تولید میگو در حال کاهش است؟

حکیم مهر -  در حال حاضر امکان پرورش میگو در 180 هزار هکتار از اراضی مستعد کشور وجود دارد که با استفاده از این ظرفیت، امکان پرورش 500 هزار تن میگو و ایجاد حدود 500 هزار فرصت شغلی فراهم م یشود اما در حال حاضر تنها در حدود دو هزار و 500 هکتار زمین محل پرورش میگو در ایران است و به این صورت پیش بینی م یشود که در سال جاری تولید میگو در ایران حدود سه تا چهار هزار تن باشد این میزان در سال گذشته، سه هزار تن بود.

تولید و پرورش میگو در ایران، صنعتی وارداتی است که در سال 73 از کشورهای مختلف و به خصوص کشورهای آسیای جنوب شرقی وارد ایران شد و 95 درصد از تولید میگوی کشور صادر می شود.

پرورش دهندگان میگو در کشور معتقدند که تاکنون هیچ گام مثبتی برای رفع مشکلات مرتبط با تولید میگو در کشور برداشته نشده است. یکی از عمده مشکلات آنها بخشودگی سود، جرائم و

دیرکرد وام های بانکی پرورش دهندگان است و به رغم مصوبات هیات دولت برای رفع این مشکل و دستور رییس جمهور در اواخر 1387 در این خصوص، باز هم پرورش دهندگان میگو در بلاتکلیفی به سر می برند. به عقیده آنها سازمان شیلات هیچ نوع قدرت اجرایی برای حمایت از آنها ندارد.

بنا به گفته ارسلان قاسمی مدیرعامل اتحادیه تعاونی های تکثیر،پرورش و صادرات آبزیان ایران، مشکلات پرورش دهندگان میگو طی سال های اخیر باعث شده است که میزان تولید میگو در کشور به شدت کاهش یابد. بر اساس آمار فائو در سال 2000 میزان تولید میگو در ایران حدود هشت هزار و 400 تن و در جهان یک میلیون و 200 هزار تن بوده است. آمار تولید میگو در ایران در سال 2008 به حدود سه هزار تن در ایران رسید اما تولید میگو در دنیا رقم سه میلیون و 600 هزار تن را پشت سر گذاشت.

با توجه به گفته های قاسمی در حالی که آمار تولید میگو در ایران در سال 2008 نسبت به سال 2000 بیش از 64 درصد کاهش نشان می دهد، تولید آن در دنیا 200 درصد افزایش داشته است.

مشکلات میگوکاران

تامین نقدینگی و بخشیدگی سود و جرائم بانکی از جمله مهم ترین مشکلات میگوکاران محسوب می شود. این موضوع علاوه بر اینکه در کاهش تولید میگو تاثیر به سزایی داشته موجب شده تا بعضی از پرورش مزارع خود را با قیمت های بسیار کم اجاره دهند و از آنجا که پرداخت قس طها وبده یهای بانکی برای اجار هکنندگان اهمیتی ندارد، بر مشکلات افزوده شده است.

ارسلان قاسمی مدیرعامل اتحادیه تعاونی های تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران در خصوص مشکلات صنعت میگو به دنیای سبز گفت: مشکلات مرتبط با صنعت میگو از همان آغاز ورود این صنعت به کشور، شروع شد. با آنکه ظرفیت های خوبی برای بالابردن ظرفیت تولید میگو در کشور وجود دارد اما به دلایل بسیاری از این ظرفیت ها استفاده نمی شود.

به گفته او برای حل مشکلات پرورش دهندگان میگو باید جرائم بانکی آنها بخشیده شود. همچنین باید برای ایجاد زیرساخت در بحث بازارهای داخلی و خارجی سرمایه گذاری شود و نیروهای کاملا متخصص را نیز برای تولید و پرورش میگو آماده کرد.

قاسمی با اشاره به آنکه طی سال های 73 تا کنون، حدود 600 میلیارد تومان در این صنعت سرمایه گذاری شده است، تصریح کرد: مشکلات این صنعت آنقدر بزرگ نیستند که حل نشدنی باشند و با حدود 100 میلیارد تومان کل این مشکلات، از جمله مسائل بانکی حل خواهد شد. با کمک مالی به این صنعت، می توان طی یک برنامه سه تا پنج ساله 300 هزار تن میگو به صورت سالانه و به ارزش دو میلیارد دلار تولید و 300 هزار فرصت شغلی پایدار ایجاد کرد.

این تولید کننده میگو گفت: دولت هزینه زیادی را صرف مرزبانی از مرزهای سواحل جنوبی کشور م یکند.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی های تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران در ادامه با اشاره به تصویب سه مصوبه هیات وزیران درخصوص مشکلات پرورش دهندگان میگو، افزود: متاسفانه این مصوبه ها اجرایی نم یشوند و مشکلات همچنان ادامه دارد.

وی یادآور شد: اصل بدهی پرورش دهندگان میگو به سیستم بانکی، 117 میلیارد تومان، سود آن 90  یلیارد تومان و جریمه دیرکرد بدهی حدود 30 میلیارد تومان تا پایان سال 86 بوده است.

سازمان شیلات؛ شیر بی یال و کوپال

سازمان شیلات متولی صنعت آبزیان کشور است اما به نظر می رسد فعالان حوزه پرورش آبزیان و از جمله پرورش دهندگان میگو از عملکرد آن راضی نیستند.

کیوان رهبران رییس اتحادیه پرورش دهندگان میگو سیستان و بلوچستان در این خصوص به ایسنا گفت: متاسفانه ریاست فعلی سازمان شیلات ایران و معاون تخصصی وی قادر به حل مشکلات این صنعت نیستند. اما قاسمی در این خصوص معتقد است که عملکرد سازمان شیلات مانند یک شیر بی یال و کوپال است به طوری که تمام اختیارات این سازمان از او گرفته شده و تمام مذاکرات و تفاهم ها با این سازمان در حد حرف باقی می ماند. وی گفت: در بسیاری از موارد، نهادهای وزارتخانه و نهادهای خارج از این وزارتخانه، اهمیتی برای تفاهم های منعقد شده با سازمان شیلات قائل نیستند که به این صورت بهتر است این سازمان جمع شود.

صادرات میگو بدون فرآوری

صادرات هر محصول و یافتن بازارهای خارجی برای آن، کمک بزرگی برای تولیدکننده محسوب می شود. بازار داخلی ایران، به دلیل انجام نشدن فرهنگ سازی برای مصرف میگو، چندان متقاضی این محصول دریایی نیست و بدین صورت 95 درصد از تولید کشور دراین زمینه صادر می شود. به گفته قاسمی در حال حاضر سرانه مصرف آبزیان در کشور حدود شش کیلوگرم استدر حالی که این سرانه در دنیا 15 و در کشورهایی مانند ژاپن و اسپانیا بیش از 100 کیلوگرم است.

وی افزود: سرانه مصرف میگو در میان ایرانیان حدود 10 گرم است. اما صادرات خام محصولات در ایران امری عادی شده است که مهم ترین نمونه آن صادرات نفت خام است. قاسمی در این مورد تصریح کرد: میگو در ایران به صورت خام و فراوری نشده صادر می شود و قیمت متوسط هر کیلوگرم میگوی صادراتی ایران حدود شش دلار است که سه دلار آن صرف تولید شده است و با احتساب یک دلار هزینه حمل و نقل و سایر هزینه ها، صادرات هر کیلو میگو، دو دلار ارزش افزوده برای کشور ایجاد می کند. وی افزود: شما در هیچ کجای دنیا بسته های میگوی دو

کیلوگرمی نمی بینید. اما تمام صادرات ما در این بسته ها صورت می گیرد. میگو در بازارهای جهانی در بسته های کوچک حتی 100 گرمی به صورت طعم دار و یا حتی نیم پخت به فروش می رسد. صمن آنکه فراوری میگو، می تواند قیمت آن را به 15 تا 16 دلار در هر کیلو برساند. به گفته او ضعف صادراتی در صنعت میگو عدم دسترسی به بازارهای خرده فروشی جهان است.

سرمایه گذاری خارجی ها

اما چندی قبل رییس سازمان شیلات کشور از سرمایه گذاری  کویتی ها در سایت میگوی چابهار خبر داد. قاسمی در این خصوص گفت: این سرمایه گذاری می تواند به لحاظ مالی کمک زیادی به بخ شخصوصی کشور که مدیریت این سایت را بر عهده دارد، کند اما بهتر است راه برای سرمایه گذاری کشورهایی باز شود که دانش فنی این کار را داشته و از همه مهم تر به بازارهای خرد هفروشی جهان نیز دسترسی دارند زیرا ایران در حال حاضر خود یکی از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در زمینه تولید میگوست. وی تصریح کرد: در هر حال سرمایه گذاری خارجی می تواند بسیاری از مشکلات نقدینگی را مرتفع کند.

گفتنی است در سال 73 و با ورود صنعت تولید میگو به کشور، میانگین تولید میگو در هر هکتار، 200 کیلوگرم بود که بر اساس آمار فائو در سال 2008 این میزان به رقم سه هزار کیلوگرم در هر هکتار رسید. میانگین جهانی در این خصوص به روش تولید نیمه تراکم که روشی مرسوم در دنیاست حدود دو هزار و 300کیلوگرم در سال مورد بررسی بود که این آمار نشان می دهد. سرمایه گذاری بیشتر در این صنعت، نتیجه بخش خواهد بود هرچند ناتوانی مسئولان در کمک به تولیدکننده ها، از انگیزه آنها کاسته و بسیاری از آنها را از حوزه تولید خارج کرده است که کاهش تولید هشت هزارتنی در سال 2000 به سه هزار تن در سال 2008 گواه چنین مدعایی است.

همچنین اداره کل دامپزشکی استان بوشهر در خبری به مناسبت آغاز فصل صید میگو اعلام کرد :

استان بوشهر دارای 625 کیلومتر مرز آبی با دریا بوده و از 9 شهرستان این استان ، 7 شهرستان با دریا ارتباط دارند.
اداره کل دامپزشکی استان بوشهر قبل از شروع فصل میگو از طریق کارشناسان شبکه های دامپزشکی موجود در شهرستانها با سرکشی به اسکله ها و لنج های صیادی و اعلام نواقص به آنها سعی در بهبود وضعیت بهداشتی آنها دارد و همچنین با نظارت بر سمپاشی اسکله ها و لنج های صیادی قبل از فصل صید میگو باعث از بین رفتن حشرات و سایر موجودات موذی می گردد .

در زمان شروع فصل میگو نیز با استقرار کارشناسان خود بر اسکله اقدام به نظارت بهداشت میگوهای صید شده می نماید . استان دارای 322 خودرو کانکس دار می باشد که کد بهداشتی از این اداره کل دریافت داشته اند و وظیفه حمل حمل میگوها و ماهیهای صید شده را به سایر شرکتها و استانها تحت نظارت این اداره کل بر عهده دارند  .

 همچنین این استان دارای 28 شرکت فرآوری آبزیان بوده که 14 شرکت آن دارای مجوز صادرات به اروپا می باشند که قبل و حین فصل صید میگو نظارت بهداشتی بر این شرکت ها تشدید می گردد .

در ضمن این اداره کل بر بهداشت عرضه ماهی و میگو در مراکز عرضه و مغازه ها نیز نظارت داشته و در فصل صید این نظارت مستمرتر صورت می پذیرد .

در مجموع بر اساس وظیفه قانونی بر خود واجب می دانیم علاوه بر سلامت فرآورده های خام دامی ، سلامت و بهداشت کلیه آبزیان را از صید تا سفره مردم عزیزمان فراهم نمائیم .