حکیم مهر: فصل بهار، زمان اوج گیری زنبورداری است. دوره‌ای که پرورش زنبور عسل، معنای اصلی خود را بازمی‌یابد و زنبوردار باید دقت بیشتری برای کلنی‌ها و زنبورستان خود به خرج دهد اما این روزها کام شیرین زنبورداران آذربایجان شرقی در حالی تلخ می‌شود که شواهد نشان از تلف شدن زنبورها در اثر استفاده از سم را دارد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، مشاهده پرواز زنبورها در طبیعت نشان از آمدن فصل بهار است. زنبورهایی که با خود مژده تغییر فصل و گرم شدن هوا را به ارمغان می‌آورند و کام صاحبان خود را شیرین میکنند.
آذربایجان شرقی نیز در این میان جزو پیشتازان عرصه تولید عسل و پرورش زنبور عسل در کشور بوده و بیشترین تعداد زنبورهای کشور و کلنیهای پرورش زنبور در این استان وجود دارد اما امسال گویی زنگوله آغاز فصل برداشت عسل در حالی به صدا درمی‌آید که تعدادی از زنبورداران حتی تا ۵۰ درصد زنبورهای خود را از دست داده‌اند.
تلفاتی سنگین که چراغ قرمز را در میان زنبورداران استان روشن کرده و جمعیت بالایی از پرورش دهندگان زنبورعسل در استان را که حتی اقدام به بیمه زنبورستان خود نکرده‌اند را نیز در آستانه بحران و خطر خسارت قرار داده است.
«حسن وحدتیان فر»، مدیرعامل اتحادیه زنبورداران آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا، با تایید تلفات جمعیت زنبورها و خسارت به پرورش دهندگان زنبورعسل استان، می‌گوید: استفاده از سم حشره کش فیپرونیل در مزارع یونجه که زنبورداران، کلنیهای خود را نزدیکی این مزارع قرار می‌دهند، منجر به بروز تلفاتی در بین زنبورهای عسل شده است.
وی می‌افزاید: این سم دارای مجوز بوده اما به عنوان یک حشره کش برای زنبورهای عسل بسیار مضر است.
وی ادامه می‌دهد: استفاده از سم فیپرونیل در باغات و مزارع باعث می‌شود تا زنبورعسل در زمان نشستن بر روی گیاه، این سم را دریافت کند و پس از بازگشت به کندو به حالت فلج افتاده و در نهایت منجر به نابودی جمعیت کندوها شود.
تلفات زنبورعسل، بیشتر در دشت تبریز است
وحدتیان فر خاطرنشان می‌کند: استفاده از این سم و بروز تلفات زنبورها در مناطق دشت تبریز و مناطقی که یونجه کشت می‌شود مثل خسروشاه، بارانلو، قراملک، مایان، میانه، بناب و ... بیشتر دیده می‌شود.
هیچ یک از زنبورداران استان، کلنیهای خود را بیمه نکرده‌اند
وی با بیان این‌که هیچ یک از زنبورداران، کلنیهای خود را بیمه نکرده‌اند، ادامه می‌دهد: غفلت زنبورداران از بروز خسارت‌های احتمالی در آینده باعث شده تا اقدام به بیمه زنبورستان‌ها نکنند.
چرا زنبورداران اقدام به بیمه زنبورستان خود نمی‌کنند؟
وی با بیان این‌که موضوعی بین زنبورداران مطرح است که حتی در صورت بیمه کردن زنبورستان‌ها، بیمه، غرامت زنبورداران را پرداخت نمی‌کند، خاطرنشان می‌کند: اگر قضاوت عادلانه‌ای در این خصوص داشته باشیم می‌توان گفت که موضوع ندادن غرامت فقط یک حرف است و زنبورداران حتی اقدام به بیمه نمی‌کنند که ببیند آیا بیمه پول آن‌ها می‌دهد یا نه.
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران آذربایجان شرقی با بیان این‌که در چنین شرایطی باید جهادکشاورزی و دولت از زنبورداران خسارت دیده حمایت کند و وام‌های کم بهره پرداخت شود تا زنبورداران به چرخه تولید بازگردند، ادامه می‌دهد: تلفات زنبورها در استان قطعا بر میزان تولید عسل استان تاثیر خواهد گذاشت.
تولید عسل استان تحت تاثیر تنش آب و هوایی
وی می‌گوید: تنش آب و هوایی در استان، وضعیت تولید عسل در سالجاری را تحت تاثیر قرار داده و سمپاشی که منجر به تلفات زنبورها شده نیز مزید بر علت شده تا امسال تولید عسل خوبی را پیش بینی نکنیم.
زنبورداری را داشتیم که نیمی از زنبورهای عسل او تلف شده‌اند
«مهدی حامی» معاون سلامت اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص دلیل تلفات زنبورهای استان، اظهار می‌کند: تلفات زنبورعسل در استان، در سال گذشته نیز اتفاق افتاده است. میزان این تلفات بسته به موقعیت زنبورستان و شرایط محیطی متفاوت بوده و امسال زنبورداری را داشتیم که نیمی از زنبورهای عسل او تلف شده‌اند.
وی با اشاره به وجود بیماری‌های انگلی و باکتریایی و روتین زنبورعسل مثل انگل واروا و ... می‌افزاید: بر اساس آزمایشات انجام گرفته در خصوص دلیل تلفات زنبورهای عسل در سالجاری، ابتلا به این نوع بیماری‌ها نتایج منفی داشته است، یعنی زنبورهای عسل در نقاط مختلف استان در اثر بیماری‌های انگلی و باکتریایی تلف نشده‌اند.
شواهد نشان می‌دهد؛ تلف شدن زنبورهای عسل در اثر مسمومیت با سموم کشاورزی است
وی ادامه می‌دهد: شواهد و مستندات نشان می‌دهد که تلف شدن زنبورهای عسل در اثر مسمومیت با سموم کشاورزی بوده و تلف شدن زنبورهای عسل نیز عمدتا در مناطقی که از سموم کشاورزی استفاده می‌شود، دیده شده است اما تایید این موضوع نیاز به تایید آزمایشگاه دارد.
حامی با بیان این‌که این نوع آزمایش در خراسان رضوی انجام می‌گیرد، می‌گوید: نمونه برداری‌های لازم انجام گرفته و برای آزمایش به خراسان رضوی فرستاده شده است و منتظر نتیجه ارسالی آزمایشگاه هستیم.
وی با تاکید بر این‌که یکی از عوامل تشدید کننده تلف شدن زنبورهای عسل استان، تنش آب و هوایی است، خاطرنشان می‌کند: تا زمان مشخص شدن نتایج، تاکید ما به زنبورداران استان این است که در مناطقی که سمپاشی انجام می‌گیرد، حضور نداشته باشند.
وی با بیان این‌که تلفات در زنبورستان‌های نزدیک به مزارع و به خصوص مزارعی که سمپاشی بیشتری انجام گرفته، بیشتر است، می‌گوید: وضعیت تلفات امسال تقریبا مشابه وضعیت سال گذشته است.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی آذربایجان شرقی ادامه می‌دهد: نتایج آزمایشگاهی در سال گذشته نیز به صراحت تایید کرد که تلفات زنبورهای عسل در اثر مصرف سموم کشاورزی بوده و متولیان جهادکشاورزی نیز بایستی پیگیر این موضوع باشند و پیش بینی‌هایی را برای وضعیت کنونی انجام می‌دادند.
وی می‌افزاید: طبق گزارشات ارسالی به اداره دامپزشکی، احتمالا سموم مصرفی کشاورزی در استان تغییر کرده و از سم خاصی استفاده می‌شود که تلفات زنبورهای عسل طی دو سال گذشته افزایش یافته است.
وی با بیان این‌که مدیریت زنبورعسل سازمان جهادکشاورزی همپای این اداره کل پیگیر این موضوع است، می‌گوید: ممکن است تا زمان رسیدن نتایج آزمایش، دیر شود و تلفات زنبورها افزایش یابد. باید تا آن زمان، وضعیت را مدیریت کرد و راهکارهای پیشگیرانه مدنظر قرار بگیرد.
باغداران مجبور به استفاده از سم هستند
«محمود کیا»، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان این‌که به احتمال زیاد تلف شدن زنبورها در اثر مصرف سموم کشاورزی انجام گرفته است، می‌گوید: باغداران مجبور به استفاده از سم هستند و برای دفع آفات از سموم استاندارد و موردتایید استفاده میکنند و زنبورداران باید کلنیهای خود را به شکلی جایگذاری کنند که دور از باغات سمپاشی شده باشد.
هیچگونه سم غیراستاندارد در کشور توزیع نمی‌شود
وی با تاکید بر این‌که هیچگونه سم غیراستاندارد در کشور توزیع نمی‌شود، می‌افزاید: سموم کشاورزی مجاز از کشورهای هند و چین از مجاری رسمی وارد استان شده و بین کشاورزان توزیع می‌شود. موضوعی که در این میان مطرح است نیز هماهنگی بین باغدار و زنبوردار است.
وی ادامه می‌دهد: زنبورعسل یک حشره است و آفات باغات و مزارع نیز حشره هستند و بر روی برچسب تمامی سموم کشاورزی توزیع شده نوشته می‌شود که این سموم برای زنبورهای عسل مشکل زا هستند و مکانیسم نابودی آفات نیز به شکل مشابه بر روی زنبورهای عسل عمل می‌کند.
کیا بر اهتمام جهادکشاورزی استان در راستای حمایت از زنبورداران و جلوگیری از تکرار چنین وضعیتی تاکید کرد.
اسماعیل زینال زاده، یکی از زنبورداران آذربایجان شرقی، مدرس پرورش زنبورعسل و عضو انجمن علمی زنبورعسل ایران نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به خسارات وارد شده به زنبورداران استان و زنبورستان‌های مهاجر به استان، می‌گوید: تلفات زنبورعسل در مناطق مختلفی از استان از جمله ایلخچی، مرند، آذرشهر، تبریز و به خصوص دشت تبریز رخ داده است.
به گزارش ایسنا، مصرف سم در بخش کشاورزی یک مقوله اجتناب ناپذیر بوده و بایستی به شکل استاندارد انجام گیرد.
سم جدیدی که به تازگی از سوی کشاورزان استان جهت سمپاشی استفاده می‌شود نیز نیاز به بررسی داشته و زنبورداران استان انتظار دارند تا روند بررسی و حمایت از این قشر به سرعت انجام بگیرد.
تلف شدن زنبورهای عسل و ورود خسارت به زنبورداران استان موضوع آزاردهنده‌ای بوده و امیدواریم دولتمردان از این اقشار حمایت لازم را داشته باشند و زنبورداران نیز نسبت به بیمه زنبورستان‌های خود اقدام کنند چرا که خسارت در بخش کشاورزی، خبر نمی‌دهد.
