درباره نگهداری از اسب چه می دانید؟

هم‌چنین زمانی که با مادر برای خرید بیرون می‌روی، با دیدن اسبی آهنین یا پلاستیکی در دلت آشوب برپا می‌شود و از مادر خواهش می‌کنی که اجازه دهد تو هم برای لحظاتی کوتاه سوارش شوی و مادر با آرامش و لبخند کیف پولش را زیر و رو می‌کند تا سکه‌هایش را پیدا کند و تو را به مراد دلت برساند.

کمی که قد می‌کشی و راهی مدرسه می‌شوی پس از یادگیری حروف الفبا دیگر می‌توانی نام این موجود زیبا را در دفترت حک کنی. درسی که با عنوان اسب در مدرسه فرا می‌گیری با این مضمون است: «آن مردم آمد، آن مرد با اسب آمد!...» این متن آن‌چنان در ذهنت نقش می‌بندد که تا آخر عمر با دل و جانت عجین می‌شود و حتی گاهی با خود تکرارش می‌کنی.

حتی دختران دم بخت این جمله که «امسال سال اسب است و خواستگارت با اسب سفید می‌آید و تو را به قصر خوشبختی می‌برد» را بارها و بارها شنیده‌اند و آن‌قدر تکرار شده که برخی باورشان شده که چنین چیزی اتفاق می‌افتد!

هر چند سوار شدن بر اسبی واقعی که در خیالت آن را قهوه‌ای رنگ تجسم کرده‌ای، امکان دارد رویایی بیش نباشد اما حتی تصور دست کشیدن بر یال‌های زیبایش هم هیجان‌آور و لذت بخش است.

افراد در هر سن و شرایطی که باشند می‌توانند اسب سواری کنند. این حیوان زیبا ارزش مادی زیادی دارد و داشتن آن و تجربه سواری برای همه امکان پذیر نیست، به گونه‌ای که ورزش مفرح اسب سواری به ورزش اعیانی مشهور است.

سرمایه‌گذاری در این عرصه آن‌چنان سودآور است که هر کسی را وسوسه می‌کند به آن سمت برود. همدان با داشتن شرایط مناسب و کشتزارهای یونجه که در زبان پهلوی یا فارسی قدیم اسپست(خوراک اسب) نام دارد، یکی از بهترین استان‌های کشور برای نگهداری و پرورش اسب محسوب می‌شود و حتی این مهم می‌تواند در جذب گردشگر موثر باشد.

همدان با نام علمی مدیکا ساتیوا(علف مادها) مبدا تولید یونجه دنیاست، به طوری که هرودت، پدر علم تاریخ و جهانگردی به این نکته اشاره داشته که در همدان و پای کوه الوند کشتزارهای فراوان از علفی است که برای اسب مطلوب است.

جذب گردشگر از طریق ایجاد پیست اسب سواری در همدان

یک مربی پرورش اسب به خبرنگار ایسنا گفت: پرورش اسب رشته‌ای است که بالاترین تنوع اشتغال را ایجاد می‌کند، چراکه یک واحد نیازمند مدیر، مهتر، نعل بند، مربی و سوارکار است، زین و برگ و یراق می‌خواهد و در صنایع چرم مورد استفاده قرار می‌گیرد، خود آهنگری می‌خواهد، زین 5 میلیون تومانی، کفش سوارکاری و لباس فصل می‌خواهد.

"محمد فرزانه‌فر" اظهار کرد: اگر زمینه اسب دوانی در همدان ایجاد شود در بحث شرط بندی گردشگر جذب می‌کند، چراکه تنها رشته ورزشی محسوب می‌شود که شرط بندی در آن مباح است، حتی می‌توان از اسب در مراسم عروسی بهره برد. هم‌چنین در شهرستان‌های همدان زمینه پرورش اسب وجود دارد و حاشیه‌های همدان مناسب برای اسب دوانی است.

وی افزود: حدود دو هزار رأس اسب ورزشی و بومی و هفت واحد پرورش اسب و سوارکاری در استان همدان وجود دارد که برخی از واحدها به صورت تلفیقی، برخی صرفا باشگاهی و بعضی صرفا پرورش اسب را انجام می‌دهند.

وی با بیان این‌که تقاضای تاسیس واحد پرورش اسب باید به دفاتر سازمان نظام مهندسی کشاورزی در شهرستان‌ها داده شود، اظهار کرد: زمین در نظر گرفته شده برای صدور پروانه تاسیس، مورد بازدید قرار می‌گیرد و پس از آن سپس پروانه بهره برداری صادر می‌شود.

عدم ارائه تسهیلات بانکی برای راه‌اندازی واحد پرورش اسب

این کارشناس پرورش اسب سازمان جهادکشاورزی استان تصریح کرد: تا سال گذشته برای راه اندازی واحد پرورش اسب تسهیلات بانکی اعطا می‌شد، اما از امسال دیگر این اتفاق نمی‌افتد چراکه گفته می شود اسب سواری یک ورزش اعیانی است و پولدارها وارد این عرصه می‌شوند، بنابراین به دریافت تسهیلات نیازی ندارند، اما کمک‌های فنی و مالی هم‌چنان از سوی سازمان جهادکشاورزی انجام می‌شود.

وی با اشاره به این‌که خوراک روزانه یک اسب بین 10 تا 15 کیلوگرم یونجه، جو و کنستانتره است، اضافه کرد: در صورتی که باردار باشد و یا فعالیت کند میزان خوراکش بیشتر می‌شود و برای اسب‌دار هزینه دارد.

به گفته فرزانه‌فر، کسانی که زمین کشاورزی دارند باید به عرصه پرورش اسب وارد شوند. هم‌چنین با توجه به این‌که یونجه، جو و کاه غذای اصلی اسب محسوب می‌شود و در استان فراوان است بنابراین زمینه پرورش اسب در استان وجود دارد، همین طور همدان از نظر آب و هوایی شرایط خوبی دارد.

80 درصد هزینه نگهداری اسب‌ها مربوط به خوراک آنهاست

فرزانه‌فر یادآور شد: با وجود این‌که 70 تا 80 درصد هزینه نگهداری اسب‌ها مربوط به خوراک آنهاست، اما همدان پتانسیل و شرایط خوبی در این زمینه دارد، هم‌چنین از نظر اقتصادی به شرط انجام اصولی کار جزو بهترین رشته‌های دامپروری است، به طوری‌که معامله سه میلیارد تومانی اسبی اصیل در تبریز در چند هفته گذشته مؤید این صحبت است و می‌توان گفت ورود به عرصه پرورش اسب ارزش افزوده بالایی به همراه دارد.

وی اظهار کرد: سالانه بین 10 تا 12 راس اسب در حوزه باشگاهی معامله می‌شود که کف قیمت آنها 20 تا 30 میلیون تومان و سقف قیمت 200 تا 300 میلیون تومان است. هم‌چنین در روستاها 80 راس بین دو تا 10 میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.

وی سقف قیمت اسب‌های همدان را بین 500 تا 600 میلیون تومان اعلام کرد و افزود: اصیل و کاربردی بودن اسب و این‌که از نظر ورزشی حائز مقام باشد از ویژگی‌های افزایش قیمت اسب به شمار می‌آید.

بیماری شایع اسب‌ها کولیک است

وی بیماری شایع اسب‌ها را کولیک یا شکم درد عنوان کرد و افزود: این بیماری باعث تلفات می‌شود، چراکه جیره غذایی اسب در فصل بهار و پاییز تغییر می‌کند. دلیل آن ممکن است این باشد که اسب‌دار ناخواسته علوفه مسموم یا کپک زده خریداری کرده باشد که همین باعث بیماری اسب می‌شود. اسب اگر در شرایط مرتع تغذیه شود هیچ مشکلی برایش پیش نمی‌آید.

فرزانه‌فر با بیان این‌که صدمات ورزشی و در حین کار، از دیگر آسیب‌هایی است که اسب را تهدید می‌کند، تصریح کرد: اسب‌هایی که صدمه می‌بینند برای سرم سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به طوری که پس از تزریق پادزهر به آنها، پادتن استخراج کرده و اقدام به سرم سازی می‌کنند.

همدان یکی از بهترین استان‌های کشور برای نگهداری اسب است

وی با تاکید بر این‌که همدان یکی از بهترین استان‌های کشور از لحاظ نگهداری اسب است، اظهار کرد: سال 91، در سازمان جهادکشاورزی همدان برای نخستین بار در کشور اسپرم اسب را انجماد و مجددا تلقیح کردیم و پس از 11 ماه دوره آبستنی و سه کره متولد شدند.

وی با بیان این‌که به دنبال رواج این کار هستیم، خاطرنشان کرد: جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی، حذف خطرات ناشی از نقل و انتقال مادیان، جلوگیری از خطرات موقع جفت گیری مثل لگد زدن و نگهداری اسپرم بعد از انجماد تا 60 سال از مزایای مهم این امر است.

فرزانه‌فر اضافه کرد: زمانی که اسب گران قیمتی می‌میرد اگر اسپرم‌هایش را نگه داشته باشیم می‌توانیم نمونه آن را تولید کنیم، بنابراین این امر، از نظر اقتصادی هم به صرفه‌تر است.

میزان موفقیت باروری اسب در همدان 45 درصد است

وی با اشاره به این‌که این امر در گاو هم انجام شده است، تصریح کرد: میزان موفقیت باروری در گاو بین 50 تا 60 درصد و در اسب 30 درصد است، به طوری که در همدان تا 45 درصد موفقیت داریم. روش کاری ما در کشور رکورد محسوب می‌شود. پس از همدان، اصفهان اقدام به چنین کاری کرد.

وی خاطرنشان کرد: انجام تلقیح مصنوعی در بحث اصلاح نژادی و زیبایی ورزشکاری در خصوص بحث فیزیولوژی در دانشکده کشاورزی یک زمینه کاری جدید محسوب می‌شود که برای دانشجویان فراهم شده است، بنابراین دانشجویان باید آن را تجاری و کاربردی کنند.

فرزانه‌فر تصریح کرد: در حال حاضر همدان از دو جنبه ورزشی و زیبایی در کشور حائز رتبه است، به طوری که یکی از واحدهای استان چندین سال قبل به عنوان واحد نمونه کشوری پرورش اسب انتخاب شد. هم‌چنین از نظر سواری در رشته پرش اسب همواره از سال‌های اول پس از انقلاب تاکنون حائز رتبه‌های عالی اول یا دوم بوده است.

صادرات اسب به خارج از کشور ممنوع است

وی با بیان این‌که صادرات اسب به خارج از کشور ممنوع است، تصریح کرد: با توجه به این‌که بهترین اسب‌های ورزشی دنیا در ایران است، خارجی‌ها اسب‌های ما را خریداری کرده و به خارج از کشور می‌بردند.

به گفته فرزانه‌فر، اسب سواری تنها ورزشی است که خانم‌ها و آقایان می‌توانند با یکدیگر به رقابت بپردازند.

وی با اشاره به وجود تعاونی اسب داران، پرورش دهندگان اسب و هیات سواری کاری در همدان، اظهار کرد: علاقمندان زیادی برای ایجاد مراکز پرورش اسب و باشگاه سوارکاری وجود دارد.