از حیوانات برق‌دار چه می‌دانید؟

حکیم مهر: ما گمان می‌کنیم الکتریسیته چیزی ساخته‌ی دست انسان و پدیده‌ای نوین است، اما در واقع، الکتریسیته به‌طور طبیعی در بدن همه‌ی ما و حتی برخی از حیوانات وجود دارد .

به گزارش حکیم مهر به نقل از شهرآرانیوز، وقتی صحبت از برق و الکتریسیته می‌شود، ذهن همه ما به سمت اختراعات بشر و کار‌های مایکل فارادی و توماس ادیسون می‌رود، غافل از اینکه طبیعت خیلی قبل‌تر از این‌ها از الکتریسیته و برق استفاده می‌کرده است. برای اثبات این ادعا قصد داریم شما را با حیوانات برق‌دار طبیعت آشنا کنیم.

کشف مارماهی برقی در حوضه رود آمازون ما را با یکی از گونه‌های غیرعادی ماهی آشنا کرد. طول این ماهی به بیش از ۲ متر و وزنش به ۲۰ کیلوگرم می‌رسد و می‌تواند شوک‌های الکتریکی قوی تا ۸۶۰ ولت تولید کند.

مارماهی برقی یک شکارچی درجه یک است و از شوک‌های الکتریکی برای شکار و دفاع از خود استفاده می‌کند، به‌طوری‌که هیج جانوری جرئت خوردن این ماهی را ندارد.

مارماهی‌ها تنها موجوداتی نیستند که جریان الکتریسیته را به بدن دشمنان خود وارد می‌کنند. گربه‌ماهی‌های الکتریکی هم توانایی تولید برق را دارند. میزان برق تولیدشده به‌وسیله بدن این ماهی به اندازه‌ای است که می‌تواند یک رایانه را به‌مدت یک ساعت روشن نگه دارد. گربه‌ماهی برق‌دار از این شوک برای بی‌حس‌کردن شکار خود استفاده می‌کند.

ماهی پوزه‌فیلی هم در گروه ماهی‌های برق‌دار قرار دارد. سیگنال‌هایی که از طریق اعصاب نخاعی ماهی به سمت پایین بدن آن حرکت می‌کند، با تحریک سلول‌های الکتریکی نزدیک دم جانور، یک میدان الکتریکی ایجاد می‌کند. ماهی پوزه‌فیلی از این میدان الکتریکی برای جهت‌یابی استفاده می‌کند.

تولید برق فقط به ماهی‌ها محدود نمی‌شود. میکروب‌های اعماق اقیانوس هم این مهارت را دارند. در اعماق اقیانوس میکروب‌هایی زندگی می‌کنند که نوعی «باتری زنده» محسوب می‌شوند. این میکروب‌ها می‌توانند الکترون‌ها را از میان فلزاتی که روی آن‌ها زندگی می‌کنند، عبور دهند.

بیشتر حیواناتی که برق تولید می‌کنند، ساکن آب هستند، اما جالب است بدانید که در میان پستانداران هم حیوان برقی داریم. اکیدنا که به مورچه‌خوار خاردار معروف است و پلاتیکوس یا نوک‌اردکی هم از پستانداران عجیب‌وغریبی هستند که برق تولید می‌کنند.

زنبور سرخ مشرقی هم ازجمله حیوانات برق‌دار طبیعت است. رنگدانه‌های قهوه‌ای موجود در اسکلت خارجی این زنبور، نور خورشید را به دام می‌اندازد و آن را به الکتریسیته تبدیل می‌کند. این بار الکتریکی پس از گرده‌افشانی به گل منتقل می‌شود تا زنبور دیگری که به سمت این گل می‌آید، متوجه گرده‌افشانی شود و خود را به زحمت نیندازد.

اواسط قرن ۱۸ طبیعت‌شناسان متوجه وجود ماهی‌های الکتریکی شدند و این کشف کمک بزرگی در درک ما از منابع انرژی الکتریکی، وجود الکتریسیته در بدن خودمان و چگونگی کارکرد آن در بدن کرد.

طبیعت‌شناسی به نام الکساندر فون هومبولت در حدود سال ۱۸۰۰ اولین گزارش را از مارماهی‌های منطقه بین رودخانه‌های اورینوکو و آمازون در آمریکای‌جنوبی مطرح کرد.

الساندرو ولتا، فیزیک‌دان ایتالیایی که باتری الکتریکی یا شمع ولتائیک را اختراع کرد و واحد پتانسیل الکتریکی به نام او نام‌گذاری شد، کار خود را بر اساس آناتومی مارماهی برقی انجام داد.