سلامت غذا در واردات دام و فرآورده های دامی
دکتر محسن مشکوة
۱- تحقق امنیت غذایی و سلامت غذا به عنوان یك اولویت و مطالبه ملی مورد انتظار است.
۲- تهدیدهای بهداشتی و پیامدهای واردات را نمی توان نادیده گرفت.
۳- ارزیابی خطر بر پایه كار كارشناسی، شفافیت، بی طرفی، امانتداری و قضاوت حرفه ای در امر واردات، یك الزام اساسی است.
تامین غذای سالم یک مطالبه به حق مردم است. برای تحقق چهار اصل امنیت غذایی جامعه مشتمل بر تامین غذای كافی برای همه، پایداری یا استمرار تامین غذا، دسترسی همگان به غذا و سلامت غذا، علی رغم افزایش جمعیت، محدودیت آب و خاك، گرم شدن هوا و تغییرات اقلیمی از جمله خشكسالی های دوره ای و پیامدهای زیانبار آن ها، به تقاضای مردم برای تامین مواد پروتئینی نمی توان بی تفاوت بود. سهم بزرگی از تندرستی مربوط به خوردنی هاست. بدون پروتئین، تندرستی درخطر است.
چالش های تولید داخلی
- محدودیت های منابع آبی، مراتع و زمین های كشاورزی برای تولید
- محدودیت های موجود در استفاده و بهره برداری بهینه از منابع مختلف
- محدودیت های موجود در اعمال نظارت های بهداشتی
چالش های بهداشتی واردات
بیماری های واگیر/ عفونی دامی و قابل انتقال بین حیوان و انسان به ویژه بیماری های نوپدید و بازپدید و بیماری های منتقله از غذا می توانند از طرق مختلف ازجمله از طریق رود دام زنده و یا از طریق فرآورده های دامی، وارد شده و نه تنها آثار زیانبار خود را بر جمعیت های دامی حساس، صنعت دامپروری و صنایع وابسته وارد نمایند، بلكه بهداشت عمومی جامعه را هم در معرض تهدید قرار دهند (بیماری های سل، بروسلوز، یون، شاربن، سالمونلوز، کلی باسیلوز، پاستورلوز، لیستریوز، لپتوسپیروز، تب برفكی، طاعون نشخواركنندگان كوچك، اسهال ویروسی گاوان، تورم عفونی بینی گاوان، لكوزگاوی، آبله، زبان آبی، تب های خونریزی دهنده ویروسی، آنسفالوپاتی های اسفنجی شكل قابل انتقال، آنفلوانزا، لمپی اسكین، دیستوماتوز، توكسوپلاسموز، سیستی سركوز، ساركوسپوریدیوز و ...).
جمع بندی
به طورکلی بیماری های غذا- زاد یا منتقله از غذا از نظر تقسیم بندی درگروه بیماری های روده ای قرار می گیرند و به دنبال مصرف غذاهای آلوده به میکروارگانیسم های ناخواسته و یا سموم آن ها رخ می دهند. بیماری های غذا- زاد به صورت عفونت غذایی Food Infection و یا مسمومیت غذاییFood Intoxication بروز می نمایند.
70 درصد مسمومیت های غذایی منشاء باكتریایی دارند. سالمونلا و اشرشیاکلی از شایع ترین عوامل بیماری زای منتقله از غذا شناخته می شوند. باكتری سالمونلا یكی از شایع ترین مسمومیت های غذایی در انسان و فرآورده های دامی محسوب می گردند. این باكتری موجب عفونت روده ای در انسان می شود. در سال های اخیر، وقوع مسمومیت ناشی سالمونلا انتریتیدیس از طریق تخم مرغ، مشاهده و گزارش شده است.
متولیان تامین بهداشت و سلامت دام و فرآورده های دامی باید صرف نظر از مباحث سیاسی و اقتصادی و با الزام در پیروی از اصول بنیادین اخلاقی، علمی، بی طرفی، امانت داری، شفافیت و قضاوت حرفه ای با هماهنگی و مشاركت سازمان های غیردولتی مرتبط (NGOها) و در نظر داشتن منافع ملی، در زمینه های تامین امنیت زیستی، امنیت غذایی و بهداشت عمومی به مسولیت خود با استفاده و بکارگیری همه راه های ممکن از جمله ارزیابی خطرRisk Assessment عمل نمایند.
