حکیم مهر: عادات نادرست ایرانی‌ها در بازار گوشت باعث شده است که سازمان دامپزشکی سیاست‌هایی برای اصلاح این عادات در پیش بگیرد و تلاش کند که خرید مرغ و دام جوان و کم وزن را جا بیندازد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از سپید آنلاین، در همین زمینه طرح مرغ سایز یا مرغ سبز و به عبارتی مرغ بدون آنتی‌بیوتیک بخشی از این تلاش‌ها بوده‌اند که حالا به بازار گوشت دام و برچسب‌گذاری آن رسیده است. با این حال به نظر می‌رسد که سازمان دامپزشکی در اصلاح فرهنگ خرید مردم ایران در بازار گوشت نشده است و ایرانی‌ها برخلاف مشتریان بازار جهانی، همچنان به مرغ و دام با وزن و چربی بالا علاقه نشان می‌دهند.
مرغ چاق ممنوع!
چند سالی است که سازمان دامپزشکی به دنبال اصلاح عادات خرید گوشت در بازار ایران است. هرچند که اجرای این طرح‌ها گاهی موفق نبوده یا راه‌های دور زدن آن وجود دارد.
باقیمانده آنتی‌بیوتیک یکی از گرفتاری‌های مهم بازار گوشت ایران است. هرچند که متولیان سازمان دامپزشکی می‌گویند که پایش‌های تصادفی از بازار گوشت دارند و گوشت موجود در بازار ایران از این جهت مشکل خاصی ندارد اما در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی وجود داشته که این ادعای سازمان دامپزشکی را زیر سوال می‌برد و نسبت به صحت آن تردیدهایی ایجاد کرده است.
با این حال دامپزشکان معتقد هستند که با برخی روش‌های ساده می‌توان گوشت سالم‌تری خریداری کرد. آنها می‌گویند هرچه دام و پرنده موقع کشتار جوان‌تر باشند و وزن کمتری داشته باشند نه تنها گوشت سالم‌تری دارند که از نظر ارزش غذایی غنی‌ترهستند.
استدلال آنها این است که دام و پرنده جوان در بسیاری از موارد به سن مصرف دارو و بیماری نرسیده است و بنابراین احتمال وجود رسوب دارو در گوشت و فرآورده دام و پرنده جوان‌تر پایین‌تر است. همین دیدگاه کارشناسی موجب شد که سازمان دامپزشکی طرح مرغ سبز و مرغ سایز را به اجرا درآورد. بر اساس این طرح سازمان دامپزشکی تلاش کرد مشوق‌هایی برای کشتار مرغ با وزن پایین ایجاد کند. اتفاقی که در حال حاضر در بازار جهانی مرغ رایج است و حداکثر وزن مرغ صادراتی به 1.5 کیلوگرم می‌رسد.
چرا مرغ کم وزن سالم‌تر است؟
«مسعود مستشاری‌محصص»، رییس بخش علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین در این زمینه به ایرنا توضیح داده است: «تولید و استفاده از مرغ سایز در کشور، علاوه بر مزایای اقتصادی برای واحدهای تولیدکننده در استفاده بهینه از امکانات، در سلامت مصرف‌کنندگان مفید است و در حال حاضر نزدیک به ۹۵ درصد مرغ تولیدی جهان دارای لاشه‌ای با وزن ۱.۲ تا ۱.۴ کیلوگرم است اما در ایران این اتفاق نمی‌افتد و آنچه در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می گیرد مرغ‌های با وزن‌های بالاست.»
مستشاری محصص افزود: «گوشت مرغ حاوی با ارزش‌ترین پروتئین‌ها و همچنین دارای چربی کمی است، از طرف دیگر قیمت مناسب این محصول موجب افزایش مصرف گوشت مرغ نسبت به گوشت قرمز در کشور شده است.»
رییس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین گفت: «تحقیقات بازار ایران نشان می‌دهد که در ایران، علاقمندی و فرهنگ استفاده از مرغ‌هایی با وزن بالاتر وجود دارد، یعنی خریدار در زمان مراجعه به مرغ‌فروشی مرغ‌های درشت‌تر را در یخچال انتخاب می‌کند و علاقمندی خریداران باعث شده که کشتارگاه‌ها هم مرغ‌های با وزن بیشتر را با قیمت بالاتر از تولیدکنندگان خریداری کنند و در نتیجه مرغداران تشویق شوند مرغ را با وزن بالاتری تولید کنند.»
او ادامه داد: «این درحالی است که اگر ما یک مرغ را با وزن استاندارد و مناسب در حدود ۱.۶ تا ۱.۸ کیلوگرم تولید کنیم، گوشت مرغ پروتئین بیشتری دارد؛ یعنی با افزایش سن مرغ، درصد پروتئین گوشت کاهش می‌یابد و به چربی آن اضافه می‌شود. به‌طور مثال در ۴۰ روزگی گوشت مرغ ۴۷ درصد پروتئین دارد اما در ۶۰ روزگی پروتئین به ۴۰ درصد می‌رسد، با افزایش وزن به چربی لاشه افزوده می‌شود که برای مصرف کنندگان مضر است و در واقع میزان کلسترول و چربی لاشه به‌ویژه چربی اشباع با افزایش سن مرغ‌ها اضافه می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود افرادی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی هستند از مرغ‌هایی با وزن کم و چربی کمتر استفاده کنند.»
رییس بخش علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین ادامه داد: «تحقیقات ما نشان می‌دهد درصد چربی لاشه در گوشت مرغ در سنین مختلف متفاوت است، به طور مثال در مرغ های با وزن و سن پایین درصد چربی لاشه ۱.۷ درصد است اما همین مقدار چربی در مرغ های با وزن بالاتر به ۳.۶ درصد افزایش می یابد که رقم قابل توجهی است و در کنار درصد بالای چربی مرغ، چربی دورریز هم داریم که در خرده‌فروشی‌ها یا منازل به‌طور معمول در هنگام قطعه‌بندی دور ریخته می‌شود، تحقیقات نشان می‌دهد که مرغ‌های با وزن و سن پایین دارای چربی دورریز ۷۲ گرم بوده اما در مرغ‌های با وزن بالا چربی دورریز ۲۰۳ گرم است که اگر این عدد در تعداد مرغ‌های تولیدی کشور ضرب شود، عدد بسیار قابل توجهی خواهد شد.»
برچسب‌گذاری گوشت قرمز
هرچند که سازمان دامپزشکی در یک دهه گذشته چندان نتوانسته است مرغ سایز و مرغ سبز یا همان مرغ بدون آنتی‌بیوتیک را در فرهنگ غذایی مردم ایران جا بیندازد اما حالا طرح مشابهی در بازار گوشت قرمز ایجاد کرده است و آن برچسب‌زنی گوشت دام جوان و کم وزن است که در برخی استان‌های ایران به صورت پایلوت اجرایی شده است.
در این میان استان خرم‌آباد یکی از استان‌های اجرا کننده این طرح است. مصطفی زبردست، مدیرکل دامپزشکی لرستان در این زمینه توضیح داد: «مردم زمانی‌که به واحد عرضه گوشت مراجعه می‌کنند، اولویت خرید خود را روی لاشه‌های با لیبل قرمز بگذارند، چراکه سن آنها پایین و کیفیتشان بالاست و همین باعث می‌شود گوشت مرغوب‌تری را خریداری کنند.»
«دکتر مصطفی زبردست» به ایسنا گفت: «در شش ماهه ابتدایی ۱۴۰۰ در کشتارگاه‌های طیور استان بیش‌از ۱۵ میلیون قطعه طیور کشتار شده که از این مقدار نزدیک به ۱۵۰۰ تُن به استان‌های همجوار مانند خوزستان، اصفهان و تهران برای مباحث تنظیم بازار ارسال شده است.»
او ادامه داد: «بر مرغی که مردم از مراکز عرضه مجاز خریداری می‌کنند نظارت شرعی و بهداشتی انجام شده و قابلیت مصرف و کیفیت آن در حد بهترین مرغ‌هایی است که در کشور پرورش پیدا می‌کنند.»
زبردست افزود: «در حوزه کشتار دام در شش ماهه ابتدایی امسال بیش‌از ۱۵۰ هزار راس دام سبک و ۳۱ هزار راس دام سنگین در کشتارگاه‌های استان کشتار شده که در این زمینه نیز نظارت شرعی و بهداشتی توسط همکاران ما انجام شده است.»
مدیرکل دامپزشکی لرستان در رابطه با عرضه و کشتار غیرمجاز دام در حاشیه شهرها، عنوان کرد: «با توجه به این که عرضه دام در حاشیه شهر جزو مزاحمت‌های شهری است، براساس ماده قانونی شهرداری متولی این قضیه است و می‌تواند با متولیان این امر برخورد قضایی کرده و آنها را به مراجع قضایی معرفی کند، که شهرداری در این حوزه خیلی ورود نمی‌کند.»
او افزود: «شش ماهه ابتدایی امسال بیش‌از ۳۰ نفر از افرادی که اقدام به نگهداری، عرضه و بعضاً کشتار دام در حاشیه شهرها کردند به مراجع قضایی معرفی کردیم، این کار را با تمام قوا انجام می‌دهیم که از عرضه غیرقانونی دام جلوگیری کنیم.»
زبردست با اشاره به این که در این زمینه شهروندان می‌توانند بیشترین کمک را به ما کنند، افزود: «انتظار داریم شهروندان حتماً گوشت مورد نیاز و مصرفی خود را از واحدهای مجازی که در این زمینه فعالیت دارند خریداری کنند و برای جلوگیری از اشاعه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام از کشتارهای غیرمجاز و خانگی خودداری کنند.»
مدیرکل دامپزشکی لرستان ادامه داد: «موضوعی که برای اولین بار در کشور و در لرستان انجام شد، بحث هویت‌گذاری و هویت‌دار کردن لاشه دام‌ها براساس شرایط جسنی و کیفیت لاشه است، لاشه که از کشتارگاه خارج می‌شود با هر لیبل سفید، قرمز و زرد رنگ لاشه‌هایی هستند که از نظر سلامت در سلامت کامل به سر می‌برد و مورد تایید همکاران واحد بهداشتی ماست، تفاوت در این است که لاشه‌هایی که لیبل قرمز رنگ می‌خورد مربوط به دام‌های جوان، بزغاله و گوساله هستند و کیفیت گوشت آنها عالی است.»
او تاکید کرد: «لاشه‌هایی که لیبل سفید دارند دارای کیفیت رو به بالا هستند و لاشه‌هایی که لیبل زرد رنگ می‌خورند مربوط به دام‌های پیر هستند.»
زبردست با اشاره به این که هدف ما از انجام این کار جلوگیری از پیرکُشی دام است، بیان کرد: «انتظار ما این است که مردم زمانی که به واحد عرضه گوشت مراجعه می‌کنند، اولویت خرید خود را روی لاشه‌های با لیبل قرمز بگذارند، چراکه سن آنها پایین و کیفیتشان بالاست و همین باعث می‌شود گوشت مرغوب‌تری را خریداری کنند.»
البته در این میان سازمان تعزیرات هم اعلام کرده است که از این پس نه تنها گوشت عرضه شده در قصابی‌ها باید مهر سازمان دامپزشکی را داشته باشند که در صورت مشاهده تخلف در برچسب‌گذاری گوشت دام با آنها برخورد می‌شود.
یا خدا. هر استانی رنگ لیبل یک معنی خاص خودش داره... مدیر کل نظارت خدا قوت 
به نظر می رسد که سازمان دامپزشکی باید تلاش کند تا نسبت به اصلاح نظر دو رئیس پیشین خود اقدام کند، چون ایشان موجب خرید گوشت و واردات گوشت دام‌های مسن به کشور شدند و با صدور مجوز واردات گوشت دام‌های مسن امکان انتخاب مناسب را از مصرف کنندگان گرفتند., لذا من به عنوان یک مصرف کننده از سردبیر محترم حکیم مهر درخواست می کنم که عنوان این خبر را که عبارت زیر است تغییر دهد:
«تلاش سازمان دامپزشکی برای اصلاح عادات نادرست خرید گوشت در ایران».
عنوان پیشنهادی جدید:
« تلاش مسئولان اسبق سازمان دامپزشکی برای واردات گوشت دام های مسن» یا « تلاش کارشناسان سازمان دامپزشکی برای اصلاح نظر دو رئیس پیشین سازمان»
از سویی در قسمت دیگری از متن آمده است که «با این حال دامپزشکان معتقد هستند که با برخی روش‌های ساده می‌توان گوشت سالم‌تری خریداری کرد. آنها می‌گویند هرچه دام و پرنده موقع کشتار جوان‌تر باشند و وزن کمتری داشته باشند نه تنها گوشت سالم‌تری دارند که از نظر ارزش غذایی غنی‌ترهستند»
حکیم مهر جان چرا این نکات و اعتقادات را به آن دو رییس پیشین اعلام نکردی؟
و ...
امیدوارم که باز مطالب فوق سانسورنشود.