حکیم مهر - عضو هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار نشریه حکیم مهر با اشاره به تحقیقات پراکنده صورت گرفته در دانشگاههای مختلف کشورمان در خصوص باقیمانده داروهای دامپزشکی و مخاطرات آنها اظهار داشت : با توجه به عدم وجود انسجام لازم و جهتدار بودن تحقیقات نمی توان در حال حاضر حکم واحدی صادر کرد و از نظر مخاطرات باقیمانده داروهای دامپزشکی فرآورده های پروتئینی را کاملاً سالم یا از آن سو خطرناک توصیف نمود.
وی ضمن تأیید احتمال وجود بقایای مختلف داروهای دامپزشکی در فرآورده هایی که به مصرف انسان می رسد افزود : ردیابی این داروها و آنالیز آنها و تعیین مقادیر مجاز بقایا نیاز به بررسیهای گسترده و تحقیقات متعدد دارد و باید در این خصوص استانداردهای بومی مطابق با سبد غذایی کشورمان تدوین گردد.
دکتر علی رسولی در ادامه بر لزوم وحدت و همدلی بیشتر بین مسئولین دامپزشکی و بهداشت و درمان کشور و مؤسسه استاندارد تأکید کرد و گفت : حل مسئله بقایای دارویی و ردیابی آنها ضمن آنکه به فرهنگ سازی و آگاهی بخشی به عموم جامعه هم نیازمند است باید از حرف و شعار به مرحله عمل درآید و یک عزم و انگیزه جدی در بین کارشناسان علمی و مسئولین اجرایی در بخش دامپزشکی و بهداشت وجود داشته باشد.
استادیار گروه فارماکولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به اختلاف نظری که معمولاً بین مسئولین بهداشت انسانی با دامپزشکی در زمینه علت بروز مقاومت های آنتی‌بیوتیکی پیش می آید اظهار داشت : این اختلاف نظر تنها به کشور ما منحصر نیست و باید توجه داشت که هر چند داروهای دامپزشکی ممکن است نابجا و بی رویه در مواردی مصرف گردند اما در بسیاری مواقع ، بروز مقاومت آنتی بیوتیکی حاصل از مصرف دارو در مرغداری یا دامداری نیست و این معضل عمدتاً بر اساس نظر محققین نه تنها در کشور ما بلکه در سایر کشورهای جهان به دلیل تجویز بی رویه داروها در بیمارستان ها و مصرف انسانی است.
وی با اشاره به راهکارهای به حداقل رساندن معضل مقاومت های آنتی بیوتیکی ، تجویز دارو بر اساس نتیجه کشت و تشخیص صحیح و حتی الامکان عدم مصرف داروهای انسانی در مورد دامها را از جمله موارد مهم در این زمینه دانست.
این متخصص فارماکولوژی به عدم وجود هماهنگی بین مسئولین دانشگاهی و اساتید دروس مختلف و مسئولین اجرایی اشاره و تأکید کرد : در دامپزشکی نباید اینطور باشد که هر استاد سعی کند تعداد واحدهای درس مربوط به خود را زیاد کند و در صدد توسعه آن برآید ، بلکه باید با یک انسجام و رابطه معنادار به دانشجو سلسله ای از مباحث را که با هم ارتباط ارگانیک داشته باشند آموزش داد و به کاربرد آموزشها توجه نمود.
دکتر رسولی با تأکید بر لزوم پاسخگو بودن دامپزشک در قبال تجویز دارو خواستار نظارت بیشتر بر تجویز داروها شد و اظهار داشت : در کشورمان این که فردی در قبال تجویز دارو (از نظر دوزاژ ، آموزش به دامدار در زمینه زمان منع مصرف گوشت و شیر و غیره) باید احساس مسئولیت نماید کمتر به چشم می آید و نهادهای مسئول در این زمینه باید بیشتر به این موضوع بها دهند. وی با ذکر خاطره ای از دوران تحصیل خود در انگلستان اظهار داشت : در آنجا حتی در زمینه دوزاژ داروها تحقیقات متعددی انجام می دهند تا دارو در حداقل میزان مؤثر و به صورت بهینه مصرف گردد و باید این نوع مسئولیت پذیری در کشور ما هم سرلوحه فعالیت هایمان قرار گیرد.
وی تجمیع نظارت بر توزیع و مصرف داروها را در یک سازمان مجزا تحت عنوان سازمان غذا و دارو برای انسجام بخشی به نظام توزیع و مصرف داروهای دامپزشکی و انسانی در کشور در راستای پاسخگو بودن یک نهاد مشخص در این زمینه مؤثر دانست و گفت : به نظر میرسد موفقیت بیشتری نظیر برخی کشورهای دیگر دنیا با مدیریت واحد و یکپارچه در انتظار نظارت بر توزیع و مصرف دارو باشد.
دکتر رسولی در پایان اظهار داشت : صرف تجمیع اختیارات در یک سازمان مشکلی را حل نمی‌کند و باید حتماً بعد از وضع قوانین به طور جدی در صدد اجرای آنها و از قوه به فعل درآوردن قانون و مقررات باشیم.
لازم است به اطلاع همکاران برساند اگر در آمریکا مدلی از کنترل داروهای دامپزشکی در اداره غذا و داروی (اف.دی.آ) آن در جریان است، این کار توسط مجموعه ای به نام مرکز دامپزشکی (سی.وی.ام) و توسط ده ها دامپزشک انجام می شود. اما در ایران متاسفانه برخی از همکاران داروساز چنین نظارتی را توسط دامپزشکان قبول ندارند و معتقدند که کل نظارت بر داروها (اعم از انسانی یا دامی) باید توسط داروسازان انجام شود. در سال های اخیر همکاران داروساز حتی حضور یک دامپزشک (دکتر هدایت حسینی) را هم در این مرکز و آنهم در بخش غذا (و نه دارو) تاب نیاوردند. لذا از جناب دکتر رسولی و همه اساتیدی که فقط در گیر مسایل علمی هستند و دستی از راه دور بر امور اجرایی سلامت کشور دارند، عاجزانه استدعا دارم قبل از هرگونه اظهار نظری شرایط کشور را بسنجند. تعداد زیادی از همکاران دامپزشک در شرکت های دارویی مشغول کار هستند که همیشه از سوی برخی داروسازان متهم شده اند که جای ایشان (داروسازان) را گرفته اند!!