گفت‌وگو با مالک نخستین مرکز پرورش الاغ در ایران/ پنیر الاغ در کشورهای اروپایی کیلویی ۷ تا ۸ میلیون تومان قیمت دارد!

«خر» شاید هر چند اصطلاحی طنزآمیز به‌نظر برسد ولی واقعیت این است که فعالیت سودآوری پیرامون حیوانی به نام الاغ (خر ماده) در جهان و کشور خودمان شکل گرفته است و کارآفرینانی هر چند کم، در این شغل مشغول به‌کارند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از رکنا، برخلاف کشورهایی نظیر چین، ایتالیا، صربستان و برخی کشورهای آفریقایی که از مهم‌ترین مراکز اقتصاد خر به شمار می‌روند و از تولید‌کنندگان خر نر و ماده حمایت می‌کنند در ایران پرورش‌دهندگان خر علاوه بر اینکه حامی ندارند بلکه سال‌هاست بی‌نتیجه معطل دریافت یک کد بهداشتی از وزارت بهداشت هستند.

«علی‌اکبر حاجی جمهوری»، کارآفرین گنابادی، دارنده نخستین مرکز پرورش الاغ در ایران با مجوز رسمی از وزارت جهادکشاورزی در شهرستان گناباد خراسان رضوی می‌گوید: «من برای نخستین بار در ایران از سال 95 این کار را با 5 راس الاغ شروع کردم و الاغ‌ها به مرور به 30 راس رسید. اما هم‌اکنون به‌دلیل فروش آنها تعدادشان به 15 راس رسیده است. کار و سرمایه در ایران فراوان است فقط باید نگاه درستی به آن شود و همین پرورش الاغ در ایران بسیار سودآوری دارد اما کمتر کسی به سراغ آن می‌رود. من در ابتدا با این هدف کار را شروع کردم که تا خجالت جوانان کارآفرین روستای حاجی‌آباد بریزد و آنها هم بتوانند کارآفرینی کنند. تنها مشکل ما در بحث حمایت‌هاست. باید وزارت جهادکشاورزی و وزارت بهداشت و دامپزشکی کشور به‌طور جدی به این موضوع ورود پیدا کنند. اما متأسفانه کم لطفی‌های بسیاری در حق کارآفرینان می‌کنند. من برای شروع کارم به همه نهادها و مسئولان مراجعه کردم ولی تنها نهادی که به‌ صورت واقعی حمایت کرد کمیته امداد امام خمینی (ره) بود که با تسهیلات مشاغل خانگی که دادند کار ما شروع شد و حتی خود رئیس کمیته امداد «آقای آریانژاد» مشاور طرح شد تا کارها بهتر انجام شود».

این کارآفرین گنابادی می‌افزاید: «حمایت‌ها جدی نیست به‌عنوان مثال ما مجوز رسمی داریم ولی مدیرجهادکشاورزی که باید بر کار ما نظارت داشته باشد حتی یک‌بار هم حاضر نشده از مجموعه ما بازدید کند. مشکل اصلی ما که حتی نمی‌توانیم کار را گسترش دهیم دریافت کد بهداشتی از سوی وزارت بهداشت است زیرا در سیستم اداری وزارتخانه برای اینگونه موارد پیش‌بینی‌هایی صورت نگرفته است. اگر کد بهداشتی برای ما صادر شود می‌توانیم هم محصولاتمان را صادر کنیم و هم طرح‌مان را گسترش دهیم و هم جوانان همین روستا را به‌کار بگیریم. اگر کد بهداشتی داشته باشم می‌توانم 100 الاغ خریداری کنم و برای چرا به بیابان ببرم. چون این حیوان هر چه بیشتر راه برود شیردهی‌اش بیشتر می‌شود. از طرفی نیازی نیست من کاه با قیمت کیلویی 2500 تومان بخرم و خوراک (علف ذرت و جو) کیلویی 6500 تومان تهیه کنم. الاغ حیوانی است که به‌راحتی خود را از هر غذایی سیر می‌کند. بنابراین هزینه‌های نگهداری به‌شدت کاهش می‌یابد. چون اگر الاغ‌ها در اصطبل باشند حداقل روزی 5 کیلو کاه، نیم‌کیلو جو و 2کیلو یونجه مصرف می‌کنند».

وی یکی دیگر از مشکلات خود را تعریف نشدن کد بیمه تامین اجتماعی برای اینگونه مشاغل اعلام می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه کارگر گاوداری را به‌راحتی بیمه می‌کنند کارگر خرداری را بیمه نمی‌کنند. سیستم اداری سازمان‌ها متأسفانه همیشه سرعت توسعه بخشی به مشاغل کارآفرینی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد تا جایی در بسیاری از مواقع کارآفرینان جوان انگیزه‌هایشان را از دست می‌دهند و پیگیری‌هایشان را رها می‌کنند».

بحث درمان و اشتغال‌زایی

این حمایت نکردن‌ها در حالی است که اگر ما پرورش‌دهنده الاغ نداشته باشیم نسل خر در ایران منقرض می‌شود. از طرفی بحث درمانی از طریق این حیوان نیز منتفی می‌شود درحالی‌که در چین داروی تولیدی از این حیوان هر کیلو بیش از 600 دلار به فروش می‌رسد که برای درمان بی‌خوابی، خستگی‌های مزمن، کم‌خونی، افزایش قوای جنسی و بهبود پوست زنان مفید است. گفته می‌شود که شیر الاغ، ضدباکتری است و در طب سنتی ایران، برای درمان بیماری‌های گوارشی و تنفسی مانند خروسک و بیماری‌های ریوی شدید از آن استفاده می‌شد. فضولات الاغ هم که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، از دیرباز در ایران استفاده می‌شد و به باور طب سنتی، خواص درمانی دارد.

حاجی جمهوری می‌گوید: «هر چند مصرف محصولات الاغ به‌علت تبلیغات کم در بین مردم رواج زیادی ندارد ولی افرادی هستند که مشتریان شیر، پنیر و روغن این حیوان هستند. جالب است بدانید تقاضا برای استفاده درمانی از عنبرنسارا در شیوع کرونا بسیار بالا رفت. شیر الاغ ما را برا ی 10بیمار کرونایی در بیمارستان بهلول گنادآباد بردند و آنها درمان شدند که برای من بسیار خوشحال‌کننده و ارزشمند بود. معتقدم اگر وزیر آموزش و پرورش به‌جای دادن شیر گاو دستور دهد به کودکان شیر الاغ دهند همه نخبه می‌شوند. چون الاغ حیوان بسیار تیزهوشی است. لذا الاغ از هر زاویه در بحث درمان می‌تواند کارآمد باشد. شیر الاغ چربی ندارد و برای بیماران بسیار مفید است. حتی جالب است بدانید الاغ سواری بهترین درمان سنگ کلیه است. در روستاها پیرمردهایی که الاغ سواری می‌کنند سنگ کلیه ندارند. در پوست الاغ ماده‌ای وجود دارد برای جوانسازی. پاکستان به‌دنبال کار آفرینانی است که پرورش الاغ بدهند تا بتوانند به چین صادرات داشته باشند. چرا که کشور چین از زمانی که تعداد الاغ‌هایش رو به کاهش رفته است، متقاضی اصلی خرید این حیوان است».

او همچنین به بحث مهم اشتغال‌زایی از این طریق اشاره می‌کند و می‌افزاید: «شیر و پنیر الاغ جزو گران‌ترین محصولات لبنی در دنیاست و جوانان کارآفرین ما می‌توانند بازارهای جهانی دنیا را در دست بگیرند. اگر کد بهداشتی داشتم می‌توانستم به‌راحتی پنیر الاغ را به ترکیه ارسال کنم. پنیر الاغ با پول ایران در کشورهای اروپایی حداقل کیلویی 7تا 8 میلیون تومان قیمت دارد. تجارت خر در دنیا جایگاه مهمی دارد و بسیار سودآور است. ما شیر الاغ را کیلویی 140 هزار تومان می‌فروشیم البته این قیمت در تهران تا کیلویی 250 هزار تومان هم به فروش می‌رسد. اگر تبلیغات درستی در این زمینه انجام شود سودآوری خوبی دارد چرا که قیمت هر راس خر نر و ماده بستگی به جنسیت و جوانی حدود 5تا 20میلیون تومان است. سرگین الاغ الان حدود کیلویی 400 هزار تومان قیمت دارد. روغن قلم پای خر کیلویی تا یک میلیون تومان به‌فروش می‌رسد».

از خیلی نقاط کشور مشتری دارم که برای خرید شیر یا عنبرنسارا به اینجا می‌آیند و از سویی خودم محصولاتم را تا تبریز، گرگان و تهران ارسال کرده‌ام.

حاجی‌جمهوری می‌گوید: «اگر کد بهداشتی داشتم به‌راحتی می‌توانستم در شهرهای بزرگی مانند تهران نمایندگی بزنم و محصولاتم را به‌فروش برسانم. شرکت لبنیات رضوی آستان قدس حاضر است روزانه یک تن شیر الاغ ما را فراوری کند».

دوره بارداری الاغ 12‌ ماه است. 6‌ ماه پس از زایمان، تولید شیر داشته و میزان شیردهی الاغ، بسته به نژاد آن، نیم لیتر تا 1.2 لیتر در روز است. الاغ شیری را باید ماشین تبدیل ضایعات کشاورزی به پول و سرمایه دانست و به همین‌خاطر، اگر به‌دنبال کارآفرینی و خلق ارزش افزوده هستید، پرورش الاغ ثروت‌آفرین است.