اظهار نظر متناقص دو دامپزشک در برنامه زنده رادیو سلامت / واکنش دکتر دباغ مقدم به اظهارات رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات درباره عدم نظارت دامپزشکی بر کیفیت گوشت : اگر اینطور که ایشان گفتند باشد فاجعه به بار می‎آید

حکیم مهر -  برنامه زنده نیمروزی پنج شنبه نوزدهم آبان ماه سالجاری در شبکه رادیویی سلامت به موضوع عرضه گوشت بسته‎بندی شده در میادین میوه و تره بار و نظارت بهداشتی بر آن اختصاص داشت.

در ابتدای این برنامه یکی از شنوندگان در گزارشی از پیش ضبط شده گفت : یک بار از میادین گوشت چرخ‎کرده بسته‎بندی شده خریدم اما چون غضروف و امثالهم که نمی‎دانم چیست همراه گوشت چرخ شده بود دیگر نمی‎خرم.

وی افزود : این گوشت‎ها کیفیت آنچنانی ندارد و اگر روی آن خوب است زیر آن خوب نیست!

شنونده دیگری هم در این زمینه گفت : کیفیت گوشت‎های عرضه شده در میادین میوه و تره بار و قیمت آن خوب است اما در جریان نظارت بر آن نیستم.

یک شنونده دیگر هم در پاسخ به این سؤال که کیفیت گوشت‎های بسته بندی شده که در میادین عرضه می‎شود چطور است گفت : کیفیت آن خوب نیست چون گوشت یخ زده و سنگدان را با چرخ کرده مخلوط می‎کنند.

پس از این گزارش رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات که مهمان تلفنی برنامه بود در پاسخ به این سؤال که آیا گوشت در میادین میوه و تره بار صرفاً بصورت بسته بندی شده عرضه می شود یا خیر گفت : در حال حاضر به هر دو صورت بسته بندی شده و باز عرضه می‎شود که این از نظر سازمان دامپزشکی تخلف نیست به شرطی که گوشت باز واجد مهر بازرسی و نظارت همکاران ما در کشتارگاه باشد.

دکتر سید علی امامی در ادامه از مجری برنامه خواست به اهمیت نظارت بهداشتی اشاره نماید.

وی بدون اشاره به نقش شهرداری‎ها در تأمین جایگاه عرضه بهداشتی دام زنده گفت : از مردم به دلیل استقبال بسیار خوب از مراکزی که در عید سعید قربان سازمان دامپزشکی برای عرضه دام در نظرگرفته بود تشکر می‎کنم.

رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات در تشریح اهمیت نظارت بهداشتی افزود : یکسری از بیماریهایی که می‎تواند به انسان از طریق گوشت منتقل شود باید قبل از کشتار در دام زنده مورد بازرسی قرار گیرد.

وی ادامه داد : برخی بیماریها در دام علائم بالینی واضحی ندارند مثلاً بیماری تب کریمه کنگو در دام تب گذرایی ایجاد می‏کند و علامتی هم روی گوشت ندارد و در صورت ابتلای انسان حتی می‎تواند منجر به مرگ شود.

مجری پزشک برنامه (دکتر خلیقی) با بیان این نکته از سوی دکتر امامی که از ظاهر گوشت شاید افراد قادر به تشخیص این بیماری نباشند گفت : این مسئله اهمیت مهر دامپزشکی روی گوشت را نشان می‏دهد.

رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات درباره گزارش پخش شده هم گفت : توصیه ما استفاده از محصولات بسته‏بندی شده به دلیل اعمال نظارت‎های چندباره روی آن توسط دامپزشکان است.

دکتر امامی درباره نارضایتی یکی از شهروندان گفت : مردم می‎توانند با قابلیت ردیابی تولیدکننده محصول کم کیفیت را شناسایی کنند و یا حداقل دفعه بعد از خرید محصولات متعلق به آن نشان تجاری پرهیز کنند.

وی افزود : با این وجود سطح رضایت شهروندان از عرضه بسته بندی گوشت قرمز بسیار بالا است.

در این هنگام مجری برنامه پیامک یکی از شنوندگان را مبنی بر آنکه در میادین میوه و تره بار انگار یک درصد هم نظارت صورت نمی گیرد و رو و زیر گوشت تفاوت دارد خواستار ارائه توضیح دکتر امامی شد.

رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات در پاسخ گفت : البته ما این را تأیید نمی‎کنیم ولی در بحث بازاریابی تولیدکنندگان معمولاً قسمتی را که مورد پسند مشتری است رو قرار می‏دهند.

وی افزود : برخی از بسته‏بندی‎ها هم شفاف هستند و بدین ترتیب زیر و روی گوشت در معرض دید خریدار است و مردم می توانند از اینگونه بسته بندی ها استفاده کنند.

در این بخش از برنامه دکتر خلیقی گفت : احساس می‏کنم عده زیادی ناراضی هستند و لابد یک چیزی هست که می‎گویند.

این مجری پزشک از دکتر امامی پرسید : آیا سازمان دامپزشکی فقط در بحث بهداشت گوشت و عدم بیماریزا بودن و بحث عدم وجود میکروب و انگل نظارت دارد یا روی مباحثی نظیر نحوه بازاریابی تولیدکننده ، کیفیت و رنگ و چگونگی عرضه گوشت هم کار می‏کند؟

رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات در پاسخ گفت : وظیفه سازمان دامپزشکی نظارت بهداشتی است و سایر مسائل نظیر کم فروشی یا عدم توجه به برچسب و نوع محصولی که داخل بسته بندی است با اداره صنعت، معدن و تجارت یا بازرگانی سابق است.

وی افزود : همانطور که شما فرمودید هموطنان ما به مسائل بهداشتی نظیر وجود کیست یا انگل و امثالهم اشاره نداشتند و این نشان می‏دهد که نظارت‎ ما در دو سه مرحله انجام می‎شود.

دکتر امامی در ادامه گفت : خریدار باید شرایط نگهداری و عمر ماندگاری محصول را از روی برچسب بسته بندی مطالعه کند و مثلاً گوشت تازه را در دمای صفر تا چهار درجه و گوشت منجمد را در دمای منهای 18 درجه نگهداری نماید.

وی افزود : اگر در طول مدت نگهداری در میادین تا عرضه این شرایط رعایت نشده باشد در کیفیت گوشت موثر خواهد بود و مثلاً تغییر رنگ رو و زیر گوشت ممکن است حاصل شرایط حمل و توزیع و عرضه باشد که پس از نظارت ما اتفاق افتاده است!

رئیس شبکه دامپزشکی در پاسخ به این سؤال که مردم تصور می‎کنند گوشت چون در میادین ارزان تر عرضه می‎شود پس از کیفیت پایین تری هم برخوردار است گفت : اگر اجازه بدهید درباره قیمت بحث نکنیم اما تصورم این است که به دلیل حجم مراجعه مردم، برای رعایت حقوق مصرف کننده، سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری گوشت و سایر محصولات را ارزانتر عرضه می کند.

پس از این بخش نوبت به نظارت بهداشتی بر سوپر پروتئینی‎ها یا قصابی‎ها رسید و در ابتدا گزارشی در این زمینه پخش شد.

یکی از شنوندگان در این گزارش پرسید با توجه به تفاوت قیمت هر کیلو نه هزار تومان گوشت چرخ کرده با چرخ نکرده در قصابی‎ها آیا اینکه می گویند سنگدان مرغ با گوشت چرخ کرده مخلوط می‏کنند صحیح است و آیا مصرف اینگونه گوشت‎ها مضراتی دارد یا خیر؟

پس از پخش این گزارش دکتر داریوش جهان‎‎پیما معاون فنی اداره کل دامپزشکی استان تهران دیگر مهمان تلفنی برنامه بود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سنگدان مرغ یا چربی زیاد از حد و غضروف و امثالهم به گوشت چرخ کرده اضافه می‎شود و آیا دامپزشکی تنها وظیفه نظارت بهداشتی بر عدم وجود میکروب و ویروس دارد یا روی مسائلی نظیر عدم وجود سنگدان مرغ و رعایت درصد چربی و امثال این هم نظارت دارد گفت : به دلیل فرم ظاهری گوشت چرخ‎کرده و تخریب بافت و تماس بیشتر با اکسیژن هوا احتمال فساد گوشت چرخ کرده بیشتر است.

دکتر جهان پیما درباره دلیل ارزانتر فروخته شدن گوشت چرخ کرده گفت : چون قطعاتی از گوشت و حتی قسمتهایی از چربی برای آنکه بسته از نظر بازاریابی جالب‎تر به نظر آید حذف می‎شود، زوائد باقیمانده در گوشت چرخ کرده استفاده می‎شود و قیمت اصلی هم بر گوشت مترتب است، هر چند که این معادلات علمی نیست و در کشورهای دیگر چنین اتفاقاتی رخ نمی‎دهد.

معاون فنی اداره کل دامپزشکی استان تهران درباره علت ارزانتر بودن گوشت بسته بندی شده در میادین میوه و تره‎بار شهرداری نسبت به فروشگاههای سطح شهر هم گفت : کیفیت در اینجا مصرف نیست و بحث صرفاً تجاری است و شرکتی موفق است که بازارهای مختلف را پر کند و بازارهای سازمان میادین مخاطب پرجمعیت و با درآمد متوسط دارند و لذا این یک منطق اقتصادی است.

دکتر جهان پیما درباره مصرف سنگدان در گوشت چرخ کرده با رد عرضه سنگدان چرخ کرده در میادین میوه و تره بار گفت : این مسئله یک تقلب محسوب می‎شود و اگر مواردی مشاهده شود ضمن برخورد قانونی متخلفین به دادگاه ارجاع داده می‎شوند.

وی در پاسخ به سوالی درباره راه تشخیص گوشت سالم از ناسالم با اشاره به شاخص‎های ارگانولپتیک و ظاهری گوشت گفت : رنگ و بوی گوشت دو معیار مهم در تشخیص گوشت سالم از ناسالم برای مردم محسوب می‏شود و عمدتاً بوی تند گوشت فاسد مربوط به چربی است و این در حالی است که تغییر رنگ گوشت به سوی سبز یا سیاه‎شدگی عمدتاً به فعالیت میکروب‎ها مربوط است.

وی افزود : در صورت وجود آلودگی قارچی روی گوشت بصورت یک بافت مخملی آبی و غیره دیده می‎شود.

دکتر جهان‎پیما در پایان این بخش درباره عرضه کنار خیابان گوسفند زنده هم گفت : این نوع عرضه مصداق عرضه قاچاق است و با برپایی جایگاهها و میادین عرضه دام ، اینگونه دامها توسط شهرداری جمع آوری و به اینگونه مراکز هدایت می‎شوند.

پس از این بخش نوبت به سومین دامپزشک مهمان تلفنی رسید.

دکتر آراسب دباغ مقدم نایب رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی درباره اظهارات دکتر امامی رئیس شبکه دامپزشکی شمیرانات گفت : ضمن احترامی که برای ایشان و همه همکاران خوبم قائلم این نکته را باید عرض کنم که قطعاً و بلاشک سازمان دامپزشکی و مسئولین فنی کشتارگاهها و مراکز بسته‎‏بندی مسئول کیفیت هستند و نه فقط بهداشت!

وی افزود : در کتب جدید گوشت از عنوان meat hygiene یا بهداشت گوشت استفاده نمی‎شود بلکه از عبارت wholesomeness یا سلامت کلی گوشت استفاده می‎شود.

دکتر دباغ مقدم در ادامه گفت : ما نمی‎توانیم بگوییم مسئول فنی – بهداشتی داریم تا فقط ببیند گوشت انگل دارد یا خیر و زیر و روی گوشت هم هرچه گذاشتند کاری نداشته باشد و مصرف کننده به سازمان معدن و تجارت و نمی‎دانم...چی مراجعه کند!

وی افزود : اصلاً چنین صحبتی نیست و قطعاً سازمان دامپزشکی و همکاران محترم من مسئول کیفیت هستند و اگر بگوییم دامپزشک مسئول کیفیت نیست فاجعه به بار می‎آید و اگر اینطور باشد باید از هر سازمانی یک نفر مسئول فنی بکار بگیریم که چنین چیزی در هیچ کجای دنیا پذیرفتنی نیست.

دکتر دباغ مقدم در ادامه برنامه گفت : متأسفانه یک مطلبی که به آن اشاره نمی‎شود و نشد این است که بر اساس قانون باید صندوقی ایجاد شود و حقوق مسئول فنی زیر نظر نظام دامپزشکی به این صندوق واریز شود تا آنان از این صندوق حقوق بگیرند اما این قانون اجرا نشده است.

وی افزود : دریافت حقوق و مزایای دامپزشکان از کارفرمایان نقطه ضعف نظارت بهداشتی و مانع اجرای درست آن است.

دکتر دباغ مقدم در پایان گفت : در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد که ناظر از نظارت شونده حقوق دریافت کند ولی در کشور ما این اولین و آخرین نمونه آن است!

گفتنی است در پایان این برنامه دکتر خلیقی مجری پزشک برنامه قول داد این موضوع در برنامه‎های آتی به بحث گذاشته شود.

خبر مرتبط :