پذیرش چند دوره دانشجوی دکتری فناوری‌های تولید‌مثل دامپزشکی در پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد با همکاری دانشکده دامپزشکی

حکیم مهر: رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد، گفت: انجام پژوهش‌های بنیادی در زمینه‌های مختلف دانش زیست فناوری تولید مثل دام یکی از اهداف اصلی پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد است، انجام این پژوهش‌ها منجر به بومی‌سازی و ارتقای فناوری‌های متعدد تولید مثلی در کشور شده که برخی از آن‌ها برای نخستین بار در کشور بوده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، «ناصر شمس» با اشاره به فعالیت‌های پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد، اظهار کرد: پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد در سال ۱۳۸۲ با اخذ موافقت‌نامه قطعی از شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت خود را به‌منظور افزایش سطح دانش فناوری زیستی تولید مثل دام و باتوجه به اهداف کلان توسعه زیست فناوری در کشور و اهمیت این دانش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه علمی، اجتماعی و اقتصادی کشورها، آغاز کرده است.

رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد افزود: پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد به‌عنوان یکی از پیشگامان حوزه فناوری‌های کمک تولید مثلی دام در کشور در حال حاضر با داشتن سه عضو هیأت علمی-پژوهشی ب‌ صورت تمام وقت و چهار عضو هیأت علمی پاره وقت، در قالب سه گروه پژوهشی شامل گروه سلول‌های جنسی، جنین و سلول‌های بنیادی، گروه ژنتیک سلولی و مولکولی و گروه شبیه‌سازی و حیوانات تراریخته مشغول فعالیت است.

وی ادامه داد: انجام پژوهش‌های بنیادی در زمینه جنبه‌های مختلف دانش زیست فناوری تولید مثل یکی از اهداف اصلی پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد است، انجام این پژوهش‌ها منجر به بومی‌سازی و ارتقای فناوری‌های متعدد تولید مثلی در کشور شده که برخی از آنها برای نخستین بار در کشور انجام شده و همچنین در این زمینه بیش از ۲۰۰ مقاله علمی در نشریات معتبر ملی و بین‌المللی توسط محققان پژوهشکده به چاپ رسید.

شمس عنوان کرد: آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه زیست فناوری تولید مثل یکی دیگر از اهداف پژوهشکده بوده است که در این زمینه برای نخستین بار در کشور، طراحی رشته دکتری فناوری‌های تولید مثل در دامپزشکی در پژوهشکده انجام شده و با همکاری دانشکده دامپزشکی، چندین دوره اقدام به پذیرش دانشجو در آن شده علاوه بر این، یک رشته کارشناسی ارشد با عنوان بیوتکنولوژی تولید مثل با همکاری دانشکده دامپزشکی طراحی و برای تصویب به مراجع ذیربط ارسال شده است.

رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد اضافه کرد: طی سال‌های گذشته ده‌ها دانشجوی دکتری تخصصی، دکتری عمومی دامپزشکی و کارشناسی ارشد پایان‌نامه‌های خود را در پژوهشکده انجام داده و در کنار آن آموزش‌های تخصصی زیست‌فناوری تولید مثل را دریافت کرده‌اند، بسیاری از این دانش‌آموختگان هم‌اکنون در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی معتبر داخلی و خارجی به کار و پژوهش در زمینه زیست‌فناوری تولید مثل انسانی و دامی مشغول هستند.

وی خاطرنشان کرد: در کنار انجام پژوهش‌های بنیادی و آموزش، یکی دیگر از اهداف اصلی پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد کاربردی کردن و تجاری‌سازی دانش زیست‌فناوری تولید مثل دام به‌منظور استفاده در صنعت دامپروری کشور، رفع مشکلات موجود در این صنعت، افزایش بهره‌وری تولید و خلق ثروت از دانش بوده، این فعالیت‌ها به تولید برخی محصولات ضروری این فناوری‌ها و انعقاد قراردادهای متعدد با بخش‌های مختلف دانشگاهی و صنعت دامپروری کشور منجر شده است.

شمس با اشاره به قردادهای منعقد شده مابین دانشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد و بخش‌خصوصی، یادآور شد: برای مثال قراردادی با دانشگاه جامع امام حسین (ع) منقعد شد که نتایج بسیار خوبی در پی داشته است و در تولید جنین آزمایشگاهی منجر به گرفتن ۴۰ درصد بلاستوسیست شد، همچنین پس از انتقال ۵۲ درصد آبستنی در دام رخ داد که این آمار در مقایسه با استانداردهای موجود اعداد رضایت‌بخشی محسوب می‌شود، همچنین ۵۷ درصد زایمان‌های انجام شده در این دام‌ها به‌صورت دوقلوزایی است.

رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد ادامه داد: نکته بعدی که در قرارداد منعقد شده با دانشگاه امام حسین(ع) وجود دارد این موضوع است که اگر تولید آزمایشگاهی جنین روی نژادهای انتخاب‌شده انجام شود، بهره‌وری و صرفه اقتصادی چندین برابر می‌شود، در ایران نژادهایی وجود دارد که چندقلوزا هستند و می‌توان با استفاده از نژاد آن‌ها جنین بره‌هایی تولید کرد که در صورت خلوص حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان قیمت دارد.

وی بیان کرد: قراردادی نیز با گاوداری زاگرس شهرکرد که به بنیاد مستعضان تعلق دارد منعقد شده، بنیاد مستضعفان در ایران تعدادی گاوداری بالای ۳۰۰۰ راسی دارد که در حال توسعه آن‌ها است و این گاوداری به‌عنوان نماینده گاوداری‌های بنیاد مستضعفان در کشور با پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد درخصوص تولید و انتقال جنین گاو قرارداد دارد، در حالت طبیعی گاو با داشتن یک تخمک یک گوساله ایجاد می‌کند، اما با استفاده از روش‌های موجود در پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد می‌توان به‌طور میانگین از هر گاو در هر دفعه چهار جنین قابل انتقال دریافت کرد که این پروژه حدود یکماه زمان لازم دارد و پس از یک ماه می‌توان مجدد از گاو چهار جنین دیگر دریافت کرد البته این چهار جنین به صورت میانگین است.

رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد، گفت: همچنین قراردادی مشابه قرارداد گاوداری زاگرس شهرکرد نیز با گاوداری گل‌دشت نمونه اصفهان که زیرمجموعه شرکت شستا از شرکت‌های تابعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود، منعقد شد، درصورت توسعه و گسترش اینگونه قراردادها در پژوهشکده جنین دانشگاه شهرکرد تاثیر بالایی در تولید شغل برای فارغ‌الحصیلان دانشگاه خواهد داشت و همچنین منجر به تبدیل فناوری به ثروت می‌شود.

وی افزود: پژوهشکده جنین دانشگاه شهرکرد با پنج اسطبل واقع شده در اطراف چهارمحال و بختیاری نیز قرارداد در خصوص انجماد اسپرم نریان دارد و این پژوهشکده تنها مرکز در ایران است که انجماد اسپرم نریان در آن به طور کامل انجام می‌شود، در سایر مراکز موجود در ایران رقیق‌کننده خود را از به کشور وارد می‌کنند و در حال حاضر باتوجه به تحریم‌های موجود مشکلاتی برای این مراکز ایجاد شده است، اما در پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد تمامی مراحل انجام شده و کلیه مواد و متریال مورد نیاز برای انجماد اسپرم نریان توسط پژوهشگران تولید می‌شود که هزینه‌ آن یک دهم مشابه خارجی است، اسطبل موجود در سایر استان‌های کشور نیز برای این کار متقاضی هستند که مذاکره برای انعقاد قرارداد با آن‌ها در حال انجام است.

شمس تاکید کرد: برخی اهداف پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد شامل به‌کارگیری روش‌های مرتبط با تکنیک‌های کمک تولید مثلی در حیات وحش به‌ویژه حیوانات در معرض خطر انقراض، ایجاد بانک سلول‌های جنسی و جنین با استفاده از روش‌های مختلف انجماد، راه‌اندازی مرکز خدمات تخصصی تولید مثل دام با هدف تولید تجاری جنین و اسپرم تعیین جنسیت شده دامی، شبیه‌سازی در حیوانات با استفاده از روش‌های نوین با هدف تکثیر تجاری دام‌ها و حیوانات با ارزش اقتصادی بالا و .... است.

رئیس پژوهشکده فناوری جنین دام دانشگاه شهرکرد عنوان کرد: از دستاوردهای پژوهشکده جنین دام دانشگاه شهرکرد می‌توان به تولید آزمایشگاهی جنین در گوسفند و انتقال آنها به رحم میش‌های گیرنده و تولد اولین بره حاصل از لقاح خارج رحمی در کشور، تولید آزمایشگاهی جنین‌های گاو، تولید آزمایشگاهی جنین در گوسفند با استفاده از تکنیک تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) و ... اشاره کرد.

وی بیان کرد: هم اکنون پژوهشکده فناوری جنین دام به نقطه‌ای رسیده است که در جهت گسترش فعالیت‌های فناورانه، ارتباط با صنعت خود و نیز فعالیت‌های علمی و آموزشی، نیازمند خرید برخی تجهیزات و توسعه فضای فیزیکی موجود است تا از یک طرف بتواند پاسخگوی استقبال صنعت دامپروری از فعالیت‌های علمی خود باشد و از طرف دیگر قادر به به‌کارگیری دانش‌آموختگان آموزش دیده در این زمینه شود.

شمس خاطرنشان کرد: تمامی این دستاوردها تنها با حمایت‌های مختصر دانشگاه و بدون هیچ‌گونه پشتیبانی و حمایت مالی از سوی دیگر ارگان‌ها بدست آمده است و بدیهی است برخوردار شدن از حمایت‌های خارج از دانشگاه در تسهیل، تسریع و توسعه ظرفیت‌های بالقوه پژوهشکده فناوری جنین دام که در چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است، تاثیر بسزایی خواهد داشت.