آبله قناری یکی از بیماریهائی است که در فصل تابستان بسیار با آن روبه رو هستیم.
به گزارش حکیم مهر به نقل از گسترش‌نیوز، ظهور نقطه‌های سفید، قرمز یا زرد رنگ روی سر، سینه، بالها و روی انگشتان و همچنین تنگی نفس و سستی قناری از علائم بیماری آبله می‌باشد. در این گزارش به بررسی کامل آبله پرداخته‌ایم. آبله قناری، بیماری ویروسی است بنام (پوکس) همان ویروس آبله که بسیار کشنده و خانمان برانداز است. این بیماری از راه‌های هوا، آب، غذا، فضله، لوازم آلوده و شپش‌ها انتقال پیدا می‌کند. خطرناک‌ترین و کشنده‌ترین بیماری که در قناری وجود دارد ویروس پوکس است. سرعت، عکس العمل و شناخت کافی در مراحل اولیه بسیار مهم است تا آسیب کمتری به پرنده برسد.
برخی معتقدند بیماری آبله در قناریها خطرناک تر از سایر پرنده‌ها است وهمچنین این بیماری در گذشته خفیف تر بوده وفقط روی انگشتان پا، مچ پا و در مواردی کمتر آرنج یا پوست سر، بین چشمها و پشت سر و یا در انتهای نوک بین فک بالا و پایین ایجاد میشد که با کمی گلیسیرین یده و حذف کردن تغذیه گرم از خوراک پرنده از بین میرفت. اما ویروس پوکس همان آبله کنونی خطرناک بوده و بسیار کشنده است که ۷۰ تا ۹۵ درصد قناریهای مبتلا را میکشد.
آبله درمان قطعی ندارد
هیچ دارو، مکمل و نگهدارنده‌ای موجب درمان کامل آبله در قناری نمی‌شود به غیر از پیشگیری، مراقبت و واکسن زدن پرنده. ممکن است بعضی از مکملهای خوراکی در دیرتر مردن و تلفات نقش کمرنگی ایفا کنند. بنابراین درنگ نکنید و سریع واکسن تهیه و استفاده نمایید تا جلوی مرگ و میر بیشتر گرفته شود.
علائم آبله
ابتدا پوست و اعضا زیر پوست سر و حفره‌های مربوطه را آلوده می‌کند. ویروس در سلولهای پوست، رشد نموده و تکثیر می‌شود. سپس آنها را تخریب کرده، می‌ترکاند و در نتیجه، ترشح لنف را تحریک می‌کند. زخم‌های پوست متورم می‌شوند و حالت طاول به خود می‌گیرند که به اندازه‌های مختلف و جدا از هم قرار می‌گیرند. طاولها پر از مایع و مملو از ویروس می‌باشند. پس از ترکیدن تاول‌ها پوست روی آنها زرد رنگ می‌گردد. این زخمها در اثر آلودگی ثانویه متورم و شکل زگیل به خود می‌گیرند و گاهی نیز زخمها در اثر آلودگی باکتریها باعث نکروز می‌گردد. ترشحات چشمها، پلکها را بهم می‌چسباند و پرنده نابینا می‌شود.
گاهی نیز هجوم خون شدید در چشم به وجود می‌آید. تورم پلک چشم یک حالت پف کرده به چشم می‌دهد و ترشحات صاف از چشم جاری می‌گردد. پلک سوم به طرف وسط چشم کشیده می‌شود. به طوری که نصف آن بسته به نظر میرسد. پرهای اطراف سر غالبا آلوده و کثیف می‌شوند. اشتها کم و گاهی به کلی قطع می‌گردد. با این حال اشتها در بعضی از پرندگان طبیعی می‌ماند. ولی در عرض چند روز ممکن است تمامی جمعیت پرنده‌ها در یک مکان نگهداری، آلوده شوند. چشم آنهایی که از همه زودتر مبتلا می‌شوند دارای ترشحات غلیظ و چرکی است.
همچنین زخم هایی در نزدیک بینی و منقار و سایر نواحی نرم تولید می‌شود. ابتدا در ۲۴ ساعت اول قناری کم میل و کم غذا می‌شود و بیشتر پف کرده و سر را در لای پر خود میبرد و میخوابد. در ۲۴ تا ۴۸ ساعت وقتی شدید تر می‌شود با دل دل زدن (هنگام دفع مدفوع دم میزند ) و باز و بسته کردن دهان کارقناری به اتمام میرسد.
گاهی این زخمها در دهان، حنجره و قسمت‌های مخاطی دیده می‌شود که سفید رنگ و متورم است. گاهی لایه هایی از سلولهای مرده به وجود آمده و حالت دیفتریک به خود میگیرد. سپس با انباشتگی و به هم پیوستگی سلولها مخاط ورق ورق و کنده شده و می‌افتد و زیر آنها نسوج تازه و قرمز رنگ نمایان می‌گردد.
زمانی که زخم آبله در حنجره ایجاد می‌شود، نفس کشیدن پرنده مشکل می‌گردد. اغلب نفس نفس میزند. این حالت همزمان با ورود ویروس در خون ایجاد می‌شود ولی اگر شدت ویروس و یا مقدار آن زیاد باشد پرنده تلف می‌گردد. اکثرا شدت ویروس زیاد نیست و در نتیجه مرگ کمتر اتفاق می‌افتد. در حالات شدید آبله در قناری، ویروس در داخل سلول رشد کرده و تکثیر می‌شود. در نتیجه در نسوج داخل و همچنین در پوست و مخاطات، ترشحاتی که گاهی صاف و زمانی خونی است به وجود می‌آید. در ضمن تورم ریه هم دیده می‌شود.
در نوع خفیف تر و در صورتی که پرنده مقاومت بالاتری نشان دهد این مشکل تا ۵ الی ۱۰روز هم طول میکشد و در معقد و زیر شکم و دور چشم و پلکها تاول‌های ریز ایجاد می‌شود و سرانجام کار قناری تمام می‌شود البته در این مدت حتی واکسن زدن هم چاره کار نیست و در هر حال پرنده‌ای که آلوده شده باشد تقریبا تا ۹۵درصد میمیرد.
در بعضی مواقع که بدن قناری بیماری را کنترل می‌کند و از تلفات جان به در میبرد درمحیطی دیگر و با تعویض جا و تغذیه و بالا رفتن دما دوباره این ویروس به قناریهای دیگر انتقال پیدا می‌کند. پس باید جدا از دیگر پرنده‌ها نگهداری شود.
راه کارهای مقابله با آبله قناری
· پرنده زیرنظر یک دامپزشک معاینه شود.
· باید این بیماری را کامل و دقیق مطالعه کرده و بشناسیم.
· مراقب ورود و خروج پرنده‌ها باشیم و از ورود پرنده‌های بیمار جلوگیری کنیم.
· پس از خرید، پرنده را به مدت ۴ هفته در قرنطینه نگهداری کنیم.
· در صورت مشاهده کوچکترین علائم آبله فورا به پرنده واکسن بزنید.
· واکسن آبله باید در یخچال نگهداری شود و از جابه جایی بدون فلاسک یخ خودداری کنید. بهتراست تزریق توسط دامپزشک انجام شود.
· چنین پرنده هایی باید جدا نگهداری شوند. ودر صورت پیشرفت بیماری، به اعتقاد برخی بهتر است معدوم شوند.
· محیط نگهداری قناری باید کاملا ضد عفونی شود.
· از قرار دادن جای آب و دان و ظروف آلوده و کثیف وبرای قفسها خود داری شود.
· از دادن غذاهای گرم، سیب، تخم‌مرغ و هویج در مواقع در گیری خود داری شود.
· در صورت مشاهده این ویروس در بین قناریها از آبتنی دادن پرهیز شود و روزنامه کف قفس هر روز تعویض شود.
· قیمت پرنده را در نظر بگیرید وهنگام خرید قناری ارزان هم به بیماری‌ها دقت کنید.
· از دادن عرق کاسنی در تابستان و زمان درگیری آبله دریغ نکنید.
· در محیط‌های آلوده می‌توانید برگ گیاه گشنیز را در زیر و روی قفسها پخش کنید و بعد از دوروز آنها را جمع و دور بریزید.
· استفاده از ویتامین‌های گروه B ، ویتامین c و پروبیوتیک‌ها به تناوب برای افزایش قوای بدنی وسیستم ایمنی پرنده ضروری است.
· استفاده از داروی متناسب با شرایط پرنده زیر نظر دامپزشک در آب قناری.
· استفاده از داروهای جلدی جهت عفونت‌های روی پوست و اطراف چشم و نوک پرنده.
پرنده مبتلا به آبله عموما علائمی جلدی یا دیفتریک یا هر دو را با هم دارا می‌باشد
علائم جلدی عبارتند از؛
· زخم در اطراف چشم
· زخم در اطراف دهان
· زخم در اطراف مقعد
· زخم در اطراف انگشتان و مفاصل پا
توجه داشته باشید که گاهی درجای زخم تورم شدید یا تاول دیده می‌شود.
علائم دیفتریک نیز عبارتند از ؛
· حالت تنفس، نفس نفس زدن(دل دل زدن)
· وجود چرک سفید در داخل دهان، به‌خصوص بر روی شکاف کام و اطراف مجرای نای.
قناری ناقل آبله
قناری میتواند ناقل این ویروس باشد و تحت شرایط نامناسب نگه داری، مانند ؛ سوتغذیه، استرس شدید، بی‌آبی و غیره از توان وایمنی بدن کاسته شده و ویروس اجازه تکثیر و ابتلا را پیدا کند وحتی پیش از نشان دادن علائم، شروع به دفع ویروس از بدن نماید.
طریقه واکسینه شدن
واکسینه شدن همه قناریها هر سال از اواسط تیرماه توصیه می‌شود (از سن ۴ هفتگی به بالا) قناریهای کمتر از چهار هفته باید از پرندگان واکسینه شده جدا شوند و زمانی که به سن چهار هفتگی رسیدند، واکسینه شوند. جهت کسب نتیجه بهتر، باید قناریها را در شرایط خوب و سالم نگهداری نمود. واکسینه شدن قناریها از زمان تلقیح به مدت یک سال می‌باشد و باید هر سال از این واکسن استفاده نمود.
نکته
· مصونیت دو هفته پس از تلقیح واکسن ایجاد می‌شود.
· صراحتا تاکید می‌شود که قناریهای واکسینه و غیر واکسینه را با هم در یک مکان قرار ندهید. قناری واکسینه شده در حقیقت حامل ویروس آبله است بدون اینکه زیانی برای خودش داشته باشد در عین حال همین پرنده میتواند این ویروس را به قناریهای واکسینه نشده منتقل نماید.
· هنگامی که بیماری آبله در قناریهای واکسینه نشده مشاهده شد هنوزهم می‌توانید با واکسینه کردن پرنده‌ها ی سالم تعدادی از آنها را زنده نگه دارید.
گردآوری ؛ مریم محمدی
واکسن آبله قناری در ایران هست؟ | نه متاسفانه نیست. مطالب خیلی خوب بود ولی ذکر نشده این بیماری در صورت مقاومت پرنده تا کی در بدنش وجود داره و میتونه بیماری رو به بقیه منتقل کنه 
