طرح همیار دامپزشک روستا، نقاط ضعف و قوت و پیشنهاداتی برای اصلاح آن

حکیم مهر - سازمان دامپزشکی کشور مدتی است که اجرای طرح همیار دامپزشک روستا در ۳۵ هزار روستای کشور را در دستور کار قرار دارد. بر اساس این طرح، در هر روستا فردی با تحصیلات حداقل دیپلم که بومی همان روستا است و با دامداری آشنایی دارد انتخاب شده و با سازمان دامپزشکی در زمینه مشاهده و تشخیص سریع بیماری ها همکاری می کنند (اینجا).

به گزارش حکیم مهر، هر چند که سازمان دامپزشکی کشور و طراحان این طرح، طرح همیار دامپزشک را با هدف شناسایی هر چه سریعتر بیماری های دامی و استفاده از ظرفیت های بومی برای ریشه کنی این بیماری ها در نقاط محروم اجرایی نموده اند که به جای خود نیز جای تقدیر و تشکر دارد، ولی در عین حال چنانچه ضعف های آن برطرف نشود، می تواند با دخالت همیاران دامپزشک روستا در امر درمان، به معضلی برای بخش خصوصی تبدیل شود.

در سال های ابتدایی پس از انقلاب اسلامی، شاهد آن بودیم که به علت کمبود دامپزشک در کشور، طرحی تا حدی مشابه طرح همیار دامپزشک در کشور اجرا گردید که طی آن افراد دیپلمه با گذراندن یک دوره آموزشی 6 ماهه برای کمک به دامپزشکی کشور آموزش می دیدند، ولی بسیاری از این افراد بصورت غیرمجاز به انجام فعالیت های درمانی پرداخته و خود را به عنوان دامپزشک معرفی نموده و ضمن دخالت در حیطه کاری دامپزشکان، بیشترین خسارت را به صنعت دام و طیور کشور وارد نمودند.

در مجموع نقطه قوت این طرح را می توان افزایش ضریب نفوذ دامپزشکی در روستاها و مناطق عشایری ذکر کرد که اقدامی قابل تقدیر بوده و در صورت رفع نقاط ضعف آن می تواند کمک زیادی به ریشه کنی بیماری های دامی و بیماری های مشترک بین انسان و حیوان نماید، ولی ضمن تقدیر از تصویب کنندگان این طرح، پیشنهاد می شود با اجرای تغییراتی در آن، نقاط ضعف آن را نیز برطرف نمایند.

1- در حال حاضر با توجه به تعداد زیاد دانشکده های دامپزشکی دولتی و آزاد در کشور و به تبع آن تعداد زیاد فارغ التحصیلان رشته دامپزشکی، تقریباً در اغلب نقاط کشور بخش خصوصی دامپزشکی (اعم از بیمارستان، کلینیک، داروخانه، مرکز مایه کوبی و ...) مشغول به فعالیت هستند و واحدهای دامی آن مناطق را تحت پوشش دارند. در عین حال، در معدودی از نقاط دوردست که حضور دکتر دامپزشک در آن فاقد توجیه اقتصادی است، می توان با پیشنهاد سازمان دامپزشکی و تصویب هیأت دولت، طرحی را مصوب کرد که بر اساس آن تعدادی از دامپزشکان با هزینه سازمان دامپزشکی و حمایت دولت در این مناطق مستقر شوند و به ارائه خدمت بپردارند (مشابه آنچه که از سوی وزارت بهداشت برای ارائه خدمات پزشکی به مناطق محروم انجام می گردد).

2- ضمناً در طرح همیار دامپزشک روستا نیز می توان بجای نیروهای دیپلمه، ار فارغ التحصیل سایر رده های دامپزشکی نیز استفاده شود (با هزینه دولت) تا هم مشکل بیکاری این افراد مرتفع شده و هم از دانش آنها در کنترل بیماری های دامی استفاده گردد.

البته ناگفته نماند که یکی از معضلات دامپزشکی کشور، عدم تبیین شرح وظایف حرف شاغل در حوزه دامپزشکی است که موجب شده است تا حدود کاری سایر رده های دامپزشکی تعریف نشده و این خود سبب تداخل کاری با دامپزشکان می شود و حتی افراد فاقد سابقه تحصیل در این رشته نیز در امر درمان دخالت می کنند، لذا لازم است پیش از اجرای این طرح، سازمان نظام دامپزشکی جزئیات نظام ارجاع و شرح وظایف هر یک از مقاطع تحصیلی را به دقت معین نموده و کنترل و برخورد شدید با متخلفین را در دستور کار قرار دهد.

طبعاً با توجه به هزینه های زیادی که از محل بیت المال برای تحصیل دانش آموختگان رشته دامپزشکی در کشور هزینه شده است و با توجه به تعداد زیاد دانش آموختگان بیکار در کشور، چنانچه سازمان دامپزشکی از همین همکاران برای اجرای طرح استفاده نماید، هم مشکلات این طرح مرتفع می گردد و هم در نهایت به نفع سلامت عمومی جامعه و صنعت دام و طیور کشور خواهد بود.