اولین مورد ابتلای دام به این بیماری اوایل دی ماه سال جاری در روستای خیرآباد شهرستان اراک گزارش و پس از آن کانون‌های دیگر ابتلا به تب برفکی در استان شناسایی شد و به تدریج طی چند هفته بیش از ۳۱ کانون دامی سبک و سنگین در استان، درگیر ابتلا به این بیماری شدند.
تب برفکی یک بیماری عفونی و ویروسی است که در دام‌های سبک و سنگین بروز می‌کند و بسیار واگیردار است و هر ماده‌ای که از حیوان آلوده دفع شود در تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه و... موجب گسترش بیماری به نقاط دیگر می‌شود.
بیماری تب برفکی به عنوان طاعون صنعت دامداری لقب گرفته چرا که در صورت کنترل نشدن با واکسیناسیون و مراقبت نکردن از جابجایی و نقل و انتقال حیوانات، به سرعت در جمعیت دامی شیوع پیدا می‌کند و با تلف کردن بخش عمده‌ای از جمعیت دامی، خسارات سنگین برجای می‌گذارد.
بودجه برای خرید واکسن تب برفکی و مواد ضدعفونی موجود نیست
«دکتر محسن شانقی» مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: کمبود واکسن تب برفکی و تخصیص نیافتن اعتبار برای خرید دوباره واکسن و مواد ضدعفونی برای مقابله با تب برفکی باعث شده روند ابتلا و سرعت انتشار این بیماری در میان دام تحت کنترل قرار نگیرد و ادامه یافتن این مساله ممکن است جمعیتی دامی استان را در خطر شیوع این بیماری قرار دهد که در این صورت، کنترل آن بسیار مشکل می‌شود.
وی افزود: در وضعیت عادی بیش از ۱۰۰ هزار دوز واکسن برای دام سنگین و ۳۰۰ هزار دوز برای واکسیناسیون دام سبک استان علیه تب برفکی نیاز است و این در حالی است که طی یک ماه و نیم اخیر که بروز این بیماری در دام‌های استان مشاهده شده تنها ۱۲۰ هزار دوز واکسن برای این منظور در اختیار دامپزشکی استان قرار گرفته است.
شانقی گفت: میزان تولید این واکسن در داخل کشور کمتر از میزان مورد نیاز جمعیتی دامی است و واکسن وارداتی تب برفکی نیز بسیار گران بوده و هزینه زیادی می‌طلبد و با توجه به این مشکلات اکنون با کمبود شدید واکسن تب برفکی در استان مواجه هستیم.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی خاطرنشان ساخت: علاوه بر کمبود واکسن، با کمبود مواد ضدعفونی که یکی از مهمترین اقدامات برای مقابله با شیوع این بیماری است مواجه هستیم.
وی افزود: حتی در صورت تهیه ارزان‌ترین مواد ضدعفونی، با توجه به نیاز به حداقل ۱۰ هزار لیتر از این مواد، به بیش از دومیلیارد ریال اعتبار فقط برای خرید مواد ضدعفونی نیاز داریم که در حال حاضر این اعتبار موجود نیست.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی گفت: طی دو جلسه در استانداری مرکزی و با سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تقاضای دریافت چهار میلیارد بودجه برای واکسیناسیون، خرید مواد ضدعفونی و مقابله با این بیماری ارائه کرده‌ایم که تاکنون تخصیص یک میلیارد ریال از این مبلغ به تصویب رسیده و آن هم هنوز تخصیص داده نشده است.
شانقی تاکید کرد: این بیماری در صورت شیوع خسارات سنگینی به دامداران وارد می‌کند و پیش بینی می‌شود اگر واکسن بیماری به موقع تهیه و برای واکسیناسیون سایر دام‌ها اقدام نشود، تلفات دامی در استان بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال خسارت برجای خواهد گذاشت.
۲۵۹ رأس دام سبک و ۴۶ رأس دام سنگین مبتلا به تب برفکی تلف شدند
وی با اشاره به خسارات سنگینی که این بیماری در صورت کنترل نشدن وارد می‌کند، افزود: هزینه واکسن و درمان هر رأس دام در مقابل این بیماری بیش از یک میلیون ریال است اما با وجود این هزینه سنگین، اگر بیماری کنترل نشود هزینه‌های بسیار سنگین‌تری برجای خواهد گذاشت.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی در مورد تلفات این بیماری در جمعیت دامی استان بیان داشت: از حدود یک ماه و نیم قبل که اولین مورد ابتلای دام به این بیماری در استان مورد شناسایی قرار گرفت تاکنون بیش از ۲۵۹ رأس دام سبک شامل گوسفند، بره و بزغاله و همچنین ۴۶ رأس دام سنگین و گوساله بر اثر ابتلا به تب برفکی تلف شده‌اند.
شانقی با اشاره به مناطق و کانون‌های درگیر این بیماری در استان اظهار داشت: از ابتدای بروز بیماری تاکنون ۱۶ کانون تب برفکی در دام سبک و ۱۵ کانون در دام سنگین شناسایی شده است.
وی افزود: هم اینک در ۹ شهرستان از ۱۲ شهرستان استان مرکزی شامل شهرستان‌های اراک، فراهان، ساوه، زرندیه، خمین، آشتیان، محلات، کمیجان و شازند، علائم ابتلا به تب برفکی در میان دام سبک و سنگین مشاهده شده است.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی گفت: طی این مدت عملیات واکسیناسیون تب برفکی در ۱۳۹ هزار رأس دام سبک و ۳۰ هزار رأس دام سنگین انجام شده اما با توجه به جمعیت یک میلیون و ۸۰۰ هزار راسی دام سبک و ۲۵۰ هزار راسی دام سنگین در استان، برای کنترل بیماری نیاز مبرم به تهیه واکسن تب برفکی و ادامه روند واکسیناسیون و درمان دام‌های مبتلا وجود دارد.
شانقی بیان داشت: این بیماری سویه جدیدی از بیماری تب برفکی است که از ترکیه وارد کشور شده و جمعیت دامی برخی استان‌های غربی و مناطق همجوار استان مرکزی از جمله استان قم را مبتلا کرده و با توجه به میزان جابجایی بالای دام از استان قم به مرکزی به نظر می‌رسد این بیماری از این طریق در جمعیت دامی استان مرکزی ورود کرده است.
سرعت انتشار تب برفکی و جابجایی دام دو مشکل عمده مقابله با بیماری
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی تصریح کرد: مساله مهم در مقابله با بیماری تب برفکی جلوگیری از افزایش سرعت انتشار بیماری و افزایش تعداد کانون‌های این بیماری در منطقه و مساله دیگر جلوگیری از هرگونه جابجایی دام می‌باشد چرا که مهمترین عامل انتقال و شیوع این بیماری جابجایی دام آلوده است.
شانقی یادآور شد: در برخی دام‌های سبک از جمله گوسفند این بیماری علائم کمتری نشان می‌دهد و برخی اوقات به موقع شناسایی نمی‌شود و همین مساله سبب انتقال بیماری در صورت جایجایی این دام‌ها به نقاط دیگر می‌شود.
وی با اشاره به لزوم همکاری سازمان‌های مرتبط برای مقابله با این بیماری افزود: با توجه به اینکه در حال حاضر هر گونه انتقال و جایجایی دام در استان باید با مجوز دامپزشکی انجام شود از نیروی انتظامی تقاضا داریم توجه ویژه‌ای به این مساله نشان داده و هر گونه جابجایی دام را بررسی کنند و در صورتی که هر گونه انتقالی بدون مجوز دامپزشکی صورت گیرد باید دام‌های مذکور بلافاصله برای بررسی از سوی نیروی انتظامی توقیف شده و به دامپزشکی تحویل داده شود.
مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی بیان داشت: در حال حاضر ۱۶ اکیپ بخش دولتی شامل ۳۵ نفر و ۲۵ نفر نیز از بخش خصوصی دامپزشکی در حوزه واکسیناسیون و بررسی وضعیت دام فعال هستند و حداقل ۴۰ نفر نیروی دیگر نیاز است تا بتوان در صورت تأمین واکسن تب برفکی، روند واکسیناسیون را طی یک زمان کوتاه انجام و سرعت انتشار بیماری را کاهش داد.
تلفات بیماری تب برفکی در حیات وحش استان مشاهده نشده است
امکان پذیر نبودن دسترسی و واکسیناسیون حیوانات حیات وحش سبب آسیب پذیری این حیوانات در برابر بیماری تب برفکی و سایر بیماری‌های انتقالی از دام اهلی به حیات وحش می‌شود. برخی کانون‌های تب برفکی اخیر در استان مرکزی همجوار با منطقه حفاظت شده حیات وحش هفتادقله هستند که این مساله اهمیت جلوگیری از بروز این بیماری در حیات وحش و تلفات سنگین آن را دو چندان می‌کند.
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی در گفت و گو با خبرنگار مهر در این زمینه اظهار داشت: خوشبختانه تاکنون هیچ موردی از علائم و تلفات بیماری تب برفکی در منطقه حفاظت شده حیات وحش هفتادقله اراک مشاهده نشده است.
«حسینعلی ابراهیمی کارنامی» با اشاره به اینکه دام‌های اهلی از اردیبهشت ماه هر سال مجوز ورود به این منطقه را پیدا می‌کنند، افزود: قرار گرفتن در فصلی که ورود دام‌های اهلی به اطراف و محدوده‌های های حیات وحش هفتادقله اراک ممنوع است سبب شده تاکنون مواردی از ابتلای این بیماری در حیات وحش مشاهده نشود.
وی افزود: با وجود این مسائل منطقه در فواصل زمانی کوتاه پایش می‌شود و در صورت مشاهده هر گونه تلفات مشکوک، مساله فوراً به دامپزشکی گزارش خواهد شد.
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی تصریح کرد: ضدعفونی آبشخورها که یکی از مهمترین نقاط و عوامل انتقال و شیوع بیماری‌ها در حیات وحش است به طور مداوم انجام می‌گیرد و سایر اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ورود این بیماری به حیات وحش هفتادقله در کارگروه مخاطرات حیات وحش در دست بررسی و انجام است.
همچنانكه مدير كل محترم اداره كل دامپزشكي استان اذربايجانغربي در مصاحبه اخيرشان بيان فرموده اند منشاي بيماري استان اذربايجانغربي شهرهاي بوكان و مياندواب بوده و به بازار دام شهرستان قم سرايت و در ساير استانها پخش شده است 
