واردات الاغ از قبرس؛ حقیقت یا شایعه؟ (+تصاویر)

«زیست بوم» نوشت:

اخیراً شایعه شده است که در دولت گذشته بیش از 6 تُن الاغ از قبرس به کشور وارد شده است. همین موضوع باعث شد برای برخی این سوال پیش بیاید که واقعاً ما در طول تاریخ از قبرس الاغ وارد کرده ایم؟

«محسن کاظم پور» در این باره می نویسد: این الاغ‌ها هدیه آمریکا به ایران در دوران دولت مصدق بود و شاید یکی از عجیب ترین هدیه‌های تاریخ روابط بین‌الملل باشد.

ماجرا به کمک های طرح مارشال آمریکا پس از جنگ جهانی دوم مربوط می‌شد که ایران هم سهمی از آن داشت. کمک ها به دو بخش نقدی و جنسی تقسیم می‌شد. بیشتر کمک های جنسی طرح مارشال سلاح و ماشین‌آلاتی بود که در دوران جنگ جهانی مازاد بر نیاز تولید شده بود. برای مثال یکی از کمکهای جنسی که به ایران داده شده چند هزار توالت فرنگی بود که برای پایگاه‌های نظامی ساخته شده و با پایان جنگ دیگر نیازی به آن‌ها نبود.

اما الاغ‌های قبرسی که به ایران داده شد نه تنها برای جنگ تولید نشده بود بلکه اصلا آمریکایی نبود و آمریکایی‌ها آنها را به قیمت بالایی از کشاورزان قبرسی خریده بودند. نمی‌دانم روی چه حسابی آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که مشکل ایران نداشتن الاغ خوب است و رفتند ۱۰۷ رأس الاغ قبراق و سرحال را در قبرس دستچین کردند و برای اصلاح نژاد الاغ‌های ایرانی به ایران آوردند.

نکته دیگر اینکه در این تبادل توالت‌های فرنگی اهدایی به عشایر داده شد. توالت فرنگی به سیستم آب لوله‌کشی برای راه انداختن سیفون نیاز دارد و عشایر هم که چنین سیستمی نداشتند و این توالت‌های ارزشمند به صورت یک بار مصرف استفاده شد.

روزنامه‌های ایرانی در آن دوران این ماجرا را به باد اعتراض و تمسخر گرفته بودند. ماجرای واردات الاغ از قبرس باعث شده تا خرهای قبرسی در ایران شهرت زیادی پیدا کنند و «واردات خر از قبرس» به صورت یک ضرب‌المثل دربیاید.

گفتنی است اُلاغ قبرسی به نژادهای الاغ بومی جزیره قبرس گفته می‌شود. دو نژاد متمایز الاغ در این جزیره مدیترانه‌ای زندگی می‌کنند؛ یکی الاغ‌هایی قهوه‌ای رنگ با دماغ و شکم روشن که گویا از نژادهای الاغ بومی فرانسه ریشه گرفته‌اند و احتمالاً در دوران جنگ‌های صلیبی به این جزیره آمده‌اند. این الاغ‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند و بعضی از آن‌ها جثه کاملاً درشتی دارند. نژاد دوم که تعداد آنها کمتر است رنگ خاکستری و اندازه‌ای کوچک دارند و تبار آنها قطعاً به آفریقا می‌رسد.

بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۲ تعداد الاغ‌های ساکن در بخش یونانی‌نشین قبرس ۲۱۷۵ رأس است که ۱۷۰۰ رأس از آنها در روستاها به فعالیت مشغولند، حدود ۳۰۰ رأس در صنعت توریسم این کشور فعالیت می‌کنند و بقیه الاغ‌های رمیده‌ای هستند که در مناطق حفاظت‌شده به صورت آزاد و رها زندگی می‌کنند.

برآورد می‌شود که حدود ۸۰ درصد الاغ‌های قبرس از نوع قهوه‌ای و حدود ۲۰ درصد از الاغ‌های کوچک خاکستری باشند.

خر قبرسی در منطقه حفاظت شده خرها

پس از حمله سال ۱۹۷۴ ترکیه به قبرس در حمایت از اقلیت ترک‌های قبرس، تعداد زیادی از الاغ‌های متعلق به کشاورزان یونانی‌تبار در شبه‌جزیره کارپاز در قسمت شمالی جزیره رها شدند و به عنوان حیوان رمیده زندگی را به صورت وحشی ادامه می‌دهند. در سال ۲۰۰۸ گروهی از یونانی‌ها و ترک‌های قبرس با همکاری هم منطقه‌ای را به عنوان پناهگاه الاغ‌های قبرسی تعیین کرده و برای حفاظت از این الاغ‌های بی‌صاحب تلاش می‌کنند.

خر قبرسی

در سال ۲۰۱۲ عارف البیرق یکی از نماینده‌های مجلس جمهوری ترک قبرس شمالی بار دیگر خرهای این کشور را خبرساز کرد. این نماینده در اعتراض به افزایش قیمت بنزین و خریداری خودروهای گرانقیمت برای وزرای دولت با یک الاغ به سر کار خود رفت.

نماینده پارلمان قبرس

خبر مرتبط:

واردات 6 تُن الاغ در دولت دهم!