حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: نماینده وزیر علوم در شورای مرکزی نظام دامپزشکی و رئیس نظام دامپزشکی استان همدان در گفتوگو با حکیم مهر معتقد است که یک ظرفیت چند برابری برای پذیرش دکتر دامپزشک و حتی فارغالتحصیلان سایر ردههای دامپزشکی در تمام استانهای کشور داریم، اما مشکلی که داریم این است که در حوزه مدیریت سیستم دامپزشکی کشور، مثل سایر سیستمها از ظرفیتهای قانونی برای ایجاد اشتغال یا نگهداری یک شغل و استانداردسازی مشاغل که جزء وظایف و ماموریتهای نظام دامپزشکی است، استفاده نمیشود.
از نظر «دکتر سید مسعود ذوالحواریه» نظام دامپزشکی یک صنف است و ما برای اینکه قدرتمند شویم، باید یک صنف منسجم داشته باشیم؛ پس این ما دامپزشکان هستیم که باید خیلی کارها برای نظام دامپزشکی انجام دهیم و لزومی ندارد که حتما نظام برای ما کاری کند.
حکیم مهر: آقای دکتر، لطفا کمی از خودتان برایمان بگویید.
بنده متولد سال ۱۳۵۱ در شهر همدان هستم. سال ۷۰ دیپلم گرفتم و در همان سال وارد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران شدم. در سال ۷۶ در مقطع دکترای عمومی فارغالتحصیل شدم. در ادامه به مدت ۲ سال خدمت سربازی را در اداره دامپزشکی اسدآباد گذراندم. در سال ۷۹ در دوره تخصص و رشته جراحی دامپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته و سال ۸۵ در تخصص جراحی از این دانشکده فارغالتحصیل شدم. از سال ۷۹ عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان هستم. از سال ۸۳ به عنوان عضو انتصابی و نماینده دانشکده در شورای نظام دامپزشکی استان حضور داشتم و در دوره بعد نیز عضو انتخابی بودم. در حال حاضر نیز در دوره چهارم، عضو انتخابی و رئیس نظام دامپزشکی استان همدان هستم.
حکیم مهر: سوابق علمی شما چیست؟
در طول مدتی که در دانشگاه بودم، پستهای مختلفی را از معاونت دانشکده تا مدیر کل پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا داشتم. در حال حاضر هم بهعنوان نماینده وزیر علوم در شورای مرکزی نظام دامپزشکی عضویت دارم.
حکیم مهر: بهعنوان رئیس نظام دامپزشکی استان همدان، مهمترین مشکلات صنفی دامپزشکی در این استان چیست؟
دامپزشکی هم مثل هر شغل و صنف دیگری، یک سری مشکلات دارد که برخی از آنها در ارتباط با خود همکاران است که گاهی میگویند نظام دامپزشکی برای ما چه کرده است؟ یکسری مشکلات هم بیرون از نظام و با ادارات مختلف، سیستمهای مختلف و مردم داریم و سیستم را باید در دو جبهه حفظ کنیم.
من در ابتدا جا دارد که از حکیم مهر بهعنوان یک رسانه تخصصی دامپزشکی تقدیر کنم. اعتقادم این است که باید رسانههای تخصصی حوزه دامپزشکی را افزایش دهیم، چراکه این مساله باعث میشود هم همکاران ما بدانند که دامپزشکی چیست و هم جامعه با رسالت، ماموریتها، اهداف و آرمانهای ما آشنا شود. حکیم مهر یکی از رسانههایی است که بنده علاقه زیادی به آن دارم، چون خیلی دقیق و تخصصی است و علیرغم اینکه رسانهها ممکن است گاهی جانبدارانه به برخی مسائل بپردازند، اما حکیم مهر با رعایت انصاف مطالب خود را درج میکند. البته رسانههای دیگری هم در فضای مجازی در حوزه دامپزشکی هستند که آنها هم زحمت میکشند، اما واقعا به رسانههایی نیاز داریم که حداقل برای خودمان اهداف و ماموریتهایمان را تببین کنند تا دیگر یک همکار نگوید که نظام دامپزشکی برای من چه کرد؟
نظام دامپزشکی یک صنف است و ما برای اینکه قدرتمند شویم، باید یک صنف منسجم داشته باشیم. پس این ما هستیم که باید خیلی کارها برای نظام دامپزشکی انجام دهیم و لزومی ندارد که حتما نظام برای ما کاری کند. همه ما باید در زیر چتر نظام دامپزشکی قرار بگیریم و خودمان را بهعنوان یک قشر و مجموعه دانشگاهی که میتواند در جامعه اثرگذار باشد، معرفی کنیم و به اهداف صنفی خودمان هم برسیم.
حکیم مهر: مشکلات بیرونی صنف دامپزشکی چه چیزهایی هستند؟
در حوزه خارج از مجموعه نیز باز بحث ما یک بحث صنفی و ماموریت بهداشتی است. مثلا استان همدان بهعنوان یک استان پایلوت است که حتی در رستورانها و سردخانههای کوچک نیز مسئول فنی بهداشتی به کار گرفته میشود. همدان در این مسیر تنها استان کشور است و هیچکدام از استانها این مساله را اجرایی نکردند و به همین دلیل ما مقداری مورد کملطفی دوستان خارج از مجموعه سیستم دامپزشکی قرار می گیریم.
مثلا در سال گذشته سازمان صمت این موضوع را به دادستانی کل کشور ارجاع کرد و آنها بابت این مساله از ما توضیح خواستند. ما با استناد به مفاد قانونی توانستیم اثبات کنیم که در رستورانها و مراکز تهیه غذای دولتی، خصوصی و عمومی باید مسئول فنی بهداشتی داشته باشیم. این یک توفیق بزرگ در سال ۹۹ بود. جنبههای بهداشتی آن که در جامعه اثرگذار بوده، یک طرف قضیه است و طرف دیگر اشتغالی بود که برای همکاران به خصوص در قسمت سایر ردهها ایجاد کردیم. در حال حاضر به لطف خدا در همین حوزه حدود ۴۰۰ نفر شاغل از همکاران سایر ردهها داریم که در سطح استان مشغول به کار هستند و وظایف خود را انجام میدهند.
حکیم مهر: وضعیت استان از نظر اجرای ماده ۱۹ چگونه است؟
ماده ۱۹ زمانی اجرایی میشود که یک همدلی و همبستگی بین سازمان دامپزشکی کشور و سازمان نظام دامپزشکی وجود داشته باشد. به لطف خدا در استان همدان این همراهی و همدلی بین اداره کل دامپزشکی استان و نظام دامپزشکی از ابتدا وجود داشته و هیچ وقت تقابلی بین آنها نبوده است. این باعث شده تمام قراردادهای مسئولین فنی بهداشتی و هر کسی که در این حوزه با یک متصدی ارتباط کاری دارد، در نظام دامپزشکی منعقد شود. رئیس نظام دامپزشکی بهعنوان عضو ناظر، این قرارداد را امضا میکند.
قراردادها از نطر میزان دستمزد، حقوق و مزایای دیگر براساس قانون کار نوشته میشود و خوشبختانه همکاران ما از این جهت هیچ مشکلی ندارند. تنها مشکلی که در این زمینه داشتیم، بحث قطع ارتباط مالی بوده که برای حل آن باید یک واسط پیش میآمد. از آنجاکه نظام دامپزشکی استان شخصیت حقوقی مستقلی ندارد و در واقع شعبهای از نظام دامپزشکی کل کشور است، خودمان نتوانستیم در این زمینه ورود کنیم.
خوشبختانه در پایان سال ۹۹ جلسهای با حضور ریاست محترم سازمان و معاونین محترم ایشان برگزار کردیم و بنا شد که در سال ۱۴۰۰ قراردادها را از طریق نظام سبز سلامت منعقد کنیم. تمام زیرساختها برای این کار در استان همدان مهیاست و فقط منتظر پایان تعطیلات هستیم تا همکاران زحمت بکشند و شیوهنامهها را برای ما بفرستند که ما بتوانیم متصدیان و مسئولین فنی بهداشتی را به نظام سبز سلامت معرفی کنیم. قراردادها با آنها منعقد شود و ما هم مطابق با آن قراردادها را تجدید خواهیم کرد. خوشبختانه در این زمینه اداره کل حمایت زیادی از ما میکند.
حکیم مهر: چه تضمینی میتواند وجود داشته باشد که کارفرمایان پشت پرده قرارداد دومی منعقد نکنند و بخشی از حقوق مسئول فنی بهداشتی را دریافت نکنند؟
بنده در جلسه عقد قرارداد بین متصدی واحد و مسئول فنی بهداشتی اتمام حجت و عنوان میکنم که هر از چندگاهی یک پرینت حساب از مسئول فنی خواهیم گرفت و بر اساس قانون و بخشنامهای که ۲ سال پیش به ما ابلاغ شد، اگر متوجه شویم که مسئول فنی کمتر از قرارداد دریافت میکند، هم مسئول فنی را به هیات بدوی انتظامی نظام استان معرفی و هم متصدی را از طریق مجاری حقوقی و قانونی متنبه خواهیم کرد. شکر خدا ما تا الان مشکلی را در این زمینه نداشتیم. با مواردی هم که گزارش شده بود، به شدت برخورد کردیم. کمااینکه با اتکای به قانون، میتوانیم هم با همکارانی که کملطفی میکنند و کمتر از مبلغ قرارداد میگیرند و هم با متصدیانی که سعی میکنند در این زمینه شرایط خاص خودشان را پیش ببرند، برخورد کنیم.
نکته دیگر این است که ما در استان همدان خیلی به متصدیان این اجازه را نمیدهیم که خودشان مسئول فنی را معرفی کنند، بلکه مسئول فنی باید از طریق نظام دامپزشکی معرفی شود. حتی اداره کل هم این اختیار را به ما داده و ما یک لیست ۳ امضایی شامل امضاهای رئیس نظام، مسئول اداره نظارت بر بهداشت مواد و رئيس شبکه دامپزشکی شهرستان مورد نظر داریم که این ۳ نفر تایید میکنند که یک نفر بهعنوان مسئول فنی در یک واحد به کار گمارده شود، لذا عموما متصدیان واحدها در این زمینه خیلی اثرگذار نیستند. بنابراین رقابت بین افراد مبنیبر اینکه «اگر مبلغ کمتری نگیری، یک نفر دیگر را به جای تو میآورم» در استان ما منتفی شده است.
حکیم مهر: شما در بعد علمی دامپزشکی هم دستی بر آتش دارید و نماینده وزارت علوم در شورای مرکزی سازمان نظام دامپزشکی هستید. به نظر شما آیا با ازدیاد فارغالتحصیلان دامپزشکی مواجه هستیم؟
این موضوع در سالهای اخیر تبدیل به یک چالش جدی شده است. ما ظرفیتهای قانونی بسیار زیادی برای اشتغال داریم. شاید بتوان گفت یک ظرفیت چند برابری برای پذیرش دکتر دامپزشک و حتی فارغالتحصیلان سایر ردههای دامپزشکی در تمام استانهای کشور داریم، اما مشکلی که داریم این است که در حوزه مدیریت سیستم دامپزشکی کشور، مثل سایر سیستمها از ظرفیتهای قانونی برای ایجاد اشتغال یا نگهداری یک شغل و استانداردسازی مشاغل که جزء وظایف و ماموریتهای نظام دامپزشکی است، استفاده نمیشود.
نکته دیگر هم این است که در سالهای دهه گذشته، وزارت علوم با مشکلاتی در حوزه اسکان و مسائل فرهنگی و اجتماعی دانشجویان مواجه بود و طرح پذیرش دانشجوی بومی را اجرا کرد. در حال حاضر حدود ۸۰ درصد دانشجویان ما بومی هستند. توزیع نامتوازن دانشکدههای دامپزشکی باعث شد تا در بعضی از استانها که ۴ یا ۵ دانشکده با پذیرش دکترا داریم، همه اینها با ظرفیت ۸۰ درصد، دانشجویان بومی پذیرش کنند. از طرف دیگر با فارغالتحصیلان بومی مواجهیم و تمایل دارند در استان خود مشغول به کار شوند. نتیجه این میشود که در استان همدان نرخ بیکاری منفی ۵ درصد است. یعنی ۵ درصد هم نیازمند دکتر دامپزشک هستیم که نداریم. ما دائما فراخوان میدهیم اما دکتر دامپزشک به همدان نمیآید. ما موقعیتهای شغلی زیادی داریم که باید به دکترهای دامپزشک محول کنیم، در حالی که این مساله در بعضی استانها اشباع است.
حکیم مهر: ریشه این مشکل کجاست؟
دو مساله است؛ یکی اینکه ما خیلی نتوانستیم مدیریت صحیحی در سیستم نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی کشور ایجاد کنیم و یکی اینکه توزیع دانشکدههای دامپزشکی از سوی وزارت علوم خیلی متوازن نبوده است. همین مساله در بعضی از استانها ایجاد ناراحتی و احساس تهدید در این زمینه میکند. ما نباید در کشور بابت یک مشکل، سریعا صورت مساله را پاک کنیم و بگوییم پذیرش دانشجو تمام و منتفی و لغو شود. آموزش حق اولیه انسانهاست. آنها دوست دارند دامپزشکی بخوانند و دوست دارند دامپزشک شوند و این اصلا مساله بدی نیست. ما فقط یک مقدار در توازن در پذیرش دانشجو مشکل داریم و مقداری هم خودمان در استانداردسازی و ایجاد اشتغال کمکاری کردیم که انشاءالله این هم رفع خواهد شد. ما حداقل در استان همدان نیازمند دکتر دامپزشک هستیم و متاسفانه دوستان علاقه زیادی ندارند که از استان خود خارج شوند و به استانهای دیگر بروند.
حکیم مهر: چه راهکاری به نظر شما میرسد؟
اعتلای دامپزشکی بستگی به عملکرد همه ما دارد؛ از ماهایی که دامپزشک ساده هستیم تا عملکرد مدیران ارشد سیستم دامپزشکی. متاسفانه اواخر سال گذشته آییننامهای تحت عنوان سیاستها ابلاغ شد که مقداری با قوانین موجود مغایرت داشت. مهمترین مشکل آن هم این بود که باعث میشد وقت ما گرفته شود. همچنین شاید مقداری تنش در حوزه ماده ۲ بین اداره کل و نظام دامپزشکی بعضی از استانها که تعامل خوبی بین آنها نیست، اتفاق بیفتد.
بنده از مدیران ارشد کشور انتظار دارم که به این موضوع فکر کنند. همه این سالها و زمانها خواهد گذشت و در تاریخچه دامپزشکی نهایتا یکی دو پاراگراف از هر مدیری باقی خواهد ماند. چه بهتر که این چند پاراگراف در مدح یک مدیر ارشد باشد که ایشان تا چه اندازه در توسعه دامپزشکی عمل کرد. چقدر بد خواهد بود اگر این پاراگرافها در مورد این باشد که مثلا فلان مدیر ارشد آمد و باعث شد وقت زیادی از سیستم گرفته شود. خواهش من این است که همه همکاران، چه ماهایی که دامپزشکان سادهای در بدنه این مجموعه هستیم و چه آنهایی که مدیران ما هستند، به این موضوع خیلی توجه کنند که نیازمند همدلی و تعامل هستیم. الان به هیچ وجه برای ما موقعیت یا زمانی برای تقابل نیست و باید بدانیم که واقعا وقتی برای از دست دادن نداریم.
در پایان از کلیه پرسنل مجموعه حکیم مهر تشکر میکنم و امیدوارم که همواره در مسیر خود موفق باشید.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
پس نیازمند ساخت چند واحد دانشکده دامپزشکی هستین