خر، الاغ یا درازگوش یکی از گونه‌های جانوری و از خانوده اسبیان است؛ حیوانی که در زمرهی حیوانات اهلی و گاهاً نیز وحشی قرار دارد ولی این روزها شاید به دلیل این که سمبلی از کودنی به شمار میآید، ادامه حیات آن کمتر مورد توجه تشکلها و دوست داران محیط زیست است.
"نادر پیری اردکانی" پژوهشگر و دبیر انجمن شیفتگان طبیعت اردکان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه یزد، با اشاره به در حال انقراض بودن خرهای وحشی حاشیه‌ی کویر، میگوید: این گونه جانوری که تا مدتی پیش از ساکنان اصلی دشت اردکان - یزد بودهاند، امروز طعمه‌ی کرکس صفتانی شده‌اند و به زودی نسلشان منقرض خواهد شد.
وی ادامه میدهد: این حیوانات دیگر در گله‌های چند صدتایی دیده نمی‌شوند بلکه به صورت پراکنده و انگشت شمار به حیات خود ادامه میدهند و این در حالی است که حمایتی در کار نیست و به نظر محکوم به انقراض هستند.
این دوستدار طبیعت با اشاره به ویژگیهای متعدد این مرکب سالهای دور آدمیزاد، تصریح می‌کند: خر، حیوانی نجیب، قانع و سر به زیری است که بی منت و در ازای آذوقهای ساده، سالها و در هر شرایطی بار انسان‌ها را به دوش کشیده است.
وی اضافه می‌کند: این برده آدمیزاد تا زمانی که قادر به استفاده است، مورد بهره برداری قرار می‌گیرد ولی با وجود این که یک عمر با انسان انس می‌گیرد، سرانجام ناجوانمردانه به حکم کم‌کاری و پیری در دشت و صحرا رها می‌شود تا در پایان حیاتی ذلت بار به استقبال مرگی دردناک برود و طعمه‌ی سگ‌های وحشی شود.
پیری اردکانی با بیان این توضیح در مورد خرهای بومی و البته اشاره به انگشت شمار شدن امروز آنها در کوی و برزن به دنبال وجود وسایل نقلیه پیشرفته، میگوید: البته این وضعیت تنها مختص خرهای بومی نیست بلکه خرهای وحشی این منطقه که بعضاً در حاشیه‌ی شهر و حتی در مناطق حفاظت شده کویری استان، دیده میشوند نیز وضعیت بهتری ندارند.
وی با تاکید بر این که این نژاد نه از گونهی خرهای بومی و نه گورخر آسیایی هستند، اذعان می‌کند: متاسفانه این روزها خرهای وحشی نیز از سوی بشر افسار گسیخته مورد تهدید قرار گرفته به نحوی که برخی از افراد سودجو برای استفاده از گوشت این حیوان، اقدام به شکار آن می‌کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: این حیوان به دلیل برخورداری از خوی مهربانی، معمولاً از انسان‌ها خیلی دور نمیشود و متاسفانه همین کافی است تا در یک چشم به هم زدن از سوی سودجویان، شکار شوند و گوشت آنها به قیمت گزافی به فروش رود.
این پژوهشگر و محقق اردکانی در پایان با اشاره به این که تاکنون هیچ گروه و تشکل زیست محیطی از این گونه جانوری حمایت نکرده و در هر شرایطی محکوم و مظلوم واقع شده است، خواستار توجه بیشتر به این حیوان شد.
"مرتضی عزیزی" رییس محیط زیست اردکان نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا – منطقه یزد، با اشاره به وجود گونه‌های نادر متعدد حیات‌وحش در بخش خرانق این شهرستان، تصریح کرد: بیابان‌های اطراف شهرستان اردکان به ویژه بخش خرانق، یکی از زیستگاه‌های اصلی خر وحشی است .
وی اظهار کرد: آمار دقیقی در خصوص تعداد این حیوان وحشی در این منطقه وجود ندارد و تاکنون در این مورد آمارگیری نیز صورت نگرفته است.
