روش یارانه‌دهی فعلی برای واردات نهاده‌های دامی راهی اشتباه است/ ضرورت اختصاص یارانه‌ها در قالب کارت خرید پروتئین الکترونیکی به مصرف‌کننده نهایی

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران روش یارانه‌دهی فعلی در بخش واردات نهاده‌های دامی را اشتباه می‌داند و از ضرورت چرخش اساسی ریل‌گذاری یارانه‌ها از دلالان واردات کننده به طرف مردم مصرف کننده می‌گوید.

از نظر «دکتر ناصر علی‌دادی» باید همچنان حدود 15 میلیارد دلار یارانه دولتی 4200 تومانی برای واردات انواع نهاده‌های دامی، خوراک دام، واکسن، دام زنده و گوشت منجمد ادامه یابد؛ ولی این بار به شکلی موثر و هدفمند این مبلغ یا حداقل بخش عمده آن مستقیما به خود مصرف کنندگان نهایی در قالب کارت خرید پروتئین الکترونیکی اعطا شود تا به این شکل بازار واردات و صادرات خوراک دام، تولیدات دامی گوناگون، واکسن و داروهای دامپزشکی، آزاد از هر گونه محدودیت و یارانه‌های ضد تولید با مکانیزم طبیعی عرضه و تقاضا به تعادل برسد.

حکیم مهر: آقای دکتر، مشکل اصلی روش فعلی یارانه‌دهی را در چه می‌بینید؟

واقعیت غیر قابل انکار این است که ده‌ها سال است که کشور در راستای آرمان‌های عدالت‌طلبانه انقلاب اسلامی در حال پرداخت بی‌نتیجه سالیانه میلیاردها دلار یارانه برای واردات نهاده‌های دامی به نام "حمایت از تولید داخل" و مقدار کمتری برای واردات گوشت منجمد، تخم مرغ و اخیرا دام زنده به تعدادی دلال واردکننده است. این کار به منظور کاهش گرانی قیمت گوشت و تخم مرغ و حمایت از اقشار نیازمند انجام می‌شود و موضوعی است که مورد توجه نگاه تیزبین نمایندگان محترم مجلس نیز قرار گرفته است.

در شرایط حاضر همه به چشم خود می‌بینیم که تعداد زیادی از روستاهای کشور از دام سبک و سنگین خالی و کم نیستند مرغداری‌هایی که به دلیل به صرفه نبودن معادله سود و زیان ورشکست شده‌اند. همین امروز در هنگام ویزیت گوساله دچار پنومونی متعلق به ۲ پرواربند شریک، واقعا شگفت‌زده شدم که شکایت می‌کردند از اینکه حتی در روستای خودمان هم همسایه‌های ما به دلیل بوی دام و دامداری به ما سخت می‌گیرند و به دلیل تغییر فرهنگ مردم نمی‌توانیم در داخل روستا با خیال راحت به پرورش دام اقدام کنیم.

از آن عجیب‌تر سخن این پرواربندان است که امسال برای نخستین‌بار از آنان شنیدم که به دلیل گرانی بسیار زیاد قیمت خرید و تحلیل رفتن توان مالی‌شان و به یغما رفتن سود اصلی آنها توسط قصابان مالخر، به شکل "شراکتی و مشارکتی" گوساله‌های مورد نیاز پرواربندی‌شان، هر چند تا توسط یک نفر خریداری و در پرواربندی قرار داده شدند.

از آن طرف، صدای اعتراض شدید مردم نسبت به قیمت سرسام‌آور فراورده‌های پروتئینی که حتی شنیدن گوشت 110 هزار تومانی هم در آن غیر عادی نیست، در هر جا که برویم مورد اذعان مقامات و مسئولان محترم گوناگون کشور است و به دلیل بی‌مشتری ماندن گوشت در کشتارگاه‌ها و قصابی‌ها، دامداران یا تمایل به قاچاق خانمان‌برانداز دام‌های مولد پیدا کرده‌اند یا اینکه ورشکست می‌شوند.

این سر و صدای واردات اخیر دام زنده و گوشت هم نتوانسته به جز همچون یک داروی مسکن موقت و گذرا این نابسامانی را فرو بنشاند. لذا به نظر می‌رسد که به دلیل عدم امکان توزیع عادلانه گوشت وارداتی بین 80 میلیون مردم روستاها و شهرهای این کشور پهناور با مرزهای چندهزار کیلومتری آبکش مانند و قاچاق‌پذیر، در میان‌مدت باعث تشدید خشم خواهد شد.

این خبر بسیار دردآور و تاسف‌بار را هم در حکیم مهر خواندیم که به دلیل کاهش شدید قدرت مردم در خرید گوشت قرمز، رسانه‌های کشورهای نفت‌خیز همسایه "استخوان‌خواری" ما را به سخره گرفته‌اند.

حکیم مهر: شما برای برون‌رفت از شرایط فعلی چه راهکاری را پیشنهاد می‌دهید؟

به نظر من لازم است با یک نگاه عبرت‌آموز به عقب و یک نگاه امیدوار به آینده بالقوه درخشان کشور، طرحی نو در گستره کشاورزی و دامداری و در عین حال سلامت غذایی و امنیت غذایی پایدار ایران عزیز بیندازیم.

همچنان حدود 15 میلیارد دلار یارانه دولتی 4200 تومانی برای واردات انواع نهاده‌های دامی، خوراک دام، واکسن، دام زنده و گوشت منجمد ادامه یابد؛ ولی این بار به شکلی موثر و هدفمند این مبلغ یا حداقل بخش عمده آن مستقیما به خود مصرف کنندگان نهایی در قالب کارت خرید پروتئین الکترونیکی اعطا شود و بگذاریم که بازار واردات و صادرات خوراک دام، تولیدات دامی گوناگون، واکسن و داروهای دامپزشکی، آزاد از هر گونه محدودیت و یارانه‌های ضد تولید، خود به خود با مکانیزم طبیعی عرضه و تقاضا به تعادل برسد.

حکیم مهر: این کار چه نتایجی می‌تواند به دنبال داشته باشد؟

نتایج مثبت حذف یارانه غیر مستقیم و اعطای مستقیم آن به سرپرستان خانواده‌ها شامل موارد زیر است:

- شکوفایی تولید خوراک دام و طیور به طوری که کشورمان از این وابستگی وحشتناک و باورنکردنی به واردات یارانه‌ای 95 درصد دانه ذرت، 90 درصد کنجاله سویا و 50 درصد دانه جو پس از 40 سال رهایی یابد.

- عدم خروج سالیانه میلیاردها دلار ارز گران بها از کشور.

- ایجاد یک مشتری بزرگ و پایدار به نام دولت برای خریداری نهاده‌ها، واکسن‌های دامپزشکی و تولیدات دامی داخلی به قیمت بازار آزاد بدون اینکه تولیدات ارزان یارانه‌ای خارجی آنها را بیش از این تهدید کنند.

- اشتغال‌زایی گسترده در زمینه پرورش انواع دام و طیور و آبزیان و صنایع تبدیلی و جانبی وابسته.

- امکان بالقوه تبدیل ایران از یک کشور واردکننده به یک صادرکننده عمده تولیدات کشاورزی و دامی در بازار 300 میلیونی منطقه با توجه به قیمت پایین هزینه تولید در ایران.

- افزایش فرصت‌های شغلی برای فعالیت‌های بهداشتی، بالینی، درمانگاهی و پیراپزشکی دامپزشکی و کاهش بیماری‌های دامی به دلیل کاهش میزان تحرک و جابه‌جایی بین استانی و قاچاق دام.

- افزایش ضریب سلامت غذایی، امنیت غذایی، رضایتمندی عمومی مردم و امنیت ملی پایدار کشور.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.