حکیم مهر - معاون علمی و فناوری رییس جمهور از اعطای 25 میلیارد تومان پژوهانه دکتری، راه اندازی 10 کانون هماهنگی دانش و صنعت و حمایت از 10 طرح هدفمند منتخب کانونها، کمک به راه اندازی بیش از هزار شرکت دانش بنیان جدید، آغاز به کار مجمع فناوری و نوآوری استانداران و افتتاح فاز اول شبکه گرید ملی و شناور تحقیقاتی به عنوان بخشی از برنامه های معاونت در سال جاری یاد کرد.
دکتر نسرین سلطانخواه در نشست خبری که در بنیاد ملی نخبگان برگزار شد، ضمن تشریح فعالیتها و برنامه‌های این معاونت در بخشهای مختلف علمی و فناوری کشور، یکی از ماموریت‌های مهم این حوزه را ایجاد هماهنگی و تقویت نظام علم، فناوری و نوآوری کشور و تکمیل و تکامل چرخه نوآوری ملی دانست و گفت: این معاونت در انجام ماموریت‌های خود به عنوان مرجع فوق ستادی عمل کرده و از ورود به سطوح عملیاتی پرهیز کرده است.
وی همچنین با تاکید بر این که معاونت علمی از ایجاد نهادها و موسسات وابسته به خود خودداری کرده و اجرای هیچ طرح پژوهشی و فناوری را راسا تقبل نکرده است، یادآور شد: بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، حداکثر شش درصد بودجه پژوهش وفناوری کشور است که در قالب برنامه‌های مصوب دولت و مجلس به صورت هدفمند در اختیار دستگاه‌های ذی‌ربط قرار می‌گیرد و از طریق آن سعی می‌شود که بخش زیادی از کل بودجه پژوهش و فناوری کشور، هدفمند، هم افزا و اثربخش و به صورت برنامه‌ای هزینه شود.
به گفته وی، تنها دو درصد بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، صرف هزینه ستادی و 98 درصد آن به صورت برنامه‌ای هزینه می‌شود.
ایجاد ساختارها و تصویب قوانین جدید
وی در تشریح اقدامات و فعالیتهای صورت گرفته این معاونت تا کنون، ضمن اثربخش خواندن این فعالیتها در ارتقای نظام علم و فناوری کشور، ایجاد ساختار و قوانین جدید مرتبط با این حوزه را از جمله این فعالیتها برشمرد که به گفته وی، بدون استفاده از منابع مالی محقق شده و در راهبری و تحرک آفرینی فعالیتهای علمی، فناورانه و نوآورانه کشور بسیار موثر بوده است.
تصویب اسناد ملی فناوری‌های راهبردی زیستی و علوم شناختی
سلطانخواه، در ادامه تشریح فعالیتهای انجام شده معاونت علمی ریاست‌جمهوری به تصویب اسناد ملی فناوری‌های راهبردی زیستی و علوم شناختی اشاره و تصریح کرد: با توجه به این که اولویتهای الف فناوری نقشه جامع علمی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته است، در سال 90 دو سند ملی فناوری راهبردی، شامل سند ملی توسعه فناوری زیستی و سند ملی توسعه فناوری علوم شناختی، تهیه و در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید که اهداف، سیاست‌ها، اولویت‌ها و راهبردهای توسعه بخش در این اسناد ذکر شده است.
وی افزود: بر اساس این اسناد ستادهای توسعه فناوری زیستی و علوم شناختی در مجموعه معاونت علمی و فناوری رییس جمهور مستقر هستند و با توجه به مصوبه فوق‌الذکر، ردیف بودجه مستقلی به ستاد توسعه زیست فناوری و ستاد توسعه فنوری علوم شناختی اختصاص خواهد یافت.
ابلاغ اساسنامه صندوق ملی نوآوری و شکوفایی و راه اندازی بیش از هزار شرکت دانش بنیان
معاون علمی رییس‌جمهور با اعلام تهیه اساسنامه صندوق ملی نوآوری و شکوفایی گفت: اساسنامه این صندوق و آیین نامه اجرایی صندوق نوآوری و شکوفایی توسط شورای نگهبان مورد تایید قرار گرفته است.
وی افزود: همچنین آیین نامه حمایت از شرکتهای دانش بنیان توسط هیئت وزیران تصویب شده که توسط رییس جمهور ابلاغ می‌شود و در سال 91 پیگیری تصویب نهایی و اعمال آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و اجرایی شدن اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی ( تهیه آیین‌نامه‌های لازم برای تشخیص صلاحیت شرکت، موسسات دانش بنیان به روز رسانی لیست محصولات و خدمات دانش بنیان ) دنبال می‌شود. از سوی دیگر کمک به راه اندازی بیش از یکهزار شرکت دانش بنیان در دستور کار سال 91 است.
اتمام تدوین سند سیاستگذاری پیشرفت هوا فضای کشور
سلطانخواه در ادامه با اشاره به تهیه پیش‌نویس اسناد گیاهان دارویی و طب ایرانی، انرژی‌های نو، سلول‌های بنیادی، میکروالکترونیک و همچنین تدوین سند سیاستگذاری و پیشرفت هوافضای کشور شامل چهار زیرسند (در حوزه هوایی، هوا، فضا و موشکی) و ارائه به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و پیگیری برای بررسی و تصویب این اسناد در ستاد راهبری و شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: سند سیاستگذاری پیشرفت هوا فضای کشور به همت یک گروه 450 نفره بیش از دو سال در چهار حوزه هوا فضا، هوانوردی، فضایی و سایر فناوری‌های مرتبط با هوا فضا تدوین شده است.
وی خاطرنشان کرد: در تدوین سند سیاستگذاری پیشرفت هوا فضا 27 پنل تخصصی و پنج پنل تخصصی تلفیقی تشکیل شده است که در نهایت بیش از 12 هزار صفحه سند جامع هوافضای کشور در عرصه سیاستگذاری تدوین شد. خلاصه این سند در 30 صفحه تهیه شده است که سند سیاستگذاری پیشرفت هوا فضای کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی شده و به تصویب می‌رسد.
سلطانخواه تصریح کرد: اولویتهای این سند بیشتر در بحث توسعه هوافضا در حوزه‌های مختلف تا افق 1404 است که در این زمینه روند توسعه هوا فضا کشورهای پیشرفته بررسی شده و وضعیت موجود و مطلوب و در نهایت رهنگاشت آن بررسی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. تشکیل کمیته‌های «حمایت از تولیدات دانش بنیان» و «کالاهای دانش بنیان»
وی اعلام کرد: به پیشنهاد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ذیل کارگروه ملی حمایت از تولید، ایجاد کمیته هماهنگی حمایت از محصولات و تولیدات دانش بنیان با مدیریت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مصوب شد. وظیفه این کمیته، برنامه‌ریزی، نظارت و اعمال هماهنگی‌های لازم بین دستگاه‌های ذی‌ربط در زمینه توسعه حمایتهای لازم از تولید، توسعه بازار و صادرات تولیدات یاد شده و در صورت نیاز ارائه پیشنهادهای مقتضی برای تصویب در کار گروه حمایت از تولید است.
به گفته معاون علمی رییس‌جمهور، با توجه به وجود بسترهای حمایتی از تولیدات داخل در کار گروه ملی حمایت از ساخت داخل در دولت، فهرست اقلام تولید شده باید به این کمیته آورده شود تا تعرفه‌های محصولات مشابه خارجی بالا رفته و یا از ورود محصولات مشابه جلوگیری می‌شود. مصوبات کارگروه حمایت از تولید و کار گروه حمایت از صادرات به عنوان مصوبه هیئت دولت محسوب می‌شود.
مدیریت اختصاص 20 درصد منابع استانی برای اشتغال به طرح‌های دانش بنیان
وی در ادامه با بیان این که برنامه و طرح‌های معاونت علمی و فناوری به شورای عالی اشتغال ارائه و موجب شد تا طرح‌های دانش بنیان هم به عنوان یکی از زمینه‌های ایجاد اشتغال در نظر گرفته شود، اضافه کرد: بر اساس مصوبه کار گروه اشتغال، استانها 20 درصد از منابع اشتغالزایی خود را به طرح‌های دانش بنیان اختصاص می‌دهند که آیین‌نامه آن نیز به استانها ابلاغ و کار گروه‌های مورد نظر در استانها تشکیل شده است و در سال جاری این روند پیگیری و ادامه خواهد داشت.
حمایت از تشکیل اتحادیه صادرکنندگان کالاها و خدمات دانش بنیان
وی همچنین خاطرنشان کرد: از آنجا که روح کلی حاکم بر سیاستهای ابلاغی اصل 44، واگذاری فعالیتهای تصدی‌گری از سوی دولت است، ایجاد و توانمند‌سازی اتحادیه‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی برای اداره بهتر جامعه امری ضروری به نظر می رسد. بر این اساس حمایت از تشکیل اتحادیه صادرکنندگان کالاها و خدمات دانش بنیان توسط کمیته تخصصی کار گروه ملی توسعه صادارت کشور (در نشست ملی صادرات کالاها و خدمات دانش بنیان در دی ماه 90) به تصویب رسید و در سال 91 پیگیری می‌شود.
راه‌اندازی و تکمیل سامانه دیپلماسی فناوری
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، در ادامه تشریح برنامه‌های این معاونت، راه‌اندازی سامانه دیپلماسی فناوری «دیپلوتک» با هدف آگاهی سیاستمداران و نمایندگان سیاست خارجی کشور از پتانسیل‌ها و توانمندی‌های بالفعل داخلی در حوزه علم و فناوری، بسترسازی برای هدایت سرمایه‌های ایرانیان مقیم خارج از کشور و کمک به توسعه صادرات کالاها و خدمات علم و فناوری و توسعه صادرات غیر نفتی، از جمله این اقدامات بوده است. در همین راستا می‌توان به حضور شرکتهای فناور ایرانی در نمایشگاه‌های مهم دنیا نیز اشاره کرد.
سلطانخواه درباره سامانه دیپلماسی فناوری (دیپلوتک) گفت: این سامانه باعث می‌شود که نمایندگی‌های ما در کشورهای خارجی از اطلاعات به روز شده مطلع شوند و بتوانند از ظرفیت توانمندی‌های داخل کشور آگاه شده و استفاده کنند. همچنین بدانند که در حوزه نمایندگی خود باید چه مواردی را رصد کرده و توانمندی‌های کشورهای هدف را ارزیابی کنند.
به گفته وی، این سامانه در سال 91 تکمیل می‌شود.
آغاز به کار مجمع فناوری و نوآوری استانداران در سال جاری
وی به تشکیل کار گروه پژوهش، فناوری و نوآوری در همه استانها در سال 89 اشاره کرد و گفت: در سال 90 بسترسازی برای تشکیل مجمع فناوری و نوآوری استانداران در حوزه فناوری انجام شد و فعالیت و آغاز به کار این مجمع با همکاری و مشارکت وزارت کشور درسال 1391 خواهد بود.
سلطانخواه همچنین گفت: در راستای هدفمند کردن پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی دوره دکتری، طرح اعطای پژوهانه به پروژه‌های تقاضا محور دوره دکتری پس از ابلاغ سیاست به دو وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری، از سال 88 به اجرا درآمد و با اجرای دو مرحله در سال 89، دو مرحله در سال 90 ادامه یافت.
به گفته وی، تا کنون تعداد 11 هزار و 733 دانشجو، بیش از 552 میلیون ریال حمایت شده‌اند.
سلطانخواه با بیان این که اعطای پژوهانه رساله به دانشجویان دکتری تا کنون در کشور سابقه نداشته است و طبق بررسی انجام شده در هیچ یک از کشورهای خاورمیانه و حتی قاره آسیا، چنین طرحی یا مشابه این طرح اجرا نمی‌شود، خبر داد: در سال 91 نیز اعطای پژوهانه در دو مرحله، صورت می‌گیرد و برای آن 25 میلیارد تومان بودجه پیش بینی شده است.
حمایت هدفمند از نشریات علمی کشور با رویکرد کیفیت‌گرایی بروزرسانی و تسهیل انتشار مجازی مجلات علمی
سلطانخواه گفت: در سال 90 از 399 نشریه نمایه شده در پایگاه‌های استنادی معتبر علمی و بین‌المللی بیش از 32 میلیون ریال حمایت شده و همچنین همایش ملی حمایت از نشریات علمی در تابستان 90 برگزار شد و در سال 91 علاوه بر استمرار این حمایت‌ها، پیگیری یکی از تصمیمات همایش اول که تشکیل شورای عالی سیاستگذاری نشریات علمی کشور است صورت می‌گیرد.
وضعیت نشریات علمی پژوهشی کشور
به گفته وی، در سال 85، 250 نشریه در حوزه وزارت علوم فعالیت می‌کردند که در سال گذشته این تعداد به 630 نشریه افزایش پیدا کرده است. همچنین در سال 85، 110 نشریه در حوزه‌های علوم پزشکی وجود داشت که هم اکنون این تعداد از 190 نشریه گذشته است. در سال 85 تعداد مجلات نمایه شده در ISI از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی‌کرد اما در حال حاضر 58 مجله علمی کشور در این پایگاه نمایه می‌شود. همچنین در سال 89، 20 هزار و 700 مقاله در نشریات علمی داخلی به زبان فارسی تولید شده و در شبکه تولید علم دنیا محاسبه نشده است چرا که نشریات و مجلات داخلی در شبکه انتشار بین‌المللی جایگاهی ندارند.
حمایت از مسابقات علمی دانشجویی
سلطانخواه همچنین اعلام کرد: به منظور تقویت فضای رقابتی و نشاط علمی بین دانشجویان، در سال 90، بیش از چهار میلیارد ریال از مسابقات علمی دانشجویی حمایت شد که در سال 91 استمرار خواهد داشت و برخی از این مسابقات علمی و فناورانه جدید توسط ستادهای فناوری‌های راهبردی در دانشگاه‌ها تعریف، حمایت و توسط دانشگاه‌ها اجرا خواهد شد.
سرمایه‌گذاری 1800 میلیارد ریالی در اجرای 22 طرح کلان فناوری ملی
سلطانخواه در ادامه افزود: تا کنون از سوی معاونت علمی و فناوری رییس جمهور در اجرای 22 طرح کلان فناوری ملی که ذیل آن زیر طرح های بسیاری وجود دارد بالغ بر 180 میلیارد تومان، مشارکت و سرمایه‌گذاری شده است و در اجرای آنها تا کنون بیش از 500 جلسه کمیته اجرایی و شورای راهبری تشکیل شده است که 6 طرح کلان ملی فناوری و نوآوری و انعقاد 9 قرارداد طرح تولید دارو ذیل طرح کلان کسب دانش فنی و تولید داروها و همچنین 4 قرارداد ساخت تجهیزات پزشکی در ذیل قرارداد کسب دانش فنی و طراحی، ساخت و تولید تجهیزات پزشکی در کشور در سال 90 منعقد شده است.
به گفته وی این طرحها با نهادها و سازمانهای مختلف منعقد شده تا از توانمندی‌های علمی و فنی بخشهای دولتی و خصوصی برای رفع نیازهای فعلی و آینده کشور استفاده شود.
افتتاح فاز اول گرید ملی با همکاری 14 دانشگاه و مرکز پژوهشی
معاون علمی و فناوری رییس جمهور در ادامه از رونمایی از فاز اول طرح شبکه گرید ملی با اتصال 14 دانشگاه و مرکز پژوهشی کشور خبر داد و گفت: این طرح فاز بعدی طرح راه اندازی دو ابررایانه ملی است که سال 89 به بهره برداری رسیدند.
وی در ادامه از بهره برداری از 250 شبکه ملی فرهنگ، راه اندازی مرکز هوانوردی عمومی، تولید داروها و رادیوداروهای جدید و بهره برداری از شناور تحقیقاتی به عنوان بخشی دیگر از برنامه های معاونت در سال جاری یاد کرد.
کانون‌های جدید هماهنگی دانش و صنعت تاسیس می‌شود
سلطانخواه در ادامه نشست خبری خود به فعالیت کانون‌های هماهنگی دانش و صنعت اشاره کرد و گفت: در سال 90، هشت کانون جدید دانش و صنعت تشکیل شد که شامل کانون‌های صنایع دریایی، سیب، انار، فرآورده‌های آبزیان، فیروزه و سنگ‌های قیمتی، بادام، آلومینیوم و توانبخشی بودند.
همچنین در حاشیه دومین اجلاس سراسری کانون‌های هماهنگی دانش و صنعت که اول دی‌ماه سال گذشته برگزار شد، در حضور تعدادی از استانداران کشور از نقشه راه 10 کانون هماهنگی دانش و صنعت شامل موتور دیزل، آبزی‌پروری، کود، چوب و کاغذ، تولید فرآورده‌های کنترل بیولوژیک آفات کشاورزی و دامی، پایش وضعیت و کنترل کیفی، گلاب و گل محمدی، گردو، مواد و محصولات کامپوزیتی، زرشک و عناب رونمایی شد.
وی با اعلام برنامه‌ریزی برای تاسیس 10 کانون دانش و صنعت جدید در سال جاری، به حمایت مادی و معنوی از 10 طرح هدفمند منتخب کانونها بر اساس نقشه راه آنها اشاره کرد و گفت: همچنین چند نشست و همایش تخصصی کانون‌های دانش و صنعت برگزار و دستاوردهای برخی از کانون‌های دانش و صنعت ارائه می‌شود.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، در ادامه به برنامه‌ها و حمایتهای این معاونت در حوزه نانو اشاره کرد و گفت: جایگاه ایران در فناوری نانو طی سال 2011 با دو پله صعود از مقام چهاردهم به مقام دوازدهم جهان ارتقاء یافت. همچنین چندین سال است که ایران رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه در حوزه نانو در اختیار دارد.
به گفته وی 45 درصد تولیدات علمی جهان اسلام در حوزه فناوری نانو، در ایران صورت می‌گیرد که رتبه دوم را ترکیه با 13 درصد در اختیار دارد؛ به عبارت دیگر تولیدات علمی ایران در این حوزه 3 برابر کشور دارای رتبه دوم است.
سلطانخواه در این زمینه به 221 مورد حمایت از دانشگاه و مراکز تحقیقاتی و سفارش انجام طرح‌های منجر به نتیجه به ارزشی بالغ بر 520 میلیارد ریال در سال 90 اشاره و اضافه کرد: در سایه این حمایت‌ها، تعدادی از این طرحها در سال 90 و همچنین ابتدای 91 به بهره‌برداری رسیدند.
وی ایجاد مرکز ملی موش تراریخته، ایجاد بانک سلولی در پژوهشگاه رویان، اجرای طرح ملی «طراحی، ساخت واحد نیمه صنعتی بیواتانول از مواد سلولزی با ظرفیت 1000 لیتر در روز» به عنوان بخشی از اقدامات و حمایت معاونت علمی ریاست‌جمهوری در این بخش یاد و در همین زمینه تصریح کرد: دستیابی ایران به فناوری تولید بیواتانول از مواد سلولزی، کشور را در ردیف کشورهایی مثل آمریکا و برزیل در این صنعت قرار می‌دهد و واحد صنعتی آن با ظرفیت 10 هزار لیتر در آینده نزدیک با حمایت سازمان گسترش ایجاد می‌شود.
به گفته وی، همچنین طراحی و احداث نیروگاه‌های خورشیدی در 17 دانشگاه و سازمان، ساخت پیل سوختی 5 کیلو وات پلیمری، طراحی ردیاب خورشیدی، رونمایی از اولین ضد ویروس ملی (نرم افزار آنتی ویروس)،تولید نقشه‌های پوشش گیاهی و اطلس پراکنش گونه‌های دارویی برای 18 استان، احیای میراث مکتوب پزشکی کتب طب سنتی و طب اسلامی با 20 عنوان کتاب، تولید مالچ‌های پلیمری و سلولزی تثبیت کننده خاک به عنوان بخش دیگری از این طرحها یاد کرد.
سلطانخواه یادآور شد: در سال 90 از 78 شرکت دانش بنیان با مبلغ 90 میلیارد ریال حمایت شده است و به واسطه حمایت از شرکتهای دانش بنیان برخی محصولات در سال 90 به نتیجه رسیده‌اند.
به گفته وی یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی وضعیت نوآوری در کشور، شاخص میزان صادرات محصولات با فناوری بالا است. میزان صادرات کالاها و خدمات دانش بنیان در سال 75 تنها 2.3 میلیون دلار بوده است که در سال 89 به 612 میلیون دلار رسیده است. این شاخص طی سالهای 84 تا 89 نیز از رشد 22 درصدی برخوردار بوده است.
به گزارش ایسنا، سلطانخواه تاکید کرد: به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران در میان 80 کشور جهان رتبه 39 صادرات محصولات با فناوری بالا را از آن خود کرده است. کشور ترکیه به عنوان رقیب اصلی ایران در منطقه، رتبه 27 را به خود اختصاص داده است.
معاون علمی رییس‌جمهور با بیان این که صادرات محصولات دانش بنیان کشور در سال 1390، به 840 میلیون دلار رسید، سهم فعلی صادرات محصولات با فناوری بالا از مجموع کل صادرات کشور را 2.7 درصد اعلام و اضافه کرد: این رقم نسبت به کل صادرات محصولات دانش بنیان در جهان تنها 3 صدم درصد است که نشان می‌دهد باید تمرکز بیشتری در این حوزه صورت پذیرد.
برگزاری جشنواره رسانه علم و فناوری در سال جاری
وی در ادامه با اشاره به اجرای طرح ارتقای دانش عمومی و تخصصی خبرنگاران در حوزه‌های علم و فناوری در راستای ترویج علم و فناوری به اجرای طرح حمایت از ایجاد صفحات تخصصی علم و فناوری در مطبوعات و خبرگزاری‌ها و برگزاری جشنواره رسانه علم و فناوری در سال جاری نیز اشاره کرد.
خبر مرتبط :
