برنامه وزارت بهداشت برای حذف هاری در کشور

رییس اداره کنترل بیماری‌های مشترک میان انسان و دام وزارت بهداشت از برنامه این وزارتخانه برای حرکت به سمت حذف هاری در کشور خبر داد.

«دکتر محمدرضا شیرزادی» در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص اقدامات وزارت بهداشت برای حذف هاری در کشور گفت: قرار است در نشستی که به مناسبت روز جهانی هاری برگزار می‌شود، مساله حذف هاری را مطرح می‌کنیم. ما به مرحله‌ای رسیده‌ایم که بتوانیم در مورد حذف هاری صحبت کنیم. سال‌هاست که توانسته‌ایم بیماری را در انسان به طور کامل کنترل کنیم، اما باقی ارگان‌ها مثل سازمان دامپزشکی، شهرداری‌ها و دهیار‌ی‌ها و محیط زیست برای انجام اقدامات کنترلی در دام‌ها نیاز به حمایت دارند. مقرر شده است که با اجرای یک پروژه پنج تا 10 ساله به سمت حذف هاری حرکت کنیم.

وی با اشاره به 160 هزار مورد حیوان گزیدگی در کشور، افزود: سالانه حدود سه تا چهار مورد ابتلا به هاری در کشور داریم و در واقع کسانی هستند که بعد از گزش برای انجام اقدامات پیشگیری مراجعه نمی‌کنند. باید جامعه را آموزش داد که برای هر مورد حیوان گزیدگی یا خراشیدگی توسط پستانداران، به مراکز بهداشتی مراجعه کنند؛ چرا که ممکن است مبتلا به هاری شوند.

شیرزادی مخزن اولیه این بیماری را در وحوش اعلام کرد و گفت: انجام اقدامات کنترلی در وحوش پیچیده و سخت است. در بعضی کشورها گوشتخوار اصلی روباه است، بنابراین توانسته‌اند با واکسن خوراکی که در مراتع پخش کرده‌اند، آن را کنترل کنند و موارد بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. واکسیناسیون سگ‌ها و گربه‌های صاحب‌دار در کشورتوسط سازمان دامپزشکی دنبال می‌شود. از بین بردن سگ و گربه‌های ولگرد نیز توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها انجام می‌شود. سالانه 160 هزار مورد حیوان گزیدگی داریم که در کل کشور اتفاق می‌افتد و برای آن بالغ بر 70 میلیارد تومان هزینه می‌کنیم.

وی درباره نحوه انتقال این بیماری به انسان گفت: بیماری هاری یکی از بیماری‌های ویروسی است که پستانداران و انسان به آن مبتلا می‌شوند. وحوش، گوشتخواران و حیوانات وحشی مخزن اصلی آن هستند که به دنبال گزش، بیماری به انسان منتقل می‌شود. سگ‌ها مورد گزش سایر وحوش قرار می‌گیرند، مبتلا می‌شوند و وارد محیط زندگی انسان می‌شوند.

شیرزادی با بیان اینکه 700 مرکز درمان و پیشگیری از هاری به صورت 24 ساعته در کشور فعالیت می‌کنند، ادامه داد: از سال‌ها قبل وزارت بهداشت در این خصوص برنامه‌های کنترلی لازم را انجام داده‌ است. در حال حاضر بیش از 700 مرکز درمان و پیشگیری از هاری وجود دارد که همه موارد حیوان گزیدگی به این مراکز مراجعه می‌کنند. حداقل در هر شهرستان یک مرکز وجود دارد. در بعضی دیگر نیز با توجه به گسترش بیماری، تعداد مراکز بیشتر است. افراد به این مراکز که 24 ساعته فعال است، مراجعه می‌کنند. شست‌وشوی محل شایعه، آموزش به واکسیناسیون و... از اقداماتی است که این مراکز انجام می‌دهند.

وی افزود: کلیه اقدامات این مراکز رایگان است. واکسن و سرم ضد هاری یکی از گران‌ترین واکسن‌ها و سرم‌ها برای پیشگیری است. ولی چون بیماری صد در صد کشنده است، وزارت بهداشت خودش را مقید کرده که آن را در اختیار موارد حیوان گزیده قرار دهد.

رییس اداره بیماری مشترک میان انسان و دام با تاکید براین که افراد بلافاصله پس از حیوان گزیدگی باید به این مراکز مراجعه کنند، درباره علایم ابتلا به هاری گفت: همه باید آموزش ببینند که در صورت حیوان‌گزیدگی باید به مراکز درمان و پیشگیری از هاری مراجعه کنند تا مبتلا نشوند. طی سه ماهه اول، 90 درصد علایم ابتلا به هاری ظاهر می‌شود.

وی افزود: از نشانه‌های ابتلا به هاری، احساس گز گز در ناحیه گزش است که ماه‌ها قبل اتفاق افتاده است. به تدریج پرش عضلانی و تحریک‌پذیری ایجاد می‌شود، بیمار حالت تهوع پیدا می‌کند، عدم ترشح بزاق و هذیان‌گویی ایجاد می‌شود و بیمار در کمتر از 10 روز فوت می‌کند. هیچ درمان شناخته شده‌ای برای آن در دنیا وجود ندارد و هرکس مبتلا به آن شود فوت می‌کند. اما پیشگیری از آن بسیار ساده و صد در صد موثر است. بیشتر گزش‌هایی که اتفاق می‌افتد توسط سگ و گربه و روباه و شغال است، اما در مناطق روستایی توسط گاو و گوسفند و الاغ هم ممکن است صورت گیرد.