«دکتر احمدرضا محمدنیا» افزود: با انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت ممکن است فرایندهای ما روان شود، اما مشکل حل نمی‌شود ...
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۷۵ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران شاهد فارغ‌التحصیلی دانشجویی در مقاطع دکترای عمومی و دکترای تخصصی بود که حالا این شخص، ریاست هیات مدیره انجمن جراحی دامپزشکی ایران را بر عهده دارد. «دکتر احمدرضا محمدنیا» که از سال ۱۳۷۵ به مدت ۱۴ سال عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد بود، از سال ۱۳۸۹ به دانشگاه فردوسی مشهد منتقل شد و در حال حاضر دانشیار گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی این دانشگاه می‌باشد. اهمیت زیادی برای رسانه قائل است و خبرنامه قابل قبولی را توسط انجمن منتشر می‌کند.
حکیم مهر: آقای دکتر، چه شد که به دامپزشکی علاقه‌مند شدید؟
حقیقت این است که بنده خیلی اهل شعار دادن مبنی بر اینکه از همان ابتدا به این رشته علاقه‌مند بودم، نیستم. شاید مثل خیلی‌های دیگر دامپزشکی انتخاب اول من نبود. وقتی وارد این رشته شدم به تدریج سعی کردم که علاقه‌مند شوم و در نهایت این اتفاق افتاد. در واقع گرچه به نوعی با دام آشنا بودم، اما به این شکل نبود که از ابتدا به دام علاقه‌مند باشم.
حکیم مهر: انجمن جراحی دامپزشکی ایران از چه زمانی تاسیس شد؟
پروانه تاسیس انجمن از لحاظ تشکیلاتی به سال ۸۳ برمی‌گردد که در کمیسیون انجمن‌های علمی علوم تحقیقات و فناوری به عنوان اولین انجمن علمی دامپزشکی ایران ثبت و تاسیس رسمی آن از سال ۸۴ انجام شد، اما به شکل غیر رسمی تفکرات انجمن به سال‌های ۷۶ و ۷۷ بازمی‌گردد. تفکراتی که منجر به این شد که اولین همایش ملی جراحی که آن زمان جراحی رادیولوژی نام گرفت در سال ۷۸ در تهران برگزار شود. از همان زمان تفکر این که باید یک کار ساختارمندتر انجام دهیم، شروع شد و در نهایت به جایی که رسید که امروز هستیم.
حکیم مهر: در حال حاضر عمده‌ترین فعالیت‌های انجمن چیست؟ تعداد اعضای آن چند نفر هستند؟
بالغ‌بر ۳۰۰ نفر عضو داریم که اکثریت آنها دانش‌آموخته‌های رشته‌های جراحی و رادیولوژي دامپزشکی و همچنین دانشجویان دوره‌های تخصصی هستند که از اقصی نقاط کشور، عضو انجمن شده‌اند. ذات تشکل، بر مبنای سازمان مردم نهاد است و کارهایی که انجام می‌دهیم، نسبتا زیاد است؛ از جمله اینکه سالی ۲ شماره از یک مجله علمی پژوهشی به زبان انگلیسی چاپ می‌کنیم که امتیاز پژوهشی وزارت علوم دارد. همچنین سالی ۲ شماره از یک مجله علمی ترویجی به زبان فارسی چاپ می‌کنیم که امتیاز علمی ترویجی وزارت علوم دارد.
خبرنامه انجمن هم که به نام هدهد و به صورت ماهنامه منتشر می‌شود که مسائل تا حدودی تخصصی رشته جراحی و انجمن جراحی و برخی مسائل عمومی‌تر دامپزشکی را نیز پوشش می‌دهد.
در ادامه ۳ همایش شامل همایش ملی جراحی، بیهوشی و رادیولوژی را هدایت می‌کنیم که معمولا یک سال در میان برگزار می‌شوند. آخرین همایش نیز در ارومیه برگزار و همایش بعدی در آذرماه در تهران خواهد بود. یک همایش بین‌المللی جراحی نیز داریم که تاکنون ۴ نوبت از آن برگزار شده که اولین نوبت آن در سال ۸۴ و در شهرکرد بود. پنجمین دوره آن نیز زمستان امسال در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران برگزار می‌شود. همچنین یک همایش منطقه‌ای تحت عنوان لنگش و آسایش گاو شیری داریم که اولین دوره آن برگزار و دومین دوره آن نیز سال آینده برگزار می‌شود.
در واقع طبق شواهد تصور میکنم که اولین همایش بین‌المللی حقیقی این کشور را ما توانستیم در سال ۸۴ برگزار کنیم که خوشبختانه الان تعداد آن زیاد شده است و افراد متعدد در جاهای متفاوت در حال برگزار کردن عناوین بین‌المللی هستند. همایش بین‌المللی ما به شکل واقعی بین‌المللی بود. یعنی همیشه سیستم پذیرش مقالات داشتیم. حتی انتقال ارز، پول و خیلی مسائل این چنینی نیز داشتیم که بتوانیم ثبت نامی و شرکت کننده داشته باشیم. تا الان فکر میکنم که در مجموعه همایش‌های بین‌المللی خود، بالغ‌بر صد نفر از محققین و پژوهشگران خارجی حضور داشتند. همایش مذکور اولین همایشی بود که به شکل کاملا انگلیسی زبان برگزار کردیم و حواشی زیادی داشت.
در مجموع قسمت انتشارات ما هم کمابیش فعال است. مونوگراف چاپ کردیم، مجوز چاپ کتاب دادیم، داوری محصولات داشتیم و در زمینه مشاوره با سازمان نظام دامپزشکی، دامپزشکی و تشکیلات ذیربط تا جایی که امکان داشته فعالیت کردیم.
در مجموعه کمیسیون انجمن‌های علمی، یک روش امتیازدهی به انجمن‌ها وجود دارد که انجمن‌ها را از A تا F امتیازبندی می‌کنند. انجمنی که در رده F قرار می‌گیرد، عملا به طرف ابطال پروانه حرکت می‌کند. برای مابقی، وزارت علوم سیستم‌هایی قائل می‌شود که خیلی پایین نمانند. متاسفانه وضعیت انجمن‌های دامپزشکی خیلی خوب نیست. نزدیک به ۸ انجمن مصوب در کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم داریم که از این بین، یکی از انجمن‌ها در رده C است و مابقی یا D یا F هستند. فقط انجمن جراحی گرید A دارد. چند وقت پیش هم جلسه ویژه انجمن‌های برتر با وزیر علوم برگزار شد که از ما خواسته بودند برخی نقطه نظرات را به آنها انتقال دهیم.
حکیم مهر: خبرنامه بسیار خوبی دارید. به شکلی که نمونه آن کمتر در سایر انجمن‌ها به چشم می‌خورد.
حضور یکی از مسائل اصلی این است که جایگاه را مشخص می‌کند. خبرنامه یکی از بزرگترین مولفه‌های حضور است. وقتی یک ساختار وجود داشته باشد باید علایم حیات را نشان دهد. این مساله در مجموع دستورالعمل‌های وزارت علوم هم هست که انجمن‌ها را تشویق به داشتن خبرنامه می‌کند. اما من فکر میکنم علت اینکه سایر انجمن‌ها چنین خبرنامه‌ای ندارند، سازوکار سخت آن است. خود شما درگیر این مساله هستید و مشکلات کار را می‌دانید. البته جمعیت‌های دانشجویی که کنار ما قرار دارند، کمک زیادی به ما می‌کنند. شماره ۴۵ ما نیز ۲ روز پیش منتشر شد. خبرنامه به مدت ۴ سال است که ابتدای هر ماه منتشر می‌شود و حتی اجازه ندادیم که روز آن تغییر کند. تا اینجا پیش رفتیم و برنامه‌های متعددی هم برای خبرنامه داریم.
حکیم مهر: آقای دکتر، ارزیابی شما از وضعیت کنونی بحث آموزش دامپزشکی چیست؟ از نظر شما مهمترین مشکلات در این زمینه کدام هستند؟
به عنوان رئیس انجمن جراحی پاسخ این سوال را بدهم یا به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد؟
حکیم مهر: با هر عنوانی که صریح‌تر بتوانید مشکلات را بیان کنید.
کلا آموزش دامپزشکی به شکل زیربنایی نیازمند مطالعه است. برداشت من این است بسیاری از حرف‌هایی که در زمینه آموزش دامپزشکی زده می‌شود، یک مقدار احساسی است و مطالعه روی آن صورت نمی‌گیرد. اصولا باید روی جمعیت‌های دامی مطالعات بیشتری کنیم. ما هنوز نمی‌دانیم آمار دقیق سگ و گربه چقدر است؟ پس اول از همه باید مطالعه زیربنایی کنیم و یک رهیافت مبتنی بر مشکل به وجود بیاوریم. برای این کار قبل از هر چیز باید ببینیم مشکل چه چیزی است تا بعد بتوانیم رهیافت را پیدا کنیم.
بنده فکر میکنم یکی از مشکلات اساسی ما این است که مطالعات زیربنایی نمی‌کنیم و دائما در حال شبیه‌سازی هستیم که فلان کشور به این شکل است و ما به این شکل. در خیلی از کارها، درست است که از کشورها ایده می‌گیریم اما برای اجرا باید زیربنای داخلی داشته باشیم. باید ببینیم چه تعداد دامپزشک نیاز داریم و این دامپزشک را به چه شکلی آموزش دهیم؟ در خصوص هیچ‌یک از اینها ما اطلاعات دقیقی نداریم. تمام آن براساس گمانه‌زنی است و در مورد هیچ کدام کارهای دقیقی صورت نگرفته است.
حکیم مهر: چرا کارهای دقیقی صورت نگرفته؟
واقعا نمی‌دانم و نمی‌توانم بگویم که خواست آن وجود نداشته یا هر مساله دیگری بوده است. قبل از اینکه هر کسی بخواهد راجع‌به آموزش دامپزشکی حرف بزند، باید یک سری اطلاعات و آمار و ارقام به شکل کامل مستند و مستدل داشته باشد و صرفا بر اساس احساسات صحبت نکند.
حکیم مهر: به تعداد فارغ‌التحصیلان اشاره کردید. یکی از مشکلات دامپزشکی این است که تعداد فارغ‌التحصیلان در آن زیاد است. از نظر شما تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد را به چه شکل می‌توان کنترل کرد؟
به نظر من خود این فارغ‌التحصیلان در درازمدت، به شکل خودکار خودشان را کنترل می‌کنند. فرض کنید که بنده یک موسسه آموزش عالی دارم. این موسسه را باز میکنم و مثلا در ازای دریافت هزار تومان، درس بخیه زدن می‌دهم. وقتی مشتری این پول را پرداخت می‌کند، بنده این درس را می‌دهم و کاری ندارم که آیا به درد او می‌خورد یا نه؟ خود او باید متوجه شود که به دردش نمی‌خورد. این قسمت قضیه بخش گمشده پازل است.
دامپزشکی باید سعی کند به قسمت مشاوره‌های دبیرستان‌ها، فرهنگ‌های عمومی و ... برود و کار کند که بهتر کارایی این رشته را نشان دهد. در کل صحبت کردن در این خصوص مانند راه رفتن روی لبه تیغ است. اگر ما اینجا این کار را انجام دهیم، مثلا رشته خود را تخریب کرده‌ایم. برای همین است که من فکر میکنم این مشکل، دیر یا زود به شکل خودکار حل می‌شود. یعنی ظرفیت دانشگاه‌ها پایین می‌آید و چاره‌ای جز این نیست.
اما به نظر من مساله در بخش دیگر قضیه است و بیشتر در خصوص شناخت واقعیت‌هاست. اینکه بیاییم یک عدد عنوان کنیم و بگوییم مثلا در تهران این عدد نیاز وجود دارد، بعد اینها را شاخص‌سازی و سپس اعلام کنیم. با این کار بسیاری از اوهام از بین می‌رود. این کارها را معمولا نمی‌کنیم. یا اطلاعات آن را نداریم یا اگر داریم به دلایل مختلف این کار را نمی‌کنیم. مثلا من اگر این کار را انجام دهم فردا سازمان خودم بیکار می‌شود. فقط بر اساس برخی گمانه‌زنی‌ها می‌خواهیم حرکت کنیم و این جواب نمی‌دهد.
بهترین کار این است که اول از همه آمار و ارقام مملکت روشن شود. ماموریت دامپزشکی تعریف شود و بعد بر این اساس بگوییم که مقطع چه باشد؟ تعداد گرایش چه باشد و ... اصلا ماموریت دامپزشکی چیست؟ ماموریت من دامپزشک چیست؟ تا اینها تعریف نشود، مشکل حل نمی‌شود. من به دوستان همیشه توصیه میکنم که بیشتر مسائل زیربنایی را ارزیابی کنید.
حکیم مهر: این مشکل زیربنایی که می‌فرمایید را با انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت می‌توان حل کرد؟
بنده هیچ نظری در این مورد ندارم. به نظر من واقعا مشکل ما حل نخواهد شد، ممکن است فرایندهای ما روان شود اما مشکل حل نمی‌شود. کمااینکه خود وزارت بهداشت همچنان نتوانسته مشکلات خود را حل کند. حل مشکلات فرایندهای پیچیده‌تر و بزرگتر می‌خواهد. البته بنده امیدوارم که حکیم مهر این ها را به‌عنوان نظر مخالف بنده منعکس نکند مبنی‌بر اینکه بنده مخالف انتقال هستم. خیر اصلا بنده مخالف نیستم. خیلی هم خوب است چراکه بسیاری از فرایندهای ما روان‌تر می‌شود. منظور من این است که در کنار آن حتما باید به مسائل به شکل زیربنایی نگاه شود، حالا هر جا که هستیم. یعنی صرفا به بند تغییر وزارت فکر نکنیم.
حکیم مهر: نظر شما در خصوص انتقال خود سازمان دامپزشکی از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت بهداشت چیست؟
تمام عرض من همان است که قبلا گفتم. تا مطالعه نشود نمی‌توان حرف زد. اینها مطالعه می‌خواهد. اینکه ماموریت سازمان دامپزشکی چیست؟ الان کجاست و چه می‌کند؟ تا زیربناها روشن نشود که به نظر من بسیاری از آنها روشن نیست، تغییرات فقط ممکن است روش‌های اجرایی را روان‌تر کند و به شکل زیربنایی هیچ چیز را درست نمی‌کند.
حکیم مهر: سوال بعدی من در خصوص عملکرد خود سازمان دامپزشکی است. آیا سازمان توانسته طبق انتطار عمل کند؟
بنده فرد مناسبی برای پاسخ به این سوال نیستم. چون کسانی که بیشتر درگیر اجرای دامپزشکی هستند می‌توانند این سوال را پاسخ دهند. کمااینکه من بیشتر درگیر آموزش دامپزشکی هستم.
حکیم مهر: آیا حکیم مهر را مطالعه می‌کنید؟ نظر شما در خصوص فعالیت‌های این پایگاه خبری تحلیلی چیست؟
بله مطالعه میکنم. خیلی خوب است و از این بابت به شما تبریک می‌گویم و امیدوارم که بتوانید مسیر را به همین شکل ادامه دهید. البته بنده بعضی جاها شنیده‌ام و البته ندیدم که گاهی اوقات در برخی خبرها گفته‌اند که مثلا خبر به جا چاپ نشده یا با اختلاف زمانی چاپ شده یا اینکه قسمت‌هایی از مصاحبه عوض شده و این صحبت‌ها. سعی کنید اعتماد را برای خودتان حفظ کنید که همه به سیستم شما اعتماد کامل داشته باشند. در کل فعالیت‌های شما بسیار به جا و خوب است و اگر بتوانیم افراد را وادار کنیم که وقت بگذارند و حاصل کار شما را هم بخوانند، بسیار موثرتر خواهد بود.
چرا آقای دکتر این همه محافظه کارانه باید حرف زدند ........................؟ 
