عضو هیئت علمی بخش جانوران سمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی گفت: ایران پس از کشور مکزیک، رتبه دوم بیشترین آمار مار و عقرب گزیدگی دنیا را دارد.
به گزارش مهر، عباس زارع ویرک آبادی ظهر چهارشنبه در جمع خبرنگاران در محل موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در کرج با ارائه گزارشی از تعداد مارگزیدگی و عقرب گزیدگی های یک سال اخیر، گفت: در این مدت ۲۵۰ هزار مورد گزیدگی با عقرب و مار در وزارت بهداشت به ثبت رسیده که ۵۰ هزار مورد مربوط به عقرب گزیدگی و ۱۰ هزار مورد مارگزیدگی بوده است.
وی با بیان اینکه تعداد گزش با مار و عقرب در ایران بالاست، تصریح کرد: ایران از لحاظ گزش رتبه دوم جهان را بعد از مکزیک دارد. این مسئول گفت: بیشترین آمار مارگزیدگی در استانهای خراسان و سیستان و بلوچستان و بیشترین آمار عقرب گزیدگی نیز در استان خوزستان گزارش شده است.
۷۰ درصد عقرب گزیدگی ها در خوزستان
به گفته زارع ۷۰ درصد عقرب گزیدگی ها در استان خوزستان و مابقی در سایر استانهای کشور اتفاق می افتد.
زارع با اشاره به اینکه در فصل گرما خطرات مار و عقرب گزیدگی بیشتر می شود، تاکید کرد: لازم است مردم آگاهی‌های لازم را درباره زهر مار و عقرب بدانند و در مواقع نیش‌زدگی نکات ایمنی را رعایت کنند.
زارع در ادامه با بیان اینکه از لحاظ مکانیسم عمل زهر دو نوع خانواده مار در ایران است، افزود: زهر افعی‌ها بر روی سیستم خون تاثیر می‌گذارد و با ایجاد ناهنجاری‌های انعقاد خون سبب تشدید خونریزی در فرد مصدوم می‌شود. خانواده دوم از نیش مارهای سمی مارهای کبری هستند.
به گفته وی زهر این مارها نیز با تاثیر گذاشتن و فلج کردن عضلات تنفسی سبب خفگی در مصدوم شده و مرگ فرد را ایجاد می‌کنند.
این مسئول افزود: گزش عقربها نیز در دو خانواده تقسیم می‌شود که دسته اول از خانواده بوتی‌ده هستند و بیشتر جمعیت عقرب‌های ایران را تشکیل می‌دهند.
وی تصریح کرد: سم این نوع عقربها معمولاً دارای توکسین‌هایی است که روی اعصاب تاثیر می‌گذارد و از طریق ترشح هورمون‌هایی مانند آدرنالین سبب ناهنجاری‌هایی در بدن فرد مصدوم می‌شود که از خصوصیات این عقرب‌زدگی‌ها درد شدید است.
زارع ادامه داد: دسته دوم عقرب ها در ایران از خانواده "اسکار پیونیده" هستند و بیشتر از طریق اثرگذاری مستقیم بر روی سلول‌های بدن و به ویژه خون، ناهنجاری‌هایی را بر روی فرد مصدوم به جای می‌گذارد.
این عضو هیئت علمی موسسه رازی نداشتن درد و بروز خون در ادرار بعد از گزش را خصوصیت این نوع عقرب‌زدگی‌ها عنوان کرد.
کنترل هیجان احتمال مرگ مصدوم را به صفر می رساند
زارع همچنین عدم تحریک جانوران سمی و آشنایی با کمک‌های اولیه را مهمترین عوامل پیشگیری در گزش‌ها برشمرد و افزود: در هنگام نیش‌زدگی، زهر از طریق مایعات زیرجلدی یا زیرپوستی حرکت کرده و به سمت غدد لنفاوی می‌رود.
وی کنترل هیجان را هنگام نیش‌زدگی مهم ارزیابی کرد و گفت: هنگام نیش‌زدگی هیجان را باید کنترل کنیم زیرا براساس آمار کنترل هیجان سبب می شود احتمال مرگ مصدوم به صفر برسد.
عضو هیئت علمی موسسه رازی با بیان اینکه دویدن در هنگام گزش بسیار خطرناک است، یادآور شد: اگر فرد در هنگام گزش هیجان خود را کنترل کند حدود چهار ساعت دیرتر زهر وارد خون می‌شود که در این مدت زمان فرد مصدوم را می‌توانیم سریع به بیمارستان‌های مجهز به پادزهر انتقال دهیم.
به گفته زارع سالانه ۷۰ هزار ویال (آمپول) پادزهر عقرب و ۴۰ هزار ویال پادزهر مار نیز در موسسه رازی تولید می‌شود و هر ویال از عقرب و مار می‌تواند شش گونه زهر عقرب و مارزدگی را خنثی کند.
احتمال سه نوع مارگزیدگی در البرز
وی ادامه داد: در استان البرز نیز احتمال سه نوع مارزدگی که شامل افعی قفقازی، افعی گرزه و افعی زنجانی است، وجود دارد.
به گفته این مسئول هم اکنون بیمارستان‌های امام خمینی و رجایی کرج به پادزهر عقرب و مار مجهز هستند.
