کد خبر: ۴۸۵۵۹
تعداد نظرات: ۴ نظر
نگاه شما:
انتشار دو یادداشت در سایت حکیم مهر که مصادیقی از پرتاب توپ تقصیر در زمین آزمایشگاه و کلینیسین‌های دامپزشکی را جلوه‌گر شد، تلنگری بود بر این قلم تا به صورت مختصر به واکاوی موضوع بپردازد ...
 
 

«تلهی مقصریابی» چالش پیش روی دامپزشکی

دکتر حسین یاوری

دامپزشک، متخصص بهداشت و بیماریهای آبزیان

اگر پرسیده شود فراگیرترین توپ عصر حاضر در میدان بازی ها که به گردش در می آید، چیست؟ کمتر کسی ممکن است نامی از توپ تقصیر به زبان بیاورد! اما با کمی تامل به این نتیجه خواهیم رسید این توپ، گستردگیاش به اندازه ای شده که حتی در میادین ورزشی گوی سبقت را از سایر توپ ها همچون فوتبال،والیبال و بستکبال برای پرتاب در زمین یکدیگر ربوده است!

در کتاب «واقع نگری» روسلینگ آمده است: «غریزهی مقصر دانستن، باعث می شود در نشان دادن اهمیت افراد یا گروه های بخصوص، زیاده روی کنیم. این غریزهی ما مبنی بر پیدا کردن گناهکار،ممکن است ما را از مسیر ساخت درکی صحیح از جهان بر پایهی واقعیت ها دور کند.»

انتشار دو یادداشت در سایت حکیم مهر که مصادیقی از پرتاب توپ تقصیر در زمین آزمایشگاه و کلینیسین های دامپزشکی را جلوهگر شد، تلنگری بود بر این قلم تا به صورت مختصر به واکاوی موضوع بپردازد. اکنون می توان جویا شد که با وجود نقش بی بدیل دامپزشکی در زنجیرهی اقتصادی مزرعه تا سفره، آیا گرفتارشدن در تلهی مقصریابی را می توان از جمله چالش های عمده پیش روی فعالان حرفه و صنف دامپزشکی ذکر کرد؟

شاید در میدان سیاست و از روی کم دانشی و بیخبری، برخی افراد تلاشهای وافر همکاران شاغل در عرصه دامپزشکی را به نوعی فرو می کاهند و از واژه دامپزشکی با مزاح یا حتی متاسفانه گاه به حالتی کنایه آمیز و به عنوان طعنه و تمسخر استفاده می کنند، اما در میدان عمل، نقش دامپزشکی در بخش های اقتصادی، بهداشتی و اشتغالزایی برکمتر کسی پوشیده است؛ به طوری که هر زمان که کوچکترین خللی در چرخهی زنجیره تولیدی مزرعه تا سفره پیش آید، دامپزشکی اولین زمینی است  که توپ تقصیر به سمتش روانه خواهد شد! لذا این هشدار را می توان داد که اگر آموزش و آگاه سازی آحاد جامعه به همراه تعاملات بین دستگاهی و تصویب و تخصیص اعتبارات پروژه ها در این زنجیره به درستی انجام نگیرد، چه بسا مدیران و کارشناسان زبده و خدومی که سرمایه های انسانی این بخش محسوب می شوند، به عنوان مقصر از گردونه کار و تلاش و برنامه ریزی حذف شوند.

با این مقدمه لازم شد دوباره به همان کتاب واقع نگری استناد کنیم؛ آن جایی که به صراحت آورده است: «وقتی با وسواس سعی می کنیم کسی را مقصر نشان دهیم، تمرکزمان از بین می رود. بعد این موضوع جلوی یادگیری مان را می گیرد، چون وقتی به این نتیجه برسیم که باید به صورت کسی مشت بزنیم، دیگر دنبال توضیح نمی گردیم. این جلوی توانایی ما درحل مشکلات،یا دوری از ارتکاب دوبارهشان را می گیرد، چون همچنان سعی می کنیم با سادگی بیش از اندازه انگشت اتهاممان را به سمت دیگران بگیریم. این کار حواس ما را از واقعیت های پیچیده تر پرت می کند و نمی گذارد انرژی مان را درجای درستی متمرکز کنیم.»

من این غریزهی مقصر دانستن را چند سال پیش وقتی حین رانندگی با خودروی شخصی در مسیر طبس به یزد ماشینم واژگون شد، به عینه حس کردم. افسر پلیس در گزارش خود از محل حادثه، ناتوانی راننده در کنترل خودرو را به عنوان علت وقوع سانحه تشخیص داده و در حال نوشتن بود که بیدرنگ پرسیدم «علت این تانوانی چه بوده است؟ لطفا اگر ممکن است بنویسید مربوط به خطای راننده ازقبیل خواب آلودگی، سرعت زیاد یا نقص فنی به وجود آمده در حین رانندگی». از آنجایی که خواب آلوده نبودم و شواهد مثل خط ترمز نیز حاکی از تخطی راننده از سرعت مطئمنه نبود، علتی غیرقابل پیشبینی دیگر در این حادثه می توانست نقش داشته باشد که مهم ترین علت بنا به اظهارات راننده و شواهد، ترکیدگی ناگهانی لاستیک جلو تایید شد. باید اعتراف کنم اگر دوباره ترکیدگی لاستیک جلوی خودرو برایم حادث شود، هنوز هم احساس می کنم ناتوان در کنترل خودرو باشم! بنابراین نیاز است برای پیشگیری از تکرار این دست حوادث، به جای اینکه عامل اصلی واژگونی خودرو، ناتوانی راننده در کنترل آن به علت خستگی یا خواب آلودگی بیان شود، به این موارد نیز اشاره شود که گرمای تابستان در بعضی ساعات روز(ساعت 14 الی 17) در برخی جاده ها مثل طبس به یزد بر عملکرد لاستیک اثرگذار می باشد و امکان ترکیدگی لاستیک و متعاقب آن انحراف خودرو پیش می آید؛ پس باید ساعت تردد را با توجه به این موضوع تعیین کنید یا از کیفیت لاستیک خودرو اطمینان داشته باشید و... یا به طور کلی یک سیستم را ببینیم تا کمتر مقصر اصلی راننده معرفی شود کما اینکه در  سقوط هواپیما هم خلبان از این تله مقصریابی به دور نیست!

پس لازم است برای این که شکست خلاقیت را در مدیریت این زنجیره مهم اقتصادی و بهداشتی و اشتغال کشور تجربه نکنیم، در ادامه بعضی از راهکارها و مصداق ها را با هم مرور می کنیم:

- مدیریت کنترل نقاط بحرانی زنجیره ی تولید مزرعه تا سفره را اولویت برنامه کاری قرار دهیم و از الگوها یا تاکتیک و تکنیک هایی همانند نظام نامه های HACCP در شناسایی نقاط بحرانی استفاده بیشتری ببریم.

- با فعالتر شدن اصناف مرتبط با دامپزشکی، مشکلات بین این صنوف توسط خودشان به طور علمی ریشه یابی شود و نسبت به انجام  راهکارها و تعهد به اجرای آنها اصرار ورزیم تا به ندرت شاهد پرتاب توپ تقصیر در زمین یکدیگر باشیم.

- بیمه مسئولیت مدنی کارشناسان دامپزشکی با توجه به مصداق هایی که در ذیل با همان فرمت «آیا می دانید؟» عنوان خواهد شد، حتما در دستور و اولویت برنامه های استراتژیک متولیان دامپزشکی قرار گیرد؛ چرا که بعید است حداقل به لحاظ اقتصادی، جبران خسارت مسئولیت نظرات کارشناسی با توجه به ارزش بالای محصولات تولیدی در این زنجیره، در توان کارشناسان و حتی سازمان های مربوطه  باشد. 

1. مصداق اول:آیا می دانید رد یا تایید گواهی بهداشتی محموله 1000تنی گوشت قرمز به معنای تصمیم گیری برای پولی معادل 100 میلیارد تومان است؟

2. مصداق دوم:آیا می دانید در صورت اشتباه در تجویز نسخه درمانی برای یک مزرعه ماهی با ظرفیت 50 تن، پای 1.5 میلیاردتومان ارزش اقتصادی فقط ماهیان آن مزرعه در میان است؟و یا برای یک مزرعه میگو با ظرفیت موجود 50 تن میگو، ارزشی معادل حداقل 3 میلیارد تومانی را در نظر می گیرند.

3. مصداق سوم:آیا می دانید ارزش ریالی مرغ زنده یک مرغداری 20 هزار قطعه ای،یک گاوداری 100 راسی شیری یا پرواری، پرورش اسب وقس علی هذا چه میزان است؟با این توصیفات، عواقب خطای اصناف مختلف دامپزشکی با توجه به تعرفه های درمانی و سطح درآمدی این قشر، با کدام فرمول واقعی قابل جبران است؟

در پایان مجدد تاکید می شود اگر واقعا بخواهیم گرفتار تله مقصریابی نشویم، باید به جای نگاه جزیره ای به  سیستم ها، با نگاه علمی تر  و مجهز به علوم و فنون روز بنگریم تا با درس گرفتن از شکست ها، با دنبال کردن دلایل واقعی رویدادها و حوادث، در پی ارتقای کارآمدی سیستم و افزایش روزافزون کامیابی در نیل به اهداف و کسب موفقیت های بیشتر و پایدارتر باشیم.

 

انتشار یافته: ۴
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۰۲ - ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
1
1
جناب دکتر یاوری عزیز متاسفانه مرحله بعد مقصریابی ، برخورد است. البته برخورد با مقصرین واقعی کاملا انتخابی است ای کاش در این خصوص هم مقاله ای بنویسید. در مافیای گوشت های آلوده یکی از استانها با پرونده ای بالغ بر ۴۰ جلد مستندات غیر قابل انکار بعد از گذشت ۲ سال متاسفانه هنوز هیچگونه برخوردی با مقصران اصلی صورت نگرفته است چون رانت موجود نمی گذارد حال اگر یک بیچاره بدبختی که هیچ کس را ندارد مقصر شناخته می شد تا کنون صدبار مجازات شده بود و قس علی هذا....
محسن سعیدی
|
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
|
۱۵:۲۷ - ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
0
1
کاملا درسته دکتر یاوری عزیز،یک عامل از عوامل مختلف دخیل در این گونه توپ کاری ها،دخالت سیاست در علم و فن است که متاسفانه در کشور ما بوفور رخ می دهد و اجازه روشن شدن حقایق و بازخورد با مقصران واقعی داده نمی شود.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۶:۵۰ - ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
0
0
متاسفانه حق دامپزشکان بخش خصوصی بعضی وقتا ضایع میشه
ساسان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۱۲ - ۱۳۹۸/۰۱/۲۷
0
0
آه از این مردم شهر
آه از این دود غلیظ
پنجره باج گرفت از لب او تا مبادا سخنش به کلاغی برسد
ولی افسوس که باد ....
قصه روز سیاه
قصه بخت کبود
برد تا مزرعه بی دانه
و مترسک مقصر نبود
که زمین یخ زده..
نظر شما
ادامه