حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «ما در بحث دستورالعملها مخصوصا در حوزه مراکز درمانی و داروخانههای دامپزشکی با استناد به ماده ۲ قانون افزایش بهرهوری، بازنگریهایی انجام دادیم که نیاز بود»؛ این را معاون تشخیص و مدیریت درمان سازمان دامپزشکی کشور به حکیم مهر میگوید.
«دکتر خالد خداویردی» معتقد است که پیش از این و قبل از بازنگریها، در بحث اشتغال کمی انحصار و محدودیت ایجاد شده بود: «مثلا گفته بودند به ازای هر ۵ درمانگاه، مجوز یک داروخانه داده شود، در حالی که در بعضی مناطق کشور مثل میناب استان هرمزگان یا مهران استان ایلام، بیشتر از یک درمانگاه جوابگو نیست، آیا آنجا نباید دیگر مجوز داروخانه بدهیم؟ وقتی میگوییم به ازای هر ۵ درمانگاه یک داروخانه، یعنی در این شهرستانها نمیتوانیم داروخانه داشته باشیم و این یک سیاست اشتباه بود.»
حکیم مهر: آقای دکتر، مهمترین اقدامات صورت گرفته در حوزه معاونت تشخیص و درمان دامپزشکی چه مواردی بوده است؟
در حوزه معاونت تشخیص و مدیریت درمان اقدامات قابل توجهی انجام شده که از جمله بحث تدوین و بازنگری دستورالعملهاست. ما اگر بخواهیم مسیر را برای انجام وظیفه و ارائه خدمات شفاف کنیم، باید شیوهنامهها و دستورالعمل های روشهای انجام کار را تدوین و مشخص کنیم که در این ارتباط ۱۳ دستورالعمل جدید تدوین و ۷ دستورالعمل بازنگری شدند. یعنی جمعا ۲۰ دستورالعمل برای اجراء به استان ها ابلاغ شدند. از اقدامات دیگر در حوزه تشخیص، بحث تولید آنتیژن تشخیص بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان برای اولینبار توسط مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاههای مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی کشور است.
موضوع دیگری که اخیرا اتفاق افتاد، بحث حمایت از تولید داخل بود که البته در این زمینه با مخالفتهایی مواجه شدیم. در حوزه تولیدات داخل و فراوردههای دارویی، تعداد ۱۹۰ شرکت تولید کننده دارو، واکسن و مکمل های دارویی داریم که از این تعداد، ۴۴ شرکت تولید کننده دارو، ۷ شرکت تولیدکننده واکسن و مابقی تولیدکننده مکملهای دارویی هستند. ما در این مسیر و در راستای سیاستهای دولت و قوانین مصوب در جهت حمایت از تولید داخل، تعداد ۵ قلم آنتیبیوتیک و ۳۲ قلم مولتی ویتامین را که تولید داخل آنها به حد نیاز رسیده بود و بعضی از این اقلام به کشورهای دیگر هم صادرات میشوند، با بررسی های همه جانبه ثبت سفارش و واردات این اقلام را متوقف کردیم. به عنوان مثال در برخی از این محصولات، ۱۷ تولیدکننده و حداقل تولیدکننده داخل ۸ تولیدکننده داریم. لذا در بررسیهای کارشناسی به این نتیجه رسیدیم که ثبت سفارش و واردات آنها متوقف شوند.
در بحثهای تشخیصی نیز ما الان به این مرحله رسیدیم که مدت تشخیص بیماری آنفلوانزا را از زمان بروز بیماری تا معدومسازی که پیش از این ۲ هفته زمان میبرد، به ۷۲ ساعت رساندیم. درواقع در مورد آنفلوانزا در ۱۷ استان، در مورد بیماری مشمشه در ۵ استان و در مورد بیماری هاری در ۴ استان این قابلیت تشخیص را ایجاد کردیم. اینها اقداماتی در جهت تسریع و تسهیل در تشخیص بیماریها می باشد. از اقدامات دیگر ارزیابی کارائی واکسن آنفولانزای فوق حاد پرندگان H5 برای اولین بار در کشور و ارزیابی کارایی کیت های تشخیصی آزمایشگاههای متقاضی ثبت برای واردات و از دیگر اقدامات بازنگری و یکسان سازی روشهای اجرایی انجام آزمون ها(sop) است.
حکیم مهر: به گفته برخی افراد، شیوهنامههای ابلاغی سازمان دامپزشکی درباره تاسیس کلینیک، درمانگاه و داروخانههای دامپزشکی ازسوی سازمان بازرسی کل کشور ابطال شده است، آیا این خبر واقعیت دارد؟
خیر، این خبر صحت ندارد. ما در بحث دستورالعملها مخصوصا در حوزه مراکز درمانی و داروخانهها با استناد به ماده ۲ قانون افزایش بهرهوری، بازنگریهایی انجام دادیم که نیاز بود. البته این بازنگریها قبل از مسئولیت بنده شروع شده بود که نشانگر این مهم است که نیاز به بازنگری بوده است. ما این بازنگری را طی یک برنامه منسجم و فشرده در قالب یک کمیته کارشناسی انجام دادیم.
حکیم مهر: بازنگریهای مدنظر شما چه بود؟
در بخش امتیاز بندیها اصلاحاتی انجام شد که توسعه متوازن خدمات دامپزشکی یکی از آنها بود. همچنین در بخش های دیگر مثلا در دستورالعمل قبلی قید شده بود به ازای هر ۵ درمانگاه، مجوز یک داروخانه داده شود. در حالی که در بعضی مناطق کشور مثل میناب استان هرمزگان یا مهران استان ایلام، امکان ایجاد مراکز درمانی به این تعداد نیست. به دلیل نداشتن متقاضی غالبا در حد یک درمانگاه امکان پذیر است. آیا در آن منطقه نباید مجوز داروخانه بدهیم؟ وقتی میگوییم به ازای هر ۵ درمانگاه یک داروخانه، یعنی در این شهرستانها نمیتوانیم داروخانه داشته باشیم و این یک سیاست اشتباه بود. در بحث مجوزها هم بر اساس قانون افزایش بهرهوری صرفا صدور مجوز تاسیس به عهده سازمان نظام دامپزشکی است. ما پروانه فعالیت را تعریف کردیم که بیشتر در مباحث نظارتی و حاکمیتی بود و شرایط را هم طوری آوردیم که در کوتاهترین زمان یعنی حداکثر ۷ روز عملیاتی شود.
حکیم مهر: پس شیوهنامه ابطال نشده است؟
خیر. در خصوص اینکه ابطال شود، هیچ چیزی به ما ابلاغ نشده است.
حکیم مهر: جدیدترین آمار تعداد کلینیکها، درمانگاهها و داروخانههای دامپزشکی کشور چیست؟
در این لحظه آمار تفکیکی در اختیار ندارم اما کل مراکز درمانی ما اعم از درمانگاهها، داروخانهها، آزمایشگاهها، مراکز مایهکوبی و بیمارستانها در سطح کشور ۶۷۰۰ واحد است.
حکیم مهر: در راستای نظارت بر جلوگیری از تخلفات در زمینه تولید و عرضه دارو چه کارهایی کردید؟
ما در راستای قطع واردات بعضی از اقلام که تولید داخل آن به حد نیاز است، موضوع پروژه PMS یا کنترل و مراقبت پس از فروش دارو و مواد بیولوژیک را با هدف کنترل و مراقبت از کیفیت واردات و تولید داخل شروع کردیم که هدف از اجرای این برنامه، در راستای حمایت از تولید داخل است که ما واردات بعضی از اقلام را منع کردیم تا در مورد این اقلام در تولید داخل کنترل و نظارت بیشتری داشته باشیم که سوءاستفادههای احتمالی نشود. نکتهای که لازم است بنده به آن اشاره کنم، در مورد عدم ثبت سفارش بعض اقلام دارویی به این معنا نیست که واردکنندگان در بخش واردات با مشکل خیلی حادی مواجه شدند بلکه آنها میتوانند به جای بعضی از اقلام که سال هاست واردات آنها انجام میشود و ما در داخل تولید داریم، داروهای نسل جدید و یا داروهای گیاهی را وارد کنند.
حکیم مهر: برای فعالین صنفی در این حوزه چه خبر جدیدی دارید؟
همان بحث PMS که اشاره کردم. ما به صورت عمومی این برنامه را اجرا میکنیم و مخصوصا اولویت اول ما درمورد اقلامی است که واردات آن را قطع کردیم. به استانها ابلاغ کردیم و شروع به نمونهبرداری از اقلامی کردیم که واردات آن را قطع کرده و تولید داخل آنها داریم تا مطمئن شویم که محصول با کیفیت به دست ذینفعان میرسد. این از اقدامات جدید است که البته کار وسیع و بسیار با اهمیتی است، هم از نظر امکاناتی که نیاز دارد وهم از نظر زمان.
حکیم مهر: آقای دکتر، شما در راستای حمایت از حدود ۵۰ تولیدکننده داروهای دامپزشکی داخلی، واردات محصولات مشابه را ممنوع اعلام نمودهاید، اما با وجود ۲۱۰۰ داروخانه دامپزشکی فعال در سراسر کشور که همکاران دامپزشک در آن مشغول به فعالیت هستند، مخالف ایجاد انحصار برای صدور پروانه داروخانه برای دامپزشکان میشوید. این شائبه ایجاد شده که چون دامپزشکان قدرت و بنیه مالی کمتری دارند، سازمان دامپزشکی افراد توانمند بازار را به دامپزشکان ترجیح داده است. نظر شما چیست؟ آیا خون این افراد توانمند از دامپزشکان رنگینتر است که سازمان دامپزشکی به دنبال حمایت از آنهاست اما نگران ۲۱۰۰ همکار دامپزشک شاغل در داروخانهها نیست؟
این دو موضوع که جنابعالی مطرح کردید، از نظر تصمیمگیری سازمانی ارتباطی با هم ندارند که بخواهیم بگوییم در مورد یکی انحصار ایجاد کردیم و در مورد موضوع دیگر تبعیض قائل شدیم. اصلا نیت و هدف این نبوده است. در دستورالعمل قبلی در مورد داروخانهها قید شده بود که به ازای هر ۵ درمانگاه، یک داروخانه احداث شود که این اشتباه بود. ما بر اساس تعریف قبلی، نمیتوانستیم در برخی شهرستانها داروخانه تاسیس کنیم، اما در دستورالعمل جدید، در واقع ضابطه را اصلاح و تغییر دادیم و بر اساس امتیازبندی تعریف کردیم. در حال حاضر هر همکار دامپزشکی که امتیاز لازم را بیاورد، میتواند در هر منطقهای بر اساس امتیازی که آورده است، مجوز تاسیس داروخانه دریافت کند. ضابطه تعریف شده در دستورالعمل قبلی بر اساس تعداد و نسبت بود که ما این قاعده را یعنی تعداد و نسبت را حذف کردیم و به صورت امتیازبندی تعریف کردیم.
در بحث منع واردات داروهای مشابه تولید داخل، شما مستحضر هستید که این مهم، هم مورد تاکید مسئولین محترم کشور است و هم قوانین متعددی در این حوزه مصوب شده است؛ از جمله قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالاهای ایرانی، قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و سیاست کلی اقتصاد مقاومتی و... موازین و ضوابطی هستند که نشان از تاکید بر حمایت از تولید داخل دارند و نیت و هدف ما هم حمایت از تولید داخل و ملی بوده که بتوانیم در بخش داروسازی خودکفایی، رونق بازار، پویایی تولید و توسعه پایدار به وجود بیاوریم.
ما در کل ۳۱۷ محصول داریم و ما فقط ۵ قلم آنتی بیوتیک و ۳۲ مولتی ویتامین را برای عدم ثبت سفارش مشخص کردیم و بیش از ۶ ماه کار کارشناسی در این مورد انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که واردات این اقلام را متوقف کنیم؛ چون تصمیمی که ما گرفتیم برای حدود ۵۰ شرکت نبوده، بلکه ۱۹۰ شرکت تولیدکننده در زمینه دارو، واکسن و مکملها داریم و اقلام مشخص شده نیز اقلامی هست که بر اساس کار کارشناسی به آن رسیدیم که جلوی واردات آن را بگیریم. این کار با هدف حمایت از تولید بوده و نه انحصار برای قشری خاص. نیت و تصمیم سازمان بر این اساس نبوده است. بالاخره ما در سازمان باید به این سمت حرکت میکردیم و از نظر بنده خیلی هم در این موضوع تاخیر صورت گرفته است. وقتی میگوییم باید از تولید داخل حمایت کنیم، نباید در لفظ و شعار باشد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
توضیح حکیم مهر: این گفتوگو در روز چهارشنبه هفته گذشته (۱۴ مهرماه) انجام شده است.