هشدار جهانی درباره شیوع سویه جدید آنفلونزای فوق‌حاد پرندگان/ وضعیت بیماری در ایران

حکیم مهر: سازمان جهانی بهداشت دام، پیش‌تر نسبت به شیوع زود هنگام بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان هشدار داده بود. در ابتدای ماه‌جاری کشور فرانسه نیز از شیوع سویه جدید این بیماری در یکی از واحدهای طیور خود خبر داده است. به گفته مسئولان سازمان دامپزشکی کشور؛ در این شرایط تنها هشیاری بیشتر مرغداران برای مقابله با این بیماری است که می‌تواند میزان خسارات را در کشور کاهش دهد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از اقتصاد آنلاین، بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان هر ساله اتفاق می افتد، شیوع این بیماری در زمستان سال گذشته در اروپا موجب شد میلیون‌ها قطعه طیور معدوم شود.

اما طبق آمار سازمان جهانی بهداشت دام، امسال موارد شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان زودتر از معمول افزایش پیدا کرده و از چند ماه بیش ۴۰ کشور در سراسر اروپا، آسیا و آفریقا درگیر مواردی از شیوع این بیماری شده‌اند و برخی از این کشورها مانند انگلیس به فوریت، دستور ایمن سازی طیوری که در محیط‌های سربسته نگهداری می شوند را برای مقابله با این بیماری صادر کرده‌اند.

همچنین سازمان جهانی بهداشت دام اعلام کرده است که موارد شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان درسالجاری از نظر تنوع ژنتیکی نیز کم‌سابقه است و در طیف گسترده‌ای از زیرشاخه‌های پرندگان وحشی و اهلی مزارع در گردش بوده است.

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) هم در ماه گذشته به کشورها اطلاع داد که شیوع بیماری در اروپا و آسیا به چالش تامین تقاضای گوشت طیور در جهان افزوده است.

بر اساس گزارش این سازمان، آنفولانزای فوق حاد پرندگان عامل جدیدی است که گوشت مرغ را در جهان گران‌تر می‌کند و بر روی تورم قیمت جهانی غذا تاثیر خواهد گذاشت. به عبارت دیگر، شیوع این بیماری ممکن است تورم قیمت مواد غذایی که در حال حاضر در سطح بالایی قرار دارد را بیشتر افزایش دهد و هزینه‌های بیشتری به خانوارهای تحمیل کند که هم اکنون نیز از افزایش قیمت کالاهای دیگر تحت فشار قرار گرفته‌اند. 

شیوع سویه جدید آنفلوانزای فوق حاد پرندگان

در ابتدای ماه جاری بود که رسانه‌های فراسنه اعلام کردند، وزارت کشاورزی و غذای فرانسه شیوع سویه جدیدی از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در یک مرغداری در بخش شمالی نورد را تائید کرده است.

پس از آن وزارتخانه کشاورزی و غذای این کشور با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد: در حالی که ویروس‌های آنفلوانزای پرندگان به واسطه پرندگان مهاجر که در اروپا به‌طور فعال در گردش هستند، انتقال می‌یابد، فرانسه شیوع سویه HPAI بسیار خطرناک و بیماری‌زا این بیماری را در یک مزرعه طیور، واقع در روستای وارهم در بخش شمالی شناسایی کرده است.

وزارت کشاورزی و غذای فرانسه درباره اقدامات خود برای مبارزه با این بیماری عنوان کرد: به دنبال شیوع سریع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، هشدار افزایش خطر در سراسر کشور خود را اعلام کرده و علاوه بر این، آزمایش‌های پیشگیری در مرغداری‌ها برای محافظت بهتر در برابر این بیماری نیز آغاز کرده است.

به گفته متخصصین وزارت بهداشت فرانسه؛ این شیوع به دنبال آخرین اپیزووتیسم زمستانی در مزارع این کشور رخ داده است.

وضعیت شیوع بیماری در ایران

چند روز پس از خبر فرانسه درباره شناسایی سویه جدید آنفولانزای فوق حاد پرندگان در این کشور، اداره کل دامپزشکی استان مازندران از شناسایی دو کانون این بیماری در کشور خبر داد و خواستار توجه بیشتر برای کنترل و مهار آن شد.

مسئولان دامپزشکی این استان دو کانون آلودگی و مبتلا به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را محمودآباد و بابلسر اعلام کردند که شامل، یک واحد پرورش اردک بومی غیرمجاز در احمدکلا بابلسر و یک واحد در وزرا محله محمودآباد می‌شد که، ماکیان موجود در واحد پرورش اردک در بابلسر معدوم شد.

به گفته این مسئولان علاوه بر آن‌ها، ابتلای یک بال قو به آنفولانزای فوق حاد پرندگان در محمودآباد نیز تائید شد.

در پی گزارش‌های شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور، هفته گذشته ستاد ملی کنترل و پیشگیری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان سازمان دامپزشکی کشور، با حضور رئیس ستاد و مدیران ملی و استانی تشکیل جلسه داد.

در گزارش این جلسه که بر روی سایت سازمان منتشر شده، آمده است: با توجه به گزارش شناسایی نخستین بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در یک واحد صنعتی در شمال کشور، ستاد کنترل و پیشگیری از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان با حضور «دکتر سید محمد آقامیری» سرپرست سازمان دامپزشکی کشور و رئیس ستاد ملی کنترل و پیشگیری از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و مدیران ملی و استانی تشکیل جلسه داد.

در این جلسه آقامیری ضمن تاکید بر تشکیل جلسات هفتگی ستاد ملی به دبیری «دکتر رضائیان زاده»، بر رصد و پایش بیماری و اقدام سریع در مختومه سازی کانون های بیماری تاکید کرد و گفت: باید با تشکیل جلسات ستاد آنفلوانزای استانی و آماده باش کلیه نیروها در استان‌ها و ستاد مرکزی به صورت هوشمندانه وارد عمل شد.

سرپرست سازمان دامپزشکی کشور، بازنگری برنامه ملی کنترل و پیشگیری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان با تکیه بر مراحل مدیریت بحران را ضروری دانست و افزود: بایستی ضمن مکاتبه و اطلاع رسانی گزارش وقوع بیماری به مقامات ملی و استانی و دستگاه‌های اجرایی ذیربط، نسبت به عملیاتی نمودن مصوبات ستادهای ملی و استانی در کوتاه ترین زمان پس از تصمیم گیری نهایی اقدام نمود.

شاید مهمتر از وضعیت شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور، پاسخ به این سوال باشد که آیا سویه جدید آنفلوانزای فوق حاد پرندگان فرانسه در ایران دیده شده است؟

معدوم‌سازی یک واحد مادری به دلیل ابتلا به بیماری

«دکتر سیدبهمن نقیبی»، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین، ضمن تشریح آخرین وضعیت شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور به این سوال مهم پاسخ داد. 

وی اظهار کرد: واحد صنعتی که بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در آن شناسایی شده‌است، یک واحد مرغ مادری در استان گیلان بوده که همگی جمعیت طیور این واحد معدوم شده است. نقیبی تعداد طیور معدومی در این واحد را ۴ هزار قطعه اعلام کرد.

نقیبی افزود: پس از دریافت گزارش همکاران ما اقدام سریع در اخذ نمونه و انجام آزمایشات دقیق مولکولی در آزمایشگاه مرکزی استان انجام داده و اقدامات قرنطینه ای و معدومسازی طیور در کانون ها در مدت بسیار کوتاه از جمله اقدامات قابل توجه انجام شده بود.

وی تعداد جمعیت طیور مبتلا در کشور را به دلیل به روز نبودن گزارش‌ها ناممکن دانست.

نقیبی بیشترین تهدید برای ابتلا به بیماری را متوجه واحدهای مرغ مادری، تخم‌گذار و بوقلمون کشور عنوان کرد. او در پاسخ به این پرسش که موردی از شیوع سویه جدید از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان فرانسوی در ایران دیده شده است، گفت: تا این لحظه تمامی ویروس‌های جدا شده از پرندگان مبتلا از سویه‌های شناسایی شده قبلی بوده اند و گزارشی از سویه جدید نداشته ایم.

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در توصیه خود به مرغداران برای مقابله با بیماری، اظهار کرد: اقدامات مرغدارن باید شامل بهداشت قرنطینه یا تقویت اصول امنیت زیستی درواحدها باشد، علاوه بر آن مدیران کل استان‌ها نیز باید اقدام به افزایش آگاهی و هشیاری مرغدارن کنند و در صورت مشاهده بیماری برخورد سریع با کانون‌ها را انجام دهند.

نقیبی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر انجام واکسیناسیون طیور کشور برای مقابله و مهار بیماری، گفت: برای واحدهای طیوری که ذکر شد واکسیناسیون باید توسط مالکان واحدها جدی گرفته و همراه با قرنطینه اعمال شود.

بر اساس این گزارش هر چند تا امروز سویه جدید آنفلوانزای فوق حاد پرندگان فرانسوی در کشور دیده نشده است، اما انتقال سویه جدید از طریق پرندگان مهاجر خطر جدی است که تمام کشورهای جهان از جمله ایران را تهدید می‌کند. توجه به توصیه های قرنطینه ای و بهداشتی و اقدام به واکسیناسیوان تنها راهکاری است که می تواند در صورت بروز سویه جدید در کشور، میزان خسارات اقتصادی را کاهش دهد.