طی یک قرن اخیر تقریبا هر نوع پیشرفت پزشکی بر اساس آزمایشاتی به دست آمده که روی حیوانات صورت گرفته اند. اما پیش بینی می شود که به زودی اثری از موش ها در این آزمایشگاه ها دیده نشود.
پژوهشگران پروژه مغز انسانی نخستین گام ها را برای ساخت نوعی موش مجازی به منظور انجام آزمایشات پزشکی برداشته اند. الگوی دیجیتالی ارائه شده توسط این دانشمندان نشان می دهد که مغز یک موش چگونه با استفاده از ۲۰۰ هزار سلول عصبی (نورون) با بدن آن ارتباط برقرار می کند.
مارک اولیور گوالتیگ یکی از پژوهشگران شرکت کننده در این پروژه اظهار داشته: با لمس هر کدام از بخش های بدن این حیوان می توانیم سیگنال های ارسالی مرتبط به آن را مشخص نماییم.
البته پیش از آنکه الگوی تهیه شده، به مدلی دقیق از یک موش زنده (که ۷۵ میلیون سلول عصبی را در بدنش دارد) بدل گردد، راه زیادی در پیش است، اما همانطور که داده های جدید نشان می دهند، پژوهشگران همچنان به تلاش های خود برای تکمیل نمودن این الگو ادامه خواهند داد.
گوالتیگ این کار را با طراحی نخستین نقشه دنیا در قرن ۱۵ میلادی مقایسه می کند که با چسباندن نقشه های مختلفی تهیه گردید که در آن زمان موجود بودند. بخش دشوار قضیه اما، طبق گفته های این دانشمند، ادغام نمودن داده های مختلف به دست آمده از این روش است. داده های مذکور از حیوانات مختلف به دست می آیند و از طرفی مشکل دسترسی به این اطلاعات هم وجود دارد، از این رو تنظیم نمودن مغز یک حیوان با حیوان دیگر کاری بس دشوار خواهد بود.
با در نظر داشتن این مسائل، رسیدن به چنین هدفی به مراتب دشوارتر از تهیه نقشه جهان به نظر می آید. نهایی شدن این طرح مزایای متعددی را با خود به همراه خواهد داشت که مهم ترینشان، حفظ جان حیوانات زنده در آزمایشگاه ها خواهد بود.
گوالتیگ می گوید: «به لطف این روش می توانیم آزمایشاتی را انجام دهیم که انجامشان روی حیوانات واقعی بسیار دشوار است.»
مزیت دیگر این شبیه سازی این است که، می توانیم تک تک سلول های عصبی بدن موش، ارتباطات میان آنها و بسیاری موارد دیگر را مشاهده نماییم و این چیزی است که در آزمایشات قبلی غیر ممکن بود.
پژوهشگران ابراز امیدواری کرده اند که در نهایت به لطف این شیوه قادر خواهند بود مکانیزم عصبی حیوانات دیگر و حتی انسان را نیز مدلسازی کنند، البته شبیه سازی عملکرد نورون های مغز انسانی به مراتب پیچیده تر از این موضوع است و چالشی بسیار بزرگ برای دانشمندان محسوب می گردد.
گوالتیگ می گوید: تعداد سلول های عصبی مغز انسان در حدود ۱۰۰۰ مرتبه بیشتر از سلول های مغز یک موش است و از نظر نوع ارتباطی که میان آنها وجود دارد هم باید بگوییم که این مسأله با ضریب یک میلیون صادق است و این یعنی کامپیوترها توان پردازش این حجم اطلاعات را نخواهند داشت و چون تا به امروز، آزمایشات زیادی (همچون موش ها) روی انسان صورت نگرفته، هم اکنون اطلاعات کافی برای ساخت چنین مدلی وجود ندارد.
در عین حال، امید می رود که ساخت این مدل بتواند میلیون ها موشی را که همه ساله برای پیشرفت علم پزشکی در حوزه سرطان و حملات قلبی جان خود را در آزمایشگاه ها از دست می دهند، نجات دهد. پژوهشگران دست اندر کار این پروژه اعلام داشته اند که نمونه اولیه ای از این موش تا اوایل فروردین ماه سال ۱۳۹۴ آماده شود.
