کانون‌های نیوکاسل دوبرابر نشده، بلکه به بخش خصوصی اجازه ثبت کانون و گزارش‌دهی دادیم/ در موج بعدی، واکسیناسیون نیوکاسل را تحت کلید عملیاتی خواهیم کرد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور معتقد است اینکه در عدد تعداد کانون‌های نیوکاسل ما دوبرابر شده، به این علت نیست که کانون‌ها زیاد شده است. بلکه علت آن این است که ما تا قبل از سال ۹۷ به بخش خصوصی اجازه ثبت کانون و گزارش نمی‌دادیم. اما در این سال به تمامی دامپزشکان بخش خصوصی یوزر و پسورد برای گزارش‌دهی دادیم.

«دکتر علی‌صفر ماکنعلی» به حکیم مهر می‌گوید: «اگرچه مدیریت و کنترل نیوکاسل به مراتب پیچیده‌تر و سخت‌تر از مدیریت آنفلوانزاست اما ما به یاری خدا از موج ۹۸ و ۹۹ واکسیناسیون نیوکاسل را تحت کلید عملیاتی خواهیم کرد.»

حکیم مهر: آقای دکتر، آیا این مساله را تایید می‌کنید که تعداد کانون‌های نیوکاسل افزایش پیدا کرده است؟

اگر به وب‌سایت‌های مختلف مراجعه کنید، خواهید دید که بنده در تاریخ دوم اردیبهشت ماه سال ۹۷ فراخوانی تحت عنوان فراخوان ملی برای تهیه برنامه ملی راهبردی کنترل نیوکاسل و برنامه ملی کاهش سالمونلا اعلام کردم. ما کشوری هستیم که از ۶ دهه پیش بیماری نیوکاسل را داریم. علی‌رغم اینکه این بیماری برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۶ در اندونزی گزارش شده، در ایران از حدود ۶۳ سال پیش گزارش شده است. نیوکاسل دارای ویژگی‌های خاصی است و ما برنامه مبارزه با آن را در ۵ محور طراحی کردیم.

حکیم مهر: پس چرا تعداد کانون‌های ما دوبرابر شده است؟

از آنجاکه برنامه ملی کنترل آنفلوانزا با موفقیت به نتیجه رسید، ما به بخش خصوصی و دامپزشکان اجازه ثبت کانون‌ها را دادیم. الان میزان تلفات صنعت طیور ما در گلستان، زیر ۵ درصد است و این در چارچوب برنامه ۵ ساله توسعه است.

تا قبل از برنامه ملی راهبردی کنترل نیوکاسل، هر کس براساس توصیه و مشورت گروه‌هایی خاص، خودش نوع واکسیناسیون را انتخاب می‌کرد. در بعضی جاها هم اصلا واکسن نمی‌زدند و برنامه مدون واکسیناسیون را رعایت نمی‌کردند. ما در استان مازندران و در واحدهایی که واکسیناسیون نکرده بودند، یک case control study نسبت به واحدهایی که واکسیناسیون کرده بودند، انجام دادیم و موارد کانون را به طور معنی‌داری بیشتر داشتیم. اینکه در عدد تعداد کانون‌های ما دوبرار شده، به این علت نیست که کانون‌ها زیاد شده است. بلکه علت آن این است که ما تا قبل از سال ۹۷ به بخش خصوصی اجازه ثبت کانون و گزارش نمی‌دادیم. اما در این سال به تمامی دامپزشکان بخش خصوصی یوزر و پسورد برای گزارش‌دهی دادیم.

حکیم مهر:‌ همچنان از گوشه و کنار اخباری مبنی‌بر کمبود واکسن به گوش می‌رسد.

به خاطر شرایط به وجود آمده، واکسن‌های موجود در بازار از نظر برند با محدودیت‌هایی مواجه هستند. واکسن‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، در صنعت ما پاسخ‌ می‌دهند. مشکل ما این بود که بعضی جاها واکسن استفاده نمی‌کردند یا واکسیناسیون را به اندازه کافی انجام نمی‌دادند. مثلا یک دوز می‌زدند و دوز بعد را نمی‌زدند. ما برنامه واکسیناسیون را عملیاتی کردیم و قطعا در موج ۹۸ و ۹۹ که از پایان شهریور آغاز می‌شود، بیماری نیوکاسل به صورت یک بیماری مدیریت شده تحت کنترل خواهد بود و مسائلی را که در سال گذشته داشتیم، برای سال آینده نخواهیم داشت، چون برای طیور روستایی هم برنامه‌ریزی کردیم و به زودی برنامه واکسیناسیون طیور بومی با واکسن نیوکاسل مقاوم به حرارت در کل کشور را به خصوص در مراکز با تراکم بالای طیور عملیاتی می‌کنیم. برنامه و پیش‌بینی این است که در سال آینده نیوکاسل را به صورت اسپورادیگ در کشور خواهیم داشت.

جالب است که ما ۶۵ میلیون مرغ تخم‌گذار بومی و ۵۴ میلیون مرغ تخم‌گذار صنعتی داریم و تا الان هیچ برنامه‌ای برای طیور بومی روستایی نداشتیم، در حالی که بیش از ۷۰ درصد درگیری نیوکاسل را از نظر سطح شیوع، در این بخش داشتیم. با برنامه‌ای که داریم، لود ویروس را در روستاها به شدت کاهش خواهیم داد. چک لیست و تیم‌هایی خواهیم داشت که امنیت زیستی را در فارم‌ها مدنظر خواهند داشت. همچنین بحث رصد و پایش غیرفعال و تشدیدی را خواهیم داشت.

سازمان دامپزشکی در بحث آموزش، ترویج، ارزیابی و مراقبت نیز برنامه‌ریزی کرده است. برنامه این است که از ۳۱ شهریور ماه سال ۹۸ تا یک سال بعد، بیماری نیوکاسل به شکل مشکل و معضل در کشور ما وجود نداشته باشد.

حکیم مهر: به موفقیت در اجرای برنامه کنترل آنفلوانزا اشاره کردید. آیا تجربه‌ای در آن برنامه وجود داشت که اینجا مورد استفاده قرار دهید؟

مدیریت و کنترل نیوکاسل به مراتب پیچیده‌تر و سخت‌تر از مدیریت آنفلوانزاست. مکانیزم پخش کریرهایی که دارد، پرندگان وحشی مقیمی که در آن نقش دارند و عواملی که می‌تواند ویروس را پخش کند، همچنین واکسن‌هایی که داخل کشور انجام می‌شود، شرایط آنها کاملا وسیع، گسترده و پیچیده است. ما به یاری خدا از موج ۹۸ و ۹۹ واکسیناسیون نیوکاسل را تحت کلید عملیاتی خواهیم کرد.

کمیته‌های ممیزی فعالیت خواهند داشت و خیلی از واحدهایی را که شرایط امنیت زیستی نداشته باشند، یا اصلاح خواهیم کرد یا ارتقا خواهیم داد یا جلوی آنها را خواهیم گرفت. نیوکاسل یک بیماری است که الان بحث j7 مطرح است و تغییراتی در آن به وجود آمده است. امیدواریم اثرات برنامه ما در موج ۹۸ و ۹۹ مثل بحث آنفلوانزا باشد. درسی که در برنامه آنفلوانزا گرفتیم این است که آموزش، ترویج، ارزیابی و مراقبت بسیار مهم است و post vaccination monitoring که ما در آنجا داشتیم و در نیوکاسل نداشتیم، حتما انجام خواهیم داد و این هم در موفقیت برنامه ما تاثیرگذار خواهد بود.

حکیم مهر:‌ در این مسیر از نظر بودجه مشکلی ندارید؟

در بحث طیور روستایی بیش از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان واکسن به صورت ملی تهیه کردیم و در سطح طیور صنعتی هم که با هزینه‌های بخش خصوصی انجام می‌گیرد و کار ما سیاست‌گذاری، نظارت و مدیریت کار است.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.