تشریح آخرین وضعیت آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در استان همدان/ حکیم مهر واقع‌گراست و نقش مهمی در حل مشکلات دامپزشکی دارد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: تجربه تلخ شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در بازار پرندگان فریدون‌کنار و ناتوانی مجموعه سازمان‌های متولی این استان در فرایند تعطیلی بازار، هنوز از اذهان مردم پاک نشده است. حالا این اتفاق مشابه در استان همدان نیز رخ داده، اما واکنش متولیان دامپزشکی این استان، کاملاً متفاوت است. «دکتر محمود رضا رسولی» مدیرکل دامپزشکی استان همدان است که در گفت‌وگو با حکیم مهر، از تعطیلی بازار پرندگان همدان خبر می‌دهد.

حکیم مهر: آخرین وضعیت آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در استان همدان چگونه است؟

پیش از شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سطح کشور، اداره کل دامپزشکی استان همدان قریب به 41 اقدام پیشگیرانه را در دستور کار خود قرار داده بود، تا بلکه راه ورود این بیماری به استان بسته شود. اما به هر حال این اتفاق افتاد و آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در همدان نیز مشاهده شد. در بحث جلوگیری از این بیماری، برخی مؤلفه‌ها وجود دارند که خارج از اختیارات ارگان‌ها و ادارات است، مثلاً این مسئله که پرندگان آزاد پرواز در روستاها و در کنار پرندگان اهلی قرار گیرند و از آب و دان آن‌ها استفاده کنند و باعث آلودگی آن‌ها شوند؛ یا اینکه یک شخص چند قطعه مرغ و خروس را به شکل غیرمجاز و غیررسمی به منطقه دیگری منتقل کرده و از این طریق منجر به بروز بیماری شود. اما آنچه مشخص است اینکه اقدامات همکاران ما در مواجهه با این ویروس به شکل واکنش سریع بود. یعنی اگر کانون در ساعت 13 روز جمعه در یکی از روستاها مشاهده شد، در ساعت 14 همه همکاران در اداره مجتمع شده و اکیپ‌های مورد نیاز را ساماندهی کردند و کار معدوم‌سازی آغاز شد. بعضاً طوری بود که همکاران چند شب تا نیمه‌های شب مشغول فعالیت بودند. تلاش ما بر این بود که با انجام واکنش سریع، امکان بروز مجدد بیماری را در کانون‌های دیگر کاهش دهیم. شکر خدا همکاران ما زحمات زیادی در این حوزه متحمل شدند و نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های مرتبط نیز همکاری خوبی داشتند. در کل با توجه به تشکیل ستادهای آنفلوانزا قبل از واقعه و از آبان ماه سال 95، هماهنگی خوبی وجود داشت و نهایتاً منجر به این شد کانون‌ها به‌سرعت تحت کنترل قرار گیرند.

حکیم مهر: به نقش عامل انسانی در شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان اشاره کردید. در این زمینه مردم چقدر مقصر هستند؟

اگر بخواهیم در این زمینه یک کار اساسی انجام دهیم، آن کار، ایجاد فرهنگ بهداشتی در میان مردم است که عمده آن نیز به‌وسیله رسانه‌ها انجام می‌شود. اگر بخواهیم فرهنگ بهداشتی را در مردم ایجاد کنیم، باید این کار را از طریق رسانه‌های تخصصی مثل "حکیم مهر" انجام دهیم. اگر مردم در جریان مسائل قرار گرفته و برخی نکات را رعایت می‌کردند، الآن شاهد بسیاری از مشکلاتی که در سطح کشور اتفاق افتاده نبودیم. ما در اداره کل سعی زیادی کردیم که از طریق مصاحبه با رسانه‌های تخصصی، نقش خود را در این حوزه به‌خوبی ایفا کنیم. کما اینکه تلاش زیادی برای حضور در جاهایی که می‌دانیم مردم برای کسب خبر به آنجا مراجعه می‌کنند، کردیم. اگر این تلاش‌ها بیشتر شود، فرهنگ بهداشتی نیز بهتر نهادینه‌سازی می‌شود و مردم متوجه می‌شوند که نباید مرغ‌های بومی را بدون مجوز خریداری و جابه‌جا کنند و اگر تلفاتی اتفاق افتاد، باید سریعاً آن را به مراجع ذی‌صلاح گزارش کنند.

حکیم مهر: ممنون از شما به خاطر رویکرد مناسبی که نسبت به رسانه‌های تخصصی دارید.

باید همین‌طور باشد. کاری که ما انجام می‌دهیم، بعضاً کار موردی است. مثلاً به یک نقطه مراجعه کرده و عملیات معدوم‌سازی را انجام می‌دهیم، اما شما کار جمعی انجام می‌دهید. از تجربیات برخی استفاده و آن را به‌جاهای دیگر منتقل می‌کنید. مهم‌ترین کاری که ما و شما در کنار یکدیگر می‌توانیم انجام دهیم، ایجاد فرهنگ بهداشتی است.

حکیم مهر: آقای دکتر، آیا آنفلوانزا به بازارچه پرندگان همدان هم رسیده است؟

بله. ما سال گذشته چندین بار این بازارچه را نمونه‌برداری کرده بودیم و مشکلی نداشت. علی‌رغم اینکه مشکلی نداشت، یک‌بار اکیپ ضدعفونی را به آنجا اعزام و به‌صورت کامل سطح آنجا را ضدعفونی کردیم، اما در ایام عید و طی چند روز گذشته، یک نمونه‌برداری از آنجا داشتیم که متأسفانه نتیجه آن مثبت اعلام شد و بلافاصله همکاران در ساعت 13 همان روز به ما اطلاع دادند و ما تا ساعت 20 به شکل کامل فرایند معدوم‌سازی و ضدعفونی را انجام دادیم. بنده نیز شخصاً حضور داشتم و شاهد زحمات همکاران، نیروی انتظامی، آتش‌نشانی، همکاران محیط‌زیست، شهرداری و سایر ادارات ذی‌ربط بودم.

حکیم مهر: در حال حاضر بازارچه تعطیل است؟

بله. طبق آخرین گزارشی که بنده گرفتم همچنان آنجا تعطیل است.

حکیم مهر: در سال جدید چه برنامه‌هایی در حوزه کاری خود دارید؟

ما سعی می‌کنیم بر مبنای اهداف کمی و کیفی که از سوی سازمان دامپزشکی کشور ترسیم می‌شود، حرکت کنیم و فکر می‌کنم که تابه‌حال در این زمینه موفق بوده‌ایم. در سال 95 کارهای اساسی در زمینهٔ تجهیز کشتارگاه به پیش‌سرد انجام دادیم. الآن بالای 80 درصد از گوشت استحصالی از کشتارگاه‌های استان همدان فرایند پیش‌سرد را طی می‌کند. کار مهم دیگر بحث بسته‌بندی و آلایش دامی در کشتارگاه صنعتی دام همدان بود که الآن در 3 شهرستان ما، مردم آلایش را به شکل صرفاً بسته‌بندی مصرف می‌کنند. این حق مردم بود که آلایشی مصرف کنند که دارای تاریخ تولید و مصرف باشد، به‌طوری که معلوم شود از کجا آمده است و کسی آن را تائید کرده باشد.

حکیم مهر: گویا همچنان 2 کشتارگاه سنتی دیگر در استان همدان فعالیت می‌کنند.

بله. اما مصوبه تعطیلی آن‌ها را از استانداری همدان گرفته‌ایم تا بتوانیم آن‌ها را به سمت کشتارگاه صنعتی هدایت کنیم و بعداً اگر در این زمینه متقاضی هم وجود داشت، ما حاضر به همکاری با آن‌ها هستیم. اگر این کار را انجام دهیم می‌توانیم ادعا کنیم که صد درصد گوشت مصرفی در استان از سیستم پیش‌سرد عبور می‌کند.

حکیم مهر: آقای دکتر، نظر شما در مورد نحوه فعالیت پایگاه خبری حکیم مهر چیست؟

حکیم مهر یک سایت خبری واقع‌گراست و نقش مهمی در حل مشکلات دامپزشکی دارد. برای بنده اثبات شده است که قضاوت‌ها و خبررسانی‌های این سایت منصفانه است. من از دیرباز حکیم مهر را مطالعه می‌کنم و سال گذشته هم که بحث تب برفکی وجود داشت، به‌دفعات به سایت مراجعه کردم. مخصوصاً خبرهای مربوط به اداره کل دامپزشکی استان همدان و گزارش‌های بازدید را مطالعه و نظراتی را که در ذیل اخبار درج می‌شود را پیگیری می‌کردم. ممکن بود برخی از این نظرات برای ما ناخوشایند بوده باشد، اما به هر حال اگر هم جایی اشکالی وجود داشت، همین نظرات برای ما راهگشاست. به قول معروف، «آینه چون نقش تو بنمود راست / خود شکن آینه شکستن خطاست». من فکر می‌کنم ما و شما همکار بوده و دو بال یک مجموعه به شمار می‌رویم که قصد داریم مردم را آگاه کنیم تا وضعیت بهداشتی آن‌ها ارتقا یابد.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر ...

دامپزشکی شغل مظلوم و سختی است. افتخار ما این است که بدون اینکه قسمت زیادی از مردم متوجه حضور ما شوند، خدمات بهداشتی زیربنایی برای کشور انجام می‌دهیم. تمام تلاش ما این است که بتوانیم زندگی سالمی را برای مردم رقم بزنیم.