آیا دانشکده‌های دامپزشکی باید نقشی در ترویج علوم داشته باشند؟ - دکتر احمدرضا محمدنیا

آیا دانشکده‌های دامپزشکی باید نقشی در ترویج علوم داشته باشند؟

دکتر احمدرضا محمدنیا

رئیس انجمن جراحی دامپزشکی ایران

در یــک جسـتجوی ساده در گـوگل بــا اسـتفاده از کلمه کلیدی «دانشـکده دامپزشکی» هفت عنـوان اولـ کـه در جسـتجو حاصل می‌شـود عبارت از دانشکده های دامپزشکی تهـران، مشـهد، تبریـز، ارومیـه، شـیراز، سـمنان و کرمـان اسـت و بـه دنبـال آن صفحـه ویکی‌پدیـا در زمینه معرفی دانشکده های دامپزشکی قـرار مـی‌گیـرد.

بـا ورود بـه صفحـه هـر یـک از دانشـکده هـای دامپزشـکی، فعالیـت هــای مختلــف دانشــکده هــا اعــم از گــروه هــای آموزشــی، اعضــای هیــات علمــی و غیــره نمــود پیــدا مــی کنــد و در هیــچ یــک از ایــن دانشــکده هــا صفحــه هایــی بــرای جســتجوی اطلاعاتــی در زمینــه دامپزشــکی جلــب توجــه نمــی کنــد.

اگــر همیــن کلیــد جســتجو را مثــلا بــه یــک بیمـاری از بیـن بیمـاری هــای مــورد توجــه در رشــته دامپزشــکی، مثـلا «هــاری» تغییــر دهیــم، در هفــت عنــوان اول جسـتجو هیـچ مطلبـی از دانشـکده هـای دامپزشـکی جلـب توجـه نمـی کنـد و تنهـا برخـی از دانشـگاه هـای علـوم پزشـکی کـه مطالبی در ایــن زمینــه منتشــر کــرده انــد، دیــده مــی شــوند.

حــال کلیــد جسـتجو را مثـلا بـه «تـب برفکـی» تغییـر مـی دهیـم و جالـب توجـه اینکـه هیـچ یـک از دانشـکده هـای دامپزشـکی در جسـتجوی بـالای ایـن کلمـه حضـور ندارنـد و اگـر جسـتجو را مثـلا بـه «عقیـم سـازی سـگ» تغییـر دهیـم، مجـددا بـا همیـن مشـکل روبـرو مـی شـویم بـه گونــه ای کــه هیــچ یــک از دانشــکده هــای دامپزشــکی مطلبــی در ایـن زمینـه منتشـر نکـرده انـد و تمامـی مطالـب مربـوط بـه درمانـگاه هـا یـا مراکـز دارویـی و خصوصـی بـوده انـد.

ایــن پرســش متبــادر بــه ذهــن مـی شـود کــه آیــا دانشــکده هــای دامپزشــکی بایــد نقشــی در ترویــج علــوم داشــته باشــند؟ و اگــر پاسـخ مثبـت اسـت، ایـن نقـش چگونـه باید اعمـال شـود؟ آیا زمـان آن نرسـیده اسـت کـه هر یـک از دانشـکده هـای دامپزشـکی واحـدی به عنـوان «واحـد ترویـج علـوم» داشـته باشـند و در زمینـه هـای مختلـف فعالیــت هــای آن دانشــکده نســبت بــه ترویــج علــوم عمــل کننــد؟

نبــود محتــوی بــه روز و کارآمــد در مراکــز شــناخته شــده علمــی در زمینـه هایـی کـه دامـداران و عمـوم مـردم ممکـن اسـت از آن بهـره گیرنـد، منجـر بـه توسـعه مطالـب متفرقـه در قسـمت هـای مختلـف شـده اسـت، بـه گونـه ای کـه تشـابه فـراوان در انتشـار مطالـب دیـده مـی شـود، بـه گونـه ای کـه مثـلا یـک مطلـب در یـک پایـگاه منتشـر شـده و پایـگاه هـای متعـددی نسـبت بـه بـازنشـر آن یـا حتـی کپـی کـردن آن بـه عنـوان مطلـب اولیـه اقـدام کـرده انـد.

بـاور نگارنـده بـر ایـن اسـت کـه ترویـج علـوم ارزش بسـیار بالایـی در شناسـایی بیشـتر آنهـا دارد و جلـوی انـواع اوهـام و بـازار سـازی هـای غیـرمنطقـی نسـبت بـه آنهـا را می‌گیـرد. مثـلا اگـر کسـی بخواهـد یـک مطلـب قابـل اعتمـاد در مـورد بیمـاری بروسـلوز پیـدا کنـد، بایـد چـه کنـد؟ کـدام مرکـز دانشـگاهی یـا مرکـزی کـه بـه نوعـی اعتبـار کافــی بــرای نشــر ایــن مطلــب را دارد، نســبت بــه انتشــار اطلاعــات بـروز و کمـک کننـده اقـدام کـرده اسـت؟ آیـا شـیری کـه از بـازار تهیـه مـی شـود، باید جوشـانده شـود؟ چـه مـدت؟ آیـا شـیر پاسـتوریزه هـم بایــد جوشــانده شــود؟ چــرا شــیر پاســتوریزه خــراب مــی شــود؟ آیــا بیمـاری FIP کشـنده اسـت؟ در چـه سـنی بایـد سـگ خـود را عقیـم کنـم؟ و خیلـی پرسـش هـای دیگـر کـه متاسـفانه مراکـز دانشـگاهی مـا نسـبت بـه پاسـخ بـه ایـن سـوالات در بیشـتر مـوارد سـکوت کـرده انـد و پایـگاه هـای اطـلاع رسـانی ایـن مراکـز فاقـد اطلاعـات کاربـردی در هـر یـک از ایـن زمینـه هـا اسـت.

از خیــل عظیــم دانشــجویان، مراکــز علمــی، دانشــکده هــای دامپزشـکی، انجمـن هـای علمـی و غیـره انتظـار مـی رود کـه حداقل نیازهـای علمـی جامعـه را بـه شـکلی قابـل دسـترس و کار آمـد فراهـم نماینـد تـا بهـره گیـران مختلـف بتواننـد بـه راحتـی و بـا اطمینـان بـه آن دسترســی داشــته باشــند.