مرگ دومین توله یوز ایران: لزوم نشست اضطراری رؤسای دانشکدههای دامپزشکی با رئیس سازمان دامپزشکی
دکتر کامران شریفی
دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
ایران و ایران دومین توله یوز خود را از دست دادند. ما حق نداریم در مورد حیات وحش و محیط زیست این طوری ریسک کنیم. خلاء بزرگی از بابت طب حیات وحش در کشور احساس میشود که با بی حسی و کرختی فعلی، محیط زیست و حیات وحش آسیب میبیند.
در یکی از عکسهایی که از نحوه شیردادن به یکی از توله یوزها منتشر شد، همانند نوزاد انسان توله را به پشت خوابانده بودند. اگر توجه کنید، وقتی نوزاد انسان از سینه مادر شیر مینوشد، همزمان قادر است نفس بکشد. علت این است که در نوزاد ساختار حنجره درست در امتداد سوراخهای پسین مجرایی است که از بینی به حنجره امتداد مییابد. پس از مدتی حنجره نوزاد از آن سوراخها فاصله میگیرد و پایین تر میآید و بین حنجره و سوراخهای پسین مجرای بینی فاصله میافتد. این فاصله به نوزاد این امکان را میدهد که بعدها بتواند از جعبه صوتی خود برای صحبت کردن و تمرینِ این ویژگیِ بینظیر استفاده کند.
در اسب هیچگاه این فاصله از بین نمیرود و به همین خاطر است که جریان هوا مستقیم و بدون تموج و ایجاد گردابه Turbulence به اعماق ریه میرسد؛ به برکت این ساختار فوق العاده است که حیوانی به بزرگی و عظمت اسب میتواند ورزشکار باشد.
اگر نوزاد انسان میتواند در حالت طاقباز prostrate شیر بنوشد، نوزادِ گربه سانان برای نوشیدن شیر باید مطابق شرایط طبیعی در حالت سجده، نگون یا دَمَر Supine قرار گیرد، در غیر این صورت احتمال ورود شیر به ریه و ابتلا به پنومونی استنشاقی وجود دارد.
نگارنده در مطلبی خواند که عربها چون میدانند که نمیدانند، فرودگاه را هم پیش ساخته سفارش میدهند. البته این گفته با کمی اغراق همراه است، ولی خالی از حقیقت نیست. علم به چیزی که نمیدانیم، بخشی از علم است. در این مورد هم دانش فنی ما هم بسیار کم است و باید به آن اعتراف کنیم.
تعداد معدودی از همکاران دامپزشک با چنگ و دندان و مطالعه پیگیر در شنایی خلاف جریان رودخانه بازار حرفهای دامپزشکی با غیرت، همت و پشتکاری ستودنی شخصاً به مطالعه پرداخته وجودشان در این خلاء اطلاعاتی مغتنم است. با این حال، این مجاهدت ایشان جای آموزش مبتنی بر روشمندی علمی همراه با ارتباط با مراکز جهانی را نمیگیرد.
در این گونه موارد باید از استمداد از مراکز علمی جهان خودداری نکنیم. با این تعداد یوز باقی مانده حتی اگر تیمی مجرب برای جراحی را از کشورهای پیشرفته فرا میخواندیم، بهتر از آن بود که «کوه نوری» به نام ایران را به طور صحرایی سزارین کنیم. در مورد میانکاله هم از استمداد از مراکز جهانی خودداری کردیم و نتوانستیم توصیفی دقیق از آن چه واقعاً در تلفات گسترده پرندگان مهاجر در ۹۸ و ۹۹ روی داد، ارائه کنیم و حق میانکاله را ادا نکردیم (https://t.me/ksharifiRRB/618)؛ و در این مورد حق ایران و ایران را!
دو حادثه میانکاله و تلف شدن توله یوزها به اندازه کافی حزن انگیز و خسارت بار است و ارزش دارد روسای محترم دانشکدههای دامپزشکی و سازمان دامپزشکی گرد هم بیایند تا چارهای برای این خلاء اطلاعاتی و ارتباط با مراکز جهانی برای انتقال دانش و کسب تجربه در مورد حیات وحش بیابند. در مورد محیط زیست درمعنای اعم آن نیز چنین نقص اطلاعاتی وجود دارد.
یک خلاء عمده برای شهر مشهد با توان توریسم زیارتی وجود دارد و آن هم فقدانِ یک باغ وحش با استانداردهای جهانی در بیابانهای جنوب شهر است. این کار در توان آستان قدس رضوی است و همو است که باید پیش قدم شود، روسای دانشکدههای دامپزشکی و سازمان دامپزشکی را گرد هم بیاورد و امکانات مالی تربیت دامپزشک متخصص حیات وحش در مراکز درجه یک جهانی را فراهم آورد، و از آن هم بهتر، متخصصین ممتاز را برای آموزش، فرصت مطالعاتی و برگزاری دوره در کشور فرا بخواند. این نقصِ مشهد را باید برطرف کرد.
چندین سال پیش نگارنده در گزارشی دید که اقلیم کردستان، دکتر ایمان معماریان، از معدود دامپزشکانِ ایرانیِ فعال در امر حیات وحش را برای تدریس دعوت کرده بود. ما برای دعوت از متخصصین تراز اول جهانی هیچ کمبود و هیچ بهانهای نداریم.
کامران شریفی
دانشکده دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
۱۴۰۱/۰۲/۲۸
منبع: کانال تلگرام لوح (یادداشت های شخصی دکتر کامران شریفی)
ایکاش چند متخصص از خارج میاوردید که هم انتقال دانش انجام میشد و هم این آبروریزی رخ نمیداد