حکیم مهر: دامپزشک سابق باغ وحش تهران درباره اخبار منتشره در روزهای اخیر درباره گم یا دزدیده شدن بچه شامپانزه این باغ وحش و برنگرداندن آن به این مکان، گفت:« تمامی سنوات من، به منظور تضمین نگهداری از این نوزاد شامپانزه، نزد شرکت "ارم سبز" است و در تمام طول مدت این 2 سال و 8 ماه، همه هزینه‌های "باران" برعهده من بوده است. اگر باران به باغ وحش ارم برده شود می میرد و برای نجات او، لازم است به مراکز تخصصی جهانی نجات حیات وحش سپرده شود.»
به گزارش حکیم مهر به نقل از اسکان نیوز، در روزهای گذشته چند خبر درباره گم شدن «باران»، بچه شامپانزه باغ وحش تهران منتشر شد؛ خبری که از همان ابتدا دارای ابهام های بسیار بود. از جمله اینکه چگونه می شود حیوانی با قدرت بدنی ۷ برابر بیشتر از انسان که از او به عنوان قوی‌ترین و خطرناک‌ترین موجودات در اسارت یاد می‌شود، مفقود شود و در همان حال هیچ اعلام و هشداری نه از سوی متولیان "باغ وحش تهران" و نه دست کم از جانب "سازمان حفاظت محیط زیست" به شهروندان داده نشود؟!
پس از آن، مدیر باغ وحش تهران اعلام کرد که بچه شامپانزه گم نشده؛ بلکه در اختیار دامپزشک قبلی باغ وحش ارم است و فردای همان روز، یعنی شنبه نیز گفت که « قرار بوده پس از مدتی این حیوان به باغ وحش ارم پس داده شود؛ اما دامپزشک سابق باغ وحش ارم مدعی است که بین او و "باران" وابستگی ایجاد شده و قادر به پس دادن آن نیست». او همچنین گفت که سازمان حفاظت محیط زیست نیز چندین بار تذکر کتبی و شفاهی به دامپزشک سابق باغ وحش تهران فرستاده؛ اما این تلاش ها و نامه نگاری ها برای بازگرداندن "باران" به باغ وحش فایده ای نداشته است.
«دکتر ایمان معماریان» دکترای دامپزشکی دانشگاه تهران و دامپزشک سابق باغ وحش تهران در گفت وگو با اسکان توضیحاتی درباره این موضوع داده است. او در کشورهای نامیبیا، بوتسوانا، آفریقای جنوبی، هلند، اسپانیا و آلمان دوره‌های مختلف مرتبط دامپزشکی حیات وحش را گذرانده است و پیش از این سال ها، دامپزشک "سایت نگهداری وتکثیر یوزپلنگ پارک پردیسان" نیز بوده است. معماریان حالا مدتی است با ترش رویی مسوولان جدید سازمان حفاظت محیط زیست روبه رو شده که گفته می شود یکی از دلایل آن، اعتراض به جابه جایی یوزپلنگ های در اسارت، از پارک پردیسان تهران به "پارک ملی توران" بوده است. معماریان اکنون مشاور دامپزشکی در امور گربه سانان "اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN " و مشاور دامپزشکی در "سازمان جهانی نجات حیوانات" است.
ایمان معماریان در پاسخ به پرسش اسکان نيوز که "بچه شامپانزه باغ وحش ارم تهران چگونه نزد اوست و چرا آنرا به خانه برده است و چه پاسخی در برابر اخبار منتشر شده در چند روز اخیر در اینباره دارد؟" گفت:« بچه شامپانزه‌ای که نزد من نگهداری می‌شود و «باران» نام دارد در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ بعد از حدود ۲۰ سال از یک شامپانزه ماده به نام «شمسی» متولد شد. طول دوره بارداری در شامپانزه‌ها حدود ۹ ماه است که این شامپانزه حدود ۶ ماهگی به صورت نارس متولد شد. شامپانزه مادر به علت جوانی و نداشتن تجربه زایمان، توانایی نگهداری از شامپانزه تازه متولد شده را نداشت. در شرایط مشابه، نوزاد تازه متولد شده توسط دیگر شامپانزه‌ها کشته می‌شود. این بار هم شامپانزه مادر، آسیب‌های جدی به سر و صورت نوزاد رسانده بود که به اجبار، توسط اینجانب با بیهوشی از مادر جدا شد و حدود یک ماه در انکوباتور نگهداری شد. پس از آن، به علت عدم تکامل سیستم بلع، برای تغذیه از لوله معده استفاده شد. بعد از مدتی، نوزاد توانایی مکیدن شیر را کسب کرد که به دلیل فرمول خاص شیر در این زمان برای مدتی از شیر طبیعی انسان نیز بهره برد.»
معماریان درباره نیازمندی‌های بچه شامپانزه و وابستگی‌اش به مادرش گفت:« در این شرایط معرفی مجدد بچه شامپانزه به گروه، امکان‌پذیر نبود؛ زیرا افراد گروه و مادر، شامپانزه نوزاد را که مدت چند ماهی از او جدا بوده نمی‌شناسند و بدون شک نوزاد تازه وارد را خواهند کشت. طبق گزارش های علمی، این مهم در بین گروه‌های مختلف شامپانزه‌ها بسیار شایع است که برخی از گروه‌ها والدین خوبی نباشند و حتی به بچه شامپانزه آسیب جدی می‌رسانند.»
او افزود:« نوزادان شامپانزه‌ها از نظر وابستگی به مادر، شباهت‌های بسیار زیادی با نوزادان انسان دارند. طبیعی است که در طول عمر آنها اتفاقات زیادی می‌افتد که در زندگی ما رخ نمی‌دهد؛ اما در خیلی موارد، مشابهت وجود دارد. نوزادان شامپانزه در زمان تولد کاملا بی‌پناه و ناتوان هستند به طوری که حتی توانایی گرفتن و چنگ زدن را هم ندارند؛ بنابراین نگهداری مادر از نوزاد در ساعات اولیه یک امر حیاتی است. از این منظر نوزادان شامپانزه‌ها شبیه انسان هستند. یک نوزاد شامپانزه توسط مادرش به مدت ۳ تا ۶ ماه حمل می‌شود و مادر در این زمان نوزاد را در جلوی خود در آغوش می‌گیرد و به محض اینکه نوزاد بزرگ شد و توانایی جابه جایی پیدا کرد، دیگر از سر و کول مادرش بالا می‌رود؛ اما وابستگی نوزاد به مادرش نزدیک ۳ سال طول می‌کشد؛ به طوری که بچه شامپانزه در ۲ سالگی از دیدرس مادرش دور نمیشود و حداکثر فاصله‌ای که از مادر می‌گیرد ۴ متر است.»
مشاور دامپزشکی درامور گربه سانان "اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN " و مشاور دامپزشکی "سازمان جهانی نجات حیوانات" در ادامه با تاکید بر اینکه بچه شامپانزه ها در 3 سالگی کم‌کم شروع به کشف دنیای پیرامونشان میکنند و از مادر دور و دورتر می‌شوند گفت: «"باران" هم اکنون در این سن قرار دارد؛ با این تفاوت که باران در هیچ کلونی نبوده و این احتمال هست که اگر به کلونی مادرش معرفی شود توسط اعضای گروه پذیرفته نشود یا حتی مورد آسیب جدی قرار بگیرد. ضمن اینکه در چنین رویارویی‌هایی، احتمال خطر جانی هم برای بچه شامپانزه هست. بنابراین "باران" در سنی است که باید مطابق ضوابطی خاص، به کلونی جدید معرفی شود و با کمال تاسف این شرایط هم‌اکنون در باغ وحش تهران برای او مهیا نیست.»
جایگاهی که هیچوقت استاندارد نبود
دامپزشک سابق "باغ وحش تهران" در پاسخ به این پرسش اسکان که "چرا موضوع استاندارد نبودن جایگاه شامپانزه‌های باغ وحش تهران را اکنون و در این برهه خاص مطرح کرده است" می‌گوید:« این حرف من جدید نیست و من از روز اولی که در باغ وحش تهران بودم، بارها این موضوع را گفته‌ام که جایگاه شامپانزه‌ها استاندارد نیست. به عنوان نمونه در مرداد ماه سال ۹۴ در گفتوگو با روزنامه ایران تاکید داشتم که « جایگاه شامپانزه‌ها مناسب نیست و جایگاه زمستانی‌شان کوچک و تکه تکه است»؛ بنابراین از همان زمان، برنامه اصلاح جایگاه آنها را در نظر داشتم که مورد تایید قرار نگرفت.
او افزود:« از زمان یائسگی "شیرین" تاکنون، هر بچه شامپانزه ای در ارم به دنیا آمده، توسط شامپانزه‌های دیگر کشته شده و تنها موردی از بچه‌ها که زنده مانده است همین مورد مذکور (باران) است که به دلایل یاد شده و همچنین نیاز به مراقبت‌های ویژه پزشکی، توسط اینجانب نگهداری می‌شود. با توجه به این نکته که بچه شامپانزه‌ها تا 6 سالگی با مادر خود می‌مانند و تا 5 سالگی شیر مصرف میکنند، روند تکاملی کندی حتی کندتر از روند تکاملی بچه انسان دارند و نیاز به مراقبت‌های 24 ساعته دارند.»
هزینه ها و تضمین نگهداری باران
دامپزشک سابق باغ وحش تهران درباره هزینه های نگهداری "باران" تا امروز گفت:«در تمام طول مدت این 2 سال و 8 ماه، تمامی هزینه‌های نگهداری باران برعهده من بوده و تمامی لوازم مورد نیاز این نوزاد را خودم تهیه کرده ام. لازم به ذکر است تمامی سنوات اینجانب هم به منظور تضمین نگهداری از این نوزاد شامپانزه، نزد شرکت "ارم سبز" است.»
معماریان بار دیگر با تاکید بر اینکه تمام رفرنس‌های بین‌المللی و همچنین توصیه‌های بهترین متخصصین نگهداری شامپانزه‌ها در دنیا می گویند بچه شامپانزه‌هایی با شرایط فوق، نخواهند توانست به گروه پرخاشگر گذشته بازگردند گفت:« مراکز خاص و تخصصی در اروپا، تحت نظر "اتحادیه باغ وحش های اروپا" به صورت تخصصی، گروه‌های کوچک همسن ایجاد میکنند و بعد از چندین سال این شامپانزه‌ها می‌توانند زندگی گروهی و سالمی در کنار هم نوعان خود داشته باشند. شامپانزه‌ها حیواناتی به شدت اجتماعی هستند و در صورتی که به اشتباه، جدا از گروه و به صورت تکی یا همراه با انسان‌ها بزرگ شوند، دچار مشکلات روحی و رفتاری بسیار شدیدی خواهند شد که بسیاری از آنها درمان‌ناپذیر است. بر این اساس لازم است برای تضمین آینده بهتر این نوزاد و همچنین در راستای همکاری‌های بیشتر باغ وحش ارم با اروپا و "اتحادیه باغ وحش های اروپا"، نوزاد به یکی از این مراکز تخصصی نجات چنین شامپانزه‌هایی سپرده شود.»
سازمان محیط زیست تذکری نداده است
دامپزشک سابق "سایت نگهداری وتکثیر یوزپلنگ پارک پردیسان" در پاسخ به این سوال که چرا نسبت به تذکرات کتبی و شفاهی از سوی سازمان محیط زیست بی‌تفاوت بوده، می‌گوید: « تاکنون در مورد این شامپانزه تذکر کتبی یا شفاهی از جانب سازمان محیط زیست به من داده نشده؛ اما در ۱۸ دی ماه سال ۹۸ که من ایران نبودم ماموران اجرایی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تهران به کلینیک اینجانب در شهرک غرب مراجعه کرده و "باران" را ضبط و به صورت موقت، تحویل باغ وحش صفادشت دادند. همین مساله باعث شد که از سفر برگردم. در آن زمان با هماهنگی "باغ وحش تهران" به دادگستری کل استان تهران مراجعه کردیم و ماجرا را به طور کامل شرح دادیم. معاون دادستان و سرپرست وقت دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۲۶ تهران، برگه‌ای به ما دادند که بر اساس آن قرار شد که شامپانزه به مجموعه باغ وحش تهران تحویل و نتیجه در اسرع وقت به دادسرا اعلام شود.»
حال باید دید "سازمان متولی حیات وحش و تنوع زیستی ایران" مخصوصا "دفتر حیات وحش" سازمان حفاظت محیط زیست، چه واکنش و موضع گیری در قبال زندگی و سرنوشت "باران" بروز می دهند؟ آیا وظایف ذاتی خود را فراموش کرده و جانب باغ وحش ها را می گیرند و یا با احساس مسوولیت در قبال حیوانات اسیر در باغ وحش ها، وظایف و مسوولیت های خود را در قبال صندلی که بر آن نشسته اند و حقوقی که می گیرند دنبال می کنند و جان این حیوانات برایشان از معامله های پشت پرده برخی مهم تر است؟!
به نظر من حق نداشتند این بچه شامپانزه را وارد خانواده خود کنند و حالا به بهانه افسرگی ، بهانه تراشی کنند آنچه مهم است نجات جان اين حيوان و بازگشت او به گروه است. چه فرقي دارد كه كجا باشد يا چه كسي اين كار را به عهده گرفته باشد. به نظر مي‌رسد آقاي دكتر معماريان با توجه به تخصص و تجربه‌اي كه در ارتباط با حيات وحش دارند، خيلي خوب از مشكلات زندگي اين حيوانات با انسان و بعد بازگشت به زندگي طبيعي خبر دارند. اين كه طي اين مدت با زحمت و هزينه‌ي شخصي از اين حيوان محتاج به مراقبت نگهداري كرده‌اند حتماً دليل علمي داشته است. وگرنه براي نگه داشتن آن پيش خودشان تلاش ميكردند و نمي گفتند به اتحاديه باغ وحش هاي اروپا تحويل داده شود. قبول داريد كه مثبت فكر كردن چيز خوبي است؟ و بهتر از دعوا و تخريب و زير سؤال بردن ديگران است؟! باید مطیع قوانین بود و بهانه تراشی نکرد به اینستاگرام دکتر معماریان سری بزنید ایشون کامل توضیح دادند که چرا شامپانزه را برنگرداندند.برگشت این بچه شامپانزه به باغ وحش باعث مرگ اون میشه و دکتر قصد دارند به یک باغ وحش استاندارد و متناسب با شرایط این بچه شامپانزه منتقل ش کنند. اگر قرار باشد هر کسی برای چیزی که مال خودش نیست با بهانه تراشی بخواهد تصمیم بگیرد سنگ روی سنگ بند نمیشود. فکر کنید کسی بیاید و بگوید بچه شما در خانه شما میمیرد و آنرا از شما بگیرد حال با این زمینه که امثال این شامپانزه چند عدد دیگر در باغ وحش ارم به دنیا آمده و بدون هیچ مشکلی بزرگ شده اند. آقای دکتر معماریان فقط میخواهند حرف خود را به کرسی بنشانند. و تمام این حرفها بهانه ای بیش نیست | بله در قانون هست که بچه انسان هم اگر بد سرپرست باشد از او میگیرند و به سرپرست دیگری (حقیقی یا حقوقی ) می سپارند . اگه سواد نداری مجبور نیستی که نظر بدهی ؟! درسته اونجا کارمندی ولی حداقل آزاده باش ..!؟ 
آقای دکتر معماریان به وضوح توضیح میدهد که شامپانزه هایی که بزرگ شده بودند زیر نظر شیرین شامپانزه بوده که حالا پیر و یایسه شده و در جایی دیگر خواندم که شیرین باران را اذیت می‌کرده و و حشیانه کتک می‌زده که باران حتی خونریزی معده داده به خاطر همین دکتر معماریان می‌خواسته باران را نجات بدهد اگر کمی فیلم میمون ها را نگاه کنید میمونها مثل انسان مادر و یا خانواده و میمون دیگر بد و خوب دارند که ممکن است همدیگر را یا حتی بچه خود را به قصد کشتن کتک بزنند حتی بچه دزدی میکنند تا بچه را آزار دهنده . من از آقای دکتر معماریان بسیار متشکرم که ناجی باران شده است و خیلی هم انسان و با معلومات هستند متاسفم بعضی ها به جای تشکر حرف درست میکنند که حقیقت ندارد 
حالا این عناوین "مشاورها" تاریخ دارند. مثلا یکساله یا دوساله. مادام العمر نیستند