هشدار درباره تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک سفتریاکسون

حکیم مهر - رئیس سازمان غذا و دارو با توجه به گزارش موارد متعددی از عوارض شدید و تهدیدکننده حیات ناشی از مصرف سفتریاکسون، در خصوص تجویز و مصرف این دارو به تمامی افراد شاغل در حرف پزشکی هشدار داد.
دکتر احمد شیبانی اخیراً با صدور بخشنامه ای به تمامی مراکز درمانی دولتی و خصوصی، اظهار داشت: با توجه به گزارش چند مورد مرگ مشکوک در مورد استفاده از سفتریاکسون، بخشنامه ای را برای افراد شاغل در حرف پزشکی در تمامی مراکز دولتی و خصوصی تابعه اعم از شبکه های بهداشتی درمانی، مطبها، درمانگاهها، بیمارستانها و داروخانه ها صادر کرده ایم.

متن کامل این بخش نامه به شرح زیر است:

1- از تجویز و مصرف سفتریاکسون در مواردی مانند سرماخوردگی و سایر مواردی که از جمله موارد مصرف تایید شده این فرآورده نیست، جداً خودداری شود.
2- از تزریق سریع وریدی سفتریاکسون جداً خودداری شده، انفوزیون وریدی در محلول مناسب حداقل 15 الی 30 دقیقه به طول انجامد.
3- قبل از تجویز یا تزریق سفتریاکسون، حتماً در مورد سابقه حساسیت دارویی بیمار نسبت به سفتریاکسون یا سایر سفالوسپورین‌ها (مانند سفالکسین، سفالوتین، سفیکسیم، سفتازیدیم، سفازولین و...) یا پنی‌سیلین ها از بیمار سئوال شود. مصرف سفتریاکسون در بیماران با سابقه حساسیت به سفتریاکسون یا سایر سفالوسپورین‌ها ممنوع است. همچنین با توجه به حساسیت متقاطع پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌ها، در صورت وجود سابقه حساسیت به پنی‌سیلین‌ها نیز تجویز این فرآورده فقط در مواقع بسیار ضروری و با احتیاط فراوان صورت پذیرد.
4- تزریق سفتریاکسون باید صرفاً توسط افراد مجرب، در مراکز مجهز به سیستم احیاء انجام گیرد و از تزریق توسط افراد غیرحرفه‌ای یا در مکان‌های غیر از مراکز درمانی مجهز به امکانات احیاءجداً خودداری شود.
5- مصرف همزمان سفتریاکسون با محلولها یا فرآورده‌های حاوی کلسیم در نوزادان حتی به صورت انفوزیون از رگهای متفاوت ممنوع است.
6- حتی‌الامکان از مصرف محلولها یا فرآورده‌های حاوی کلسیم تا 48 ساعت پس از آخرین دوز سفتریاکسون در تمام گروه‌های سنی اجتناب گردد.
7- مصرف سفتریاکسون در نوزادان مبتلا به هایپر بیلی روبینمیا، بویژه نوزادان نارس، ممنوع است. مطالعات نشان داده است که سفتریاکسون قادر به جابجایی بیلی روبین از محل اتصال به آلبومین سرم است و لذا امکان ایجاد انسفالوپاتی ناشی از افزایش بیلی روبین در این بیماران مطرح است.
8- استفاده از رقیق کننده‌های حاوی کلسیم، مانند محلول رینگر، به منظور آماده سازی سفتریاکسون جهت تزریق، ممنوع  است.
9- مسئولین فنی داروخانه‌ها باید از تحویل بدون نسخه این فرآورده (همانند سایر داروهای تحت نسخه) جداً خودداری نمایند.

بدیهی است تحویل بدون نسخه دارو توسط داروخانه پیگرد قانونی خواهد داشت و براساس قانون برخورد خواهد شد.