محققان دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در یک پژوهش برای نخستین بار با استفاده از سامانه ماشین بینایی موفق به اندازه گیری رنگ عسل و تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده ها توسط تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR شدند.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، «سهامه شفیعی» دانش آموخته مقطع دکتری و مجری این پروژه تحقیقاتی از دانشگاه تربیت مدرس، گفت: در این پژوهش برای نخستین بار توانایی سامانه ماشین بینایی به منظور اندازه گیری رنگ عسل و پارامترهای مرتبط با آن یعنی ظرفیت ضداکسایشی کل عسل، ترکیبات فنولی کل و مقدارخاکسترعسل، با کاربرد تصویربرداری مرئی و همچنین تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده ها توسط تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR انجام و بررسی شد.
وی با اشاره به اینکه نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که می توان از سامانه ماشین بینایی در صنعت عسل به عنوان یک روش سریع و غیر مخرب استفاده کرد، افزود: در این راستا ابتدا تصاویر نمونه های عسل در نور مرئی تهیه و همزمان میزان ظرفیت ضداکسایشی کل، ترکیبات فنولی کل و مقدار خاکستر نمونه های تصویربرداری شده در آزمایشگاه تعیین شد، به منظور ایجاد مدل های پیش بینی رنگ و پارامترهای مرتبط با آن، از روش شبکه های عصبی مصنوعی برای واسنجی بهره گیری شد.
شفیعی ادامه داد: در بخش دیگری از این پژوهش امکان تعیین منشاء گیاهی عسل و تشخیص تقلب با شیرین کننده ها به کمک تصویربرداری فراطیفی و طیف سنجی NIR بررسی شد، بدین منظور تصاویر فراطیفی و طیف سنجی NIR در حد عبور اخذ شد و پس از انجام پیش پردازش های لازم، از مدل های شبکه عصبی مصنوعی (ANN) استفاده شد.
وی اظهار کرد: نتایج دسته بندی تصاویر بر اساس منشاء گیاهی نشان داد که مدل ANN دارای بهترین عملکرد بوده و85/7 درصد تصاویر نمونه های مورد آزمون را به درستی دسته بندی می کند، مدل ANN برای تشخیص عسل تقلبی نیز دارای بهترین عملکرد است بطوریکه پیکسل های مربوط به عسل های اصلی و تقلبی را با دقت 100 درصد و 67/94 درصد درصد به ترتیب در دسته آموزش و آزمون از هم تفکیک می کند، همچنین مقایسه نتایج حاصل از طیف سنجی NIR با تصویربرداری فراطیفی نشان داد که تصویربرداری فراطیفی نسبت به طیف سنجی NIR دارای مزایایی برای تشخیص منشاء گیاهی عسل و تقلب با شیرین کننده ها است.
شفیعی افزود: نتایج حاصل از این پژوهش، پتانسیل کاربرد سامانه ماشین بینایی را در صنعت عسل به عنوان یک روش سریع و غیر مخرب نشان می دهد.
این پژوهش با راهنمایی دکتر سعید مینایی و دکتر نصرالله مقدم و با مشاوره دکتر محسن برزگر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه انجام شده است.
