چرا حیوانات دم دارند؟

حکیم مهر: دانشمندان فسیل‌هایی از جانوران با دم پیدا کرده‌اند که قدمت آن به صد میلیون سال پیش می‌رسد. دم جانوران کاربردهای مختلفی دارد: از ایجاد تعادل گرفته تا برقراری ارتباط و یافتن جفت.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ۵۵ آنلاین، دانشمندان بر این باورند که دایناسورها از جمله تیرانوسوروس رکس با حرکت دم خود به طرفین هنگام راه رفتن روی دو پا به حفظ تعادل خود و حرکت سریع برای گرفتن طعمه کمک می‌کرده است. به همین شیوه کانگوروهای امروزی از دم خود برای حفظ تعادل و پرش استفاده می‌کنند. البته بهتر است بگوییم دم کانگورو به عنوان پای سوم این جانورعمل می‌کند و این جانور را به جلو سوق می‌دهد. میمون‌ها و گربه‌ها نیز از دم خود برای حفظ تعادل استفاده می‌کنند.

مکانیسم دفاعی 

دم بعضی حیوانات همچون سلاح عمل می‌کند. به طور مثال دم سفره‌ماهی نیش زهرآگینی دارد که در بدن قربانی فرو می‌رود و او را از پای در می‌آورد. مارهای زنگی سمی هنگام احساس خطر دم خود را تکان می‌دهند و صدایی که بسیار زیاد شبیه صدای زنگ است تولید می‌کنند و به هر حیوان دیگر هشدار می‌دهد که آماده ضربه زدن است. بسیاری از حشرات نیز دارای دم هستند. بیشتر حشرات دم‌دار از دم خود برای تخم‌گذاری، نیش زدن و یا فلج کردن طعمه خود استفاده می‌کنند. حیوانات چرنده مثل گاومیش کوهان‌دار آمریکای شمالی، گوزن یالدار آفریقایی و زرافه در آفریقا دم‌های بلند پوشیده از مو دارند که از آن برای دور کردن پشه‌ها و سایر حشرات آزار‌دهنده استفاده می‌کنند. گاوهای اهلی و اسب‌ها نیز چنین دمی دارند.

برقراری ارتباط

پرندگان از دم‌ خود برای حفظ تعادل هنگام نشستن روی شاخه درخت، پرواز و برای جلب توجه و جذب جفت استفاده می‌کنند. نمونه بارز در گونه‌های بوقلمون و طاووس قابل مشاهده است. بوقلمون‌ها و طاووس‌های نر پرهای رنگارنگ دم خود را برای جذب جفت‌های ماده باز می‌کنند.

حیواناتی مانند گرگ‌ها که به‌صورت گروهی زندگی و شکار می‌کنند، برای نشان دادن رتبه خود از حالات مختلف برای دم‌های خود استفاده می‌کنند. سگ‌هایی که از نسل گرگ‌ها هستند نیز برای ارتباط از دم خود استفاده می‌کنند.

اگرچه انسان امروزی مثل برخی حیوانات دم ندارد اما دانشمندان بر این باورند که اجداد ما دم داشتند و هنگامی که شروع به راه رفتن کردند، دیگر نیازی به دم برای حفظ تعادل نداشته‌اند به همین منظور دانشمندان معتقدند که 20 میلیون سال پیش دم‌ اجداد ما ناپدید شده است.