حکیم مهر - در پی دستاورد بی سابقه پژوهشگران مهندسی بافت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تولید نخستین نای مصنوعی جهان، اولین پیوند این نای مصنوعی در انسان تا 22 بهمن ماه سال جاری در بیمارستان مسیح دانشوری تهران انجام می‌شود.
دکتر جلال الدین غنوی، محقق و مجری این پروژه با اعلام این مطلب گفت: مقدمات اولیه این پیوند در حال انجام است که سه بیمار شامل یک پسر بچه، یک دختر بچه و یک نوجوان زیر 20 سال برای این پیوند انتخاب شده‌اند که بر اساس نظر ما پسر بچه برای انجام این پیوند مناسب‌تر است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: پیوند نای به طور مطلق در هیچ کشوری انجام نشده است؛ البته پس از اعلام ساخت نای مصنوعی توسط مرکز تحقیقات مهندسی بافت بیمارستان «مسیح دانشوری»، کشور اسپانیا مدعی شد که توانسته نای مصنوعی تولید کند که بعدها مشخص شد که نایژه تولید کرده است، بنابراین تاکنونی کسی نتوانسته به موفقیت ایران دست یابد.
دکتر غنوی در خصوص دستاوردهای این پیوند گفت: تقریبا ما اولین کشوری هستیم که چنین ارگان مصنوعی کاملی را پیوند خواهیم زد و این مهم است که مانند سایر کشورها از طریق سلول‌های بنیادی ساختار یک ارگان را به دست نیاورده‌ایم و یا به عنوان مثال سلول بنیادی را به ساختاری مثل کبد نزده تا به سلول کبد و یا ساختاری از کبد دست یابیم، بلکه توانسته‌ایم ارگان جدا و کاملی را که تمامی مشخصات را داشته باشد، تولید کنیم.
وی خاطر نشان کرد: در مرحله آزمایشی و پیوند به حیوانات از شش مورد در چهار مورد موفق بوده ایم که دلیل عدم موفقیت در دو مورد آزمایشی نیز احتمالا به دلیل تغذیه نشخوارگونه گوسفند آزمایشی است، بنابراین اگر بتوانیم نای را در انسان پیوند دهیم، عواقبی را که در پیوند گوسفند داشته در انسان نخواهیم داشت.
به گفته دکتر غنوی، درمان‌های نگهدارنده بعد از عمل می‌تواند عوارض ناشی از این پیوند را که در دو مورد آزمایشی حیوان مشاهده شده است، از بین ببرد.
وی در خصوص انتخاب بیماران برای پیوند خاطرنشان کرد: تمامی بیماران انتخاب شده به تایید کمیته اخلاق پزشکی رسیده اند و کسانی هستند که کاری برای آنها نمی‌شود کرد و پیوند، آخرین مرحله درمان آنها محسوب می‌شود.
غنوی در پایان تصریح کرد: بر اساس تفاهمی که بین مرکز تحقیقات مهندسی بافت و بیمارستان «مسیح دانشوری» صورت گرفته امیدواریم این عمل تا قبل از 22 بهمن با موفقیت در این بیمارستان انجام شود.
به گزارش ایسنا، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی آذرماه 86 از تولید نخستین نای مصنوعی با استفاده از تکنیک مهندسی بافت خبر دادند.
به گفته دکتر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات سل و بیماری‌های ریوی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مطالعات تولید نای مصنوعی از حدود 12 سال پیش به سرپرستی دکتر غنوی با همکاری محققان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بیمارستان شهید مسیح دانشوری پیگیری شده است.
نای، مجرای تنفسی به طول حدود 12 سانتی متر است که از حلق شروع شده و به ریه‌ها ختم می‌شود و نقش حیاتی در انتقال هوا به ریه‌ها دارد. در حال حاضر برای درمان بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی و جانبازان شیمیایی از لوله تراشه به جای نای استفاده می‌شود که پس از مدتی دچار زخم‌هایی شده و جوش آن موجب تنگی نای می‌شود و گاهی برای باز کردن نای از لیزر استفاده می‌شود اما زمانی این درمان نیز جواب نمی‌دهد و به ناچار باید نای را عوض کرد.
در پیوند نای برای پیدا کردن عضو مناسب برای پیوند باید میان نای دهنده با گیرنده عضو سنخیت وجود داشته باشد و حتی در این صورت نیز گیرنده نای باید تا آخر عمر دارو مصرف کند ولی این نای مصنوعی چون با استفاده از سلول‌های خود بیمار ساخته شده و همان بافت نای طبیعی را دارد، خطر رد پیوند در آن وجود ندارد.
دکتر غنوی و همکارانش در این طرح برای اولین بار در دنیا تراشه و ساختار نای مصنوعی را با استفاده از پلیمرهای شبیه غضروف اصلی نای تولید کرده و پس از آن، سلول‌های بنیادی گرفته شده از خود بیمار را روی اسکلت اصلی که فاقد سلول‌های مجرای نای است کشت داده و در نهایت پس از چند ماه، بافت نای با سلول‌های خود بیمار به دست آمده است.
