گردش تب برفکی در استان‎ها

حکیم مهر -  گردش تب برفکی در استان‌ها - کاملیا مافی

برای جلو‌گیری از شیوع این بیماری دامی در ایران تردد و خرید و  فروش هرگونه دام در برخی استان‌ها ممنوع اعلام شده است
این روزها اگر دام‌ها از انواع بیماری‌ها همچون بیماری‌های داخلی، تنفسی، آنفلوانزا و کمبود مواد غذایی، مشکلات زیست‌محیطی و ژنتیک و... جان سالم به در ببرند حتما عامل دیگری باقی مانده است تا سلامتشان را تهدید کند. تب برفکی از اوایل زمستان سال گذشته، به‌دلیل واردات بی‌رویه و غیرمجاز از مرزهای شرقی کشور وارد شد و در میان دام‌های محلی شیوع پیدا کرد، به‌طوری که بنا بر آمار اعلام شده از سوی محمدرضا حاج‌اصغری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، درکمتر از 2 ماه 35 هزار دام در مناطق مختلف کشور بـر اثـر تب بـرفکی تلف شده‌اند.

سید محسن دستور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز با تایید این مطلب تصریح می‌کند: با توجه به اینکه برای واردات رسمی و قانونی شرایط قرنطینه وجود دارد می‌توان نتیجه گرفت این دام‌ها از قبل به این بیماری مبتلا شده بودند و چون به روش غیرمجاز و قاچاق وارد کشور شده‌اند، تب برفکی را داخل کشور شایع کردند. بد نیست بدانید این بیماری از نیم قرن پیش در ایران وجود داشته و به نام‌های مختلفی همچون طبقه و دباغه معروف بوده است. به گفته این مسئول، هم‌اکنون بیش از 300 کانون آلوده تب برفکی در کشور وجود دارد.

غلامرضا زیدآبادی، مدیرکل دامپزشکی استان کرمان در همین رابطه می‌گوید:  « با توجه به همجواری استان کرمان با استان سیستان و بلوچستان این استان همواره در معرض خطر شیوع و انتقال بیماری دامی قرار دارد به‌طوری که بیش از 11 هزار و 272 رأس دام قاچاق و غیرمجاز در استان کرمان کشف و ضبط شده است».

جالب است بدانید این بیماری می‌تواند از یک کشور به کشور دیگر و از راه‌های هوا، باد، گرد و خاک، وسایل نقلیه، نیروی انسانی، تماس جمعیت دامی دو طرف مرز و قاچاق دام و برخی عوامل دیگر نیز منتقل شود.تا کنون نزدیک به 30 میلیون راس دام در  بسیاری از استان‌های ایران در برابر این بیماری مایه‌کوبی شده‌اند ، با  این حال در شرایطی که استان اصفهان در ردیف استان‌های بحرانی و حاد کشور در مواجهه با  این بیماری است، رئیس اتحادیه دامداران  این استان  می‌گوید تزریق واکسن تب برفکی در دامداری‌های استان اصفهان سبب تشدید این بیماری در بین دام‌های استان شده است.

به گفته سید عباس حسینی تزریق واکسن به دام مبتلا نه تنها باعث بهبود او نمی‌شود بلکه در وخیم شدن بیماری دام نیز مؤثر است.احمد کریمی،  مدیرکل اداره دامپزشکی استان همدان نیز با تایید این مطلب می‌گوید: «  نه تنها واکسن‌ها تاثیر چندانی در بهبود این بیماری در میان دام ها  نداشته بلکه شدت واگیر این بیماری به قوت خود باقی است».

بیماری  مشترک

تب برفکی از جمله بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است که پس از شیوع در دامداری نه تنها باعث تلفات گسترده دام می‌شود بلکه فراورده‌های لبنی را نیز آلوده می‌کند و همین امر باعث می‌شود مصرف این فراورده‌ها و گوشت‌هایی که مراحل نگهداری و پخت را خوب طی نکرده‌اند عوارض سنگین و گاهی تلفات را برای انسان باقی بگذارد.

علائم بیماری دام

علائم ایــــــــن بیماری در دام‌ها مختلف است. برای مثال در گاو، ویروس عامل بیماری پس از ورود به بدن دام حساس طی یک دوره کوتاه 5 تا 7 روزه (دوره نهفتگی بیماری) و تکثیر در سلول‌های پوششی و در نهایت ورود به خون علائم کلینیکی خود را با کاهش شیر، تب بالا (41-40) و بی‌حالی شروع کرده و پس از کاهش تب، افزایش بزاق (ریزش بزاق کش‌دار)، سائیدن دندان‌ها روی یکدیگر، پیدایش تاول‌‌های اولیه در دهان و سطح زبان و مخاطات لثه‌ها و لب‌ها به‌طور کامل بروز می‌کند.

گاهی تاول‌‌ها به‌قدری وسیع است که ممکن است بافت پوششی قسمت وسیعی از دهان به‌صورت یکجا کنده شود. همراه با جراحات و تاول‌‌های دهانی، تاول‌‌هایی روی دست و پا به‌ ویژه شکاف بین سمی و تاج سم ایجاد شده که در اثر پاره شدن فوق‌العاده دردناک می‌شود و حرکت برای دام سخت می‌شود. از سوی دیگر در گوسفندان شدت علائم نسبت به گاو کمتر است و نخستین نشانه‌های این بیماری، تب  و ‌ تاول‌‌های ریز در ناحیه سم و دهان است.

راه‌های جلوگیری

به گفته رضا ترابی، دانشجوی دکتری دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، برقراری قرنطینه، تزریق واکسن، نظارت دقیق بر جابه‌جایی دام‌ها و هرگونه تجهیزات ترابری و کنترل بیشتر روی واردات دام از اقدامات مهم پیشگیرانه به حساب می‌آید.