حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: هاری یک بیماری خطرناک است که عامل ویروسی دارد. هاری بیشتر بیماری حیوانات است و انسان‌ها زمانی به این بیماری مبتلا می‌شوند که توسط حیوان آلوده گاز گرفته شوند. مطابق توصیه CDC آمریکا، واکسن هاری به افرادی که ریسک ابتلا به هاری در آنها زیاد است، تزریق می‌شود تا در صورتی که در معرض خطر قرار گیرند، از آنها محافظت شود. همچنین پس از اینکه فردی گاز گرفته می‌شود، تزریق این واکسن می‌تواند از این بیماری جلوگیری کند.
به گزارش حکیم مهر، افرادی که از ریسک بالای ابتلا به هاری برخوردارند، مانند دامپزشکان، افرادی که با حیوانات سر و کار دارند، کارگران آزمایشگاه هاری، غارنوردها و کارگران تولیدات بیولوژیک، باید واکسن هاری دریافت کنند. اگرچه طی سال‌های اخیر وزارت بهداشت بستری را فراهم کرده تا دامپزشکان هر ساله واکسن هاری دریافت کنند، اما اخیرا گزارش‌هایی به حکیم مهر می‌رسد که خلاف این رویه را ثابت می‌کند.
یکی از دامپزشکان به حکیم مهر، می‌گوید: «من امروز برای واکسن سالیانه هاری به مرکز بهداشتی مراجعه کردم و آنها در جواب گفتند که طبق بخش‌نامه جدید، دیگر برای پیشگیری به دامپزشکان واکسن نمی‌زنند. بلکه دامپزشکان هم باید مانند افراد عادی، فقط بعد از گزش و خراشیدگی برای تزریق واکسن اقدام کنند.»
چنین بخشنامهای نداریم
رئيس اداره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و وزارت بهداشت اما نظر دیگری دارد و معتقد است که وزارت بهداشت هرگز یا حتی حداقل در طول یک سال اخیر که بنده در این دفتر مسئولیت داشته‌ام، بخشنامهای مبنی‌بر منع دامپزشکان از دریافت واکسن هاری صادر نکرده است.
«دکتر بهزاد امیری» به حکیم مهر می‌گوید: «برخی گروه‌های در معرض خطر وجود دارند که لازم است قبل از تماس با حیوان هار، واکسن ضد هاری دریافت کنند که دامپزشکان جزء این دسته هستند.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا به تعدادی از همکاران دامپزشک واکسن ارائه نشده است، به برخی اولویت‌ها اشاره می‌کند: «ممکن است در یکی از واحدهای ما به علت محدودیت واکسن، واکسن وجود نداشته باشد. به تبع، همکاران به دلیل این محدودیت‌ها نتوانسته‌اند پاسخ‌گو باشند. اما قطع به یقین وزارت بهداشت بخشنامهای مبنی بر اینکه واکسن هاری برای دامپزشکان ضروری نیست، صادر نکرده است.»
امیری با اشاره به این گمان که احتمالا محدودیت در تامین واکسن وجود داشته است، قول مساعد برای پیگیری این گزارش حکیم مهر را می‌دهد: «شاید همکاران گفتند آنهایی که مطابق گردش در اولویت هستند، واکسن دریافت کنند. از طرفی فکر می‌کنم اکثر همکاران دامپزشک واکسن خود را گرفته باشند با این حال باز هم حتما این مساله را پیگیری می‌کنم. حداقل از سال گذشته که بنده در دفتر مسئولیت دارم، بخشنامهای صادر نکردیم و قبل از آن هم قطعا نبوده است.»
از نظر او دامپزشکان حتما جزء افرادی هستند که باید این واکسن را دریافت کنند. چرا که این افراد جزء گروه‌های پر خطر هستند.
ادعای برخی افراد درباره عدم لزوم واکسیناسیون هاری پس از گزش توسط سگ واکسینه، نادرست است
اما در این میان برخی همکاران دامپزشک نیز مدعی شده‌اند که اغلب گزش سگ‌ها توسط سگ‌های خانگی است و 90 درصد واکسن هاری برای این موارد انجام می‌شود که چون این سگ‌ها هار نیستند، اغلب بی‌مورد است
از نظر عضو هیات مدیره جامعه دامپزشکان ایران، هر گزشی از سوی حیوان، گزش مشکوک نیست و ۹۰ درصد گزش‌ها از سوی سگ نیازی به تزریق واکسن هاری به انسان ندارد، زیرا باید حیوان مشکوک به هاری باشد تا فرد مورد گزش قرار گرفته واکسن دریافت کند اما اکنون در اکثر موارد افراد بی مورد واکسن هاری دریافت می‌کنند در حالی که از سگ خانگی خود یا همسایه که صاحب و شناسنامه دارد، مورد گزش قرار گرفته‌اند.
رئيس اداره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام وزارت بهداشت این ادعا را نمی‌پذیرد و به چند علت آن را نادرست می‌داند. به گفته او اولا همه سگ‌هایی که واکسن می‌زنند، الزاما در برابر هاری ایمن نمی‌شوند. چون ممکن است آن واکسن به هر علت تاثیرگذاری لازم را نداشته باشد.
امیری می‌گوید: «علت بعدی این است که حتما باید سگی که واکسن دریافت می‌کند، بعد از مدتی سید آنتی‌بادی را بزند که معمولا این کار را نمی‌کنند. لذا عملا نمی‌توانیم بگوییم که صرف تزریق واکسن، سگ را از هاری منع می‌کند. دلیل بعدی این است که خیلی مواقع ممکن است دامپزشکان در مواجهه باسگ یا حیوان وحشی قرار بگیرند که اصلا واکسن نزده است؛ پس به این دلایل، این توجیه صحیح نیست.»
وی توصیه می‌کند که حتما همکاران دامپزشک و همه آنهایی که به نوعی با وحوش یا حیوانات در معرض هاری سرو کار دارند، مثل جنگل‌بانان و افرادی که در محیط زیست کار می‌کنند، واکسن را دریافت کنند: «اخیرا پروتکلی تحت عنوان ساماندهی و کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد و بدون صاحب تنظیم شده که متولی آن شهرداری است. شهرداری مراکزی را دارد که سگ‌های بلاصاحب را در آن مراکز جمع‌آوری می‌کند.»
امیری با یادآوری اینکه پیش از این سگ‌ها تلف می‌شدند، خاطرنشان می‌کند: «سرانجام به خاطر مسا‌ئل مربوط به حقوق حیوانات به این نتیجه رسیدند که آنها را از بین نبرند بلکه جمع‌آوری کرده و در این اماکن نگهداری کنند. طبیعتا آن متولیانی که از سگ‌ها مراقبت می‌کنند نیز با آنها سروکار دارند و آنها هم باید واکسینه شوند. چون ممکن است در معرض گزیدگی قرار بگیرند.»
در پایان می‌توان گفت که نظر به توصیه سازمان جهانی بهداشت، با توجه به اینکه ایران در منطقه آندمیک هاری قرار دارد، کیفیت واکسن‌های مصرفی در حیوانات خانگی و محتوای شناسنامه‌های صادره برای آنها 100 درصد مورد تضمین نیست و همچنین کشندگی قطعی بیماری هاری در انسان پس از بروز علائم، لذا بهتر است هموطنانی که توسط حیوانات خانگی هم دچار حیوان گزیدگی شده‌اند، بر اساس دستورالعمل وزارت بهداشت همچنان اقدام به واکسیناسیون پیشگیرانه در مراکز بهداشتی درمانی کشور نمایند.
حرف اول را می زنند.