«هفته نامه سبزینه» نوشت:
امروزه در تمام دنیا به بخش دام ، طیور و آبزیان که یکی از مهمترین بخشهای کشاورزی بوده و مسئولیت تأمین پروتئین مصرفی جامعه را بر عهده دارد توجه ویژه ای می شود. در این میان دامپزشکی در برقراری امنیت غذایی و ایجاد اشتغال مولد نقش مهم و اساسی دارد ، بیماریهای نوپدید که هر روز در گوشه و کنار دنیا ظاهر می شوند و تمام کشورها را تهدید می کنند و نیاز روزافزون غذا و مواد پروتئینی در بین کشورها ایجاب می کند که به بخش دامپزشکی توجه ویژه ای شود.
امروزه در تمام دنیا به بخش دام، طیور و آبزیان که یکی از مهمترین بخشهای کشاورزی بوده و مسئولیت تأمین پروتئین مصرفی جامعه را بر عهده دارد توجه ویژه ای می شود. در این میان دامپزشکی در برقراری امنیت غذایی و ایجاد اشتغال مولد نقش مهم و اساسی دارد ، بیماریهای نوپدید که هر روز در گوشه و کنار دنیا ظاهر می شوند و تمام کشورها را تهدید می کنند.
دامپزشکی به عنوان ضامن حفظ و حراست از سرمایه عظیم دامی کشور در تأمین امنیت غذایی مورد توجه کارشناسان علوم تغذیه و رشته های مرتبط است. با وجود اینکه دام و فرآورده های خام دامی یکی از مهمترین و غنی ترین پروتئین های حیوانی محسوب می شوند، لذا تأمین بهداشت دام و نظارت و کنترل فرآورده های مربوط به آن و پیشگیری و مبارزه با بیماریهای دامی از ضرورت هاست که جزء از طریق حمایت از دامپزشکی امکان پذیر نمی باشد.
هفته نامه خبری- تحلیلی، آموزشی سبزینه در راستای تهیه گزارشی از پتانسیل های دامپروری و دامپزشکی استان اردبیل فرصت یافت تا با مدیر کل دامپزشکی این استان به گفتگو بپردازد آنچه در زیر می خوانید ماحصل این نشست است:
آقای دکتر لطفاً ضمن معرفی خودتان به سوابق خدمتی، مدیریتی، اجرائی و علمی خود اشاره فرمائید.
اینجانب صادق صالحی فارغ التحصیل رشته دکترای حرفه ای دامپزشکی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز هستم در خصوص سوابق کاری بایستی اشاره نمایم که به عنوان کارشناس و سرپرست بخشهای مختلف دامپزشکی در شهرستانها و خود اداره کل مشغول فعالیت بوده ام از جمله کارشناس طرح نیروی انسانی اداره دامپزشکی شهرستان محروم گرمی (مغان) کارشناس اداره دامپزشکی شهرستان اردبیل مستقر در خانه بهداشت دام محروم هیر ، کارشناس اداره بررسی و مراقبت از بیماریهای دامی و سرپرست اداره بررسی و مراقبت بیماریهای دامی اداره کل دامپزشکی استان، کارشناس اداره مبارزه با بیماریهای طیور و سرپرست این اداره ، کارشناس و رئیس اداره دارو و درمان اداره کل ، عضو انتخابی شورای نظام دامپزشکی و رئیس شورای نظام دامپزشکی استان ، مدرس مراکز آموزش عالی استان ورئیس هیئت سوارکاری اداره کل ورزش و جوانان و در حال حاضر مشغول خدمت رسانی در تأمین بهداشت و سلامت عمومی جامعه و بهداشت دام و طیور استان می باشم.
اداره کل دامپزشکی استان شامل چه بخشهایی است و در چه حوزه هایی فعالیت می نماید؟
اداره کل دامپزشکی استان دارای دو معاونت سلامت و توسعه مدیریت و منابع است. اداراتی مانند بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی، نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذائی، بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، زنبور عسل، کرم ابریشم و آبزیان، قرنطینه و امنیت زیستی، تشخیص، درمان و امور آزمایشگاهها و زیر نظر حوزه معاونت سلامت این اداره کل فعالیت دارند.
مدیریت امور اداری، مالی، رفاهی، طرح و برنامه و فناوری اطلاعات در حوزه معاونت توسعه مدیریت و منابع این اداره کل انجام وظیفه می نمایند.
علاوه بر ادرات فوق بخشهای حراست، پدافند غیرعامل، مدیریت بحران، روابط عمومی و امور حقوقی زیر نظر حوزه ریاست در اداره کل در حال خدمت رسانی به مردم هستند.
پتانسیل بخش دام و طیور استان را تشریح نمایید.
استان اردبیل به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط مناسب آب و هوائی و اکوسیستم خاص، طبیعت مرتعی سرشار و مورد مطلوب دام و علاقه دیرینه مردم منطقه به ویژه روستائیان استان و ایلات و عشایر به فعالیتهای مرتبط به دام ، از جایگاه مناسبی در زمینه پرورش دام و طیور برخوردار است و دارا بودن کشاورزی بعنوان مکمل بخش دامپروری رونق حرفه دامپروری در استان را مضاعف کرده است.
وجود بیش از 4 میلیون واحد دامی در استان، واحدهای متعدد مرغداریهای گوشتی، تخمگذار و مادر، استخرهای
پرورش ماهی، زنبورستانهای متعدد، وجود دو مجتمع بزرگ کشت و صنعت و دامپروری مغان و پارس در شمال استان و کارخانجات متعدد خوراک دام و طیور، کشتارگاههای عظیم صنعتی دام و طیور،کارگاههای بسته بندی و فرآوری گوشت و آلایش گوشتی و ... این استان را به یکی از مهمترین قطبهای دامپروری در کشور تبدیل کرده است.
نحوه نظارت این اداره کل بر کشتارگاهها و زیر مجموعه های بخش کشاورزی منطقه چگونه است؟
در حال حاضر 3 باب کشتارگاه صنعتی دام و 4 باب کشتارگاه صنعتی طیور و 10 باب کشتارگاه سنتی در سطح استان تحت نظارت اداره کل دامپزشکی استان فعالیت می نمایند یک باب کشتارگاه صنعتی طیور نیز که با استانداردهای روز دنیا در حال احداث است ظرف یکسال آینده به بهره برداری خواهد رسید.
اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی از جمله ادارات زیر مجموعه اداره کل دامپزشکی استان است که وظیفه نظارت بر کشتارگاهها را بر عهده دارد نظارت بهداشتی بر دامهای کشتاری قبل ، حین و بعد از کشتار از جمله این نظارتها است که توسط بازرسین بهداشتی دامپزشکی مستقر در کشتارگاه انجام می گیرد و اگر سلامت و بهداشت دام و لاشه دام تایید شد وارد چرخه مصرف انسانی می شود.
از وظایف دیگر این اداره ، نظارت بر تولید، توزیع و عرضه فرآورده های خام دامی و نیز نظارت بر کارخانجات بسته بندی
گوشت قرمز و مرغ است.
ضمن اینکه ساماندهی و نظارت ناوگان و خودروهای ویژه حمل فرآورده های خام دامی، حمل دام و طیور زنده و جوجه یکروزه و نظارت بر کارخانجات خوراک دام و طیور را به این نظارتها افزود.
از دیگر نظارتهای این اداره کل اصلاح ساختار و نظارت بر مراکز پرورش و نگهداری دام و طیور و صدور پروانه تأسیس و
بهره برداری می باشد که در ماههای اخیر به شورای نظام دامپزشکی در استانها محول شده است.
اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی علاوه بر نظارت مستمر و روزانه بر مراکز تولید، توزیع و عرضه فرآورده های خام دامی به طور سالانه چهار طرح ویژه نظارتی را نیز اجراء می نماید که از جمله آنها می توان به کنترل و نظارت بهداشتی ویژه ایام تعطیلات نوروزی، طرح کنترل و نظارت بهداشتی در ایام ماه رمضان، طرح نظارت بهداشتی و شرعی دامهای نذری و قربانی در ایام محرم و طرح نظارت بهداشتی و شرعی دامهای قربانی در روز عید سعید قربان اشاره کرد در طول اجرای طرحهای مذکور سطح نظارت اداره کل از طریق تشکیل اکیپهای سیار و ثابت بطور قابل توجهی افزایش می یابد.
همچنین به منظور اطمینان شهروندان از حلیت گوشت مصرفی ، نظارت شرعی بر دام و طیور کشتاری در کشتارگاههای استان از حوزه فعالیتهای دفتر نمایندگی ولی فقیه این اداره کل در حال انجام است و در حال حاضر این امر در کلیه کشتارگاههای سنتی و صنعتی استان با استقرار یک روحانی ناظر ذبح شرعی انجام می شود.
برنامه های اداره کل دامپزشکی استان اردبیل در راستای حمایت از تولیدکنندگان و تأمین سلامت جامعه را چگونه ارزیابی می کنید؟
کار اصلی که اداره کل دامپزشکی استان در راستای حمایت از تولید و تأمین سلامت جامعه انجام می دهد. در راستای پیشگیری و کنترل بیماریهای دام و طیور است تمهیدات گسترده ای برای کنترل و پیشگیری از این بیماریها انجام شده و قدمهای مؤثری در سالهای اخیر برداشته شده است.
مواردی مانند به حداقل رساندن برخی از بیماریهای دام و طیور و در مواردی ریشه کنی ها، آموزش و اطلاع رسانی مداوم به دامداران و کاهش هزینه های واکسیناسیون دام و طیور ، اجرای طرح سیستم مراقبت فعال از بیماریهای دامی ، استقرار سیستم مراقبت فعال از بیماریهای طیور و استفاده از سیستم GIS در زمینه تشخیص بیماریهای طیور ، ارتقاء توان تشخیص بیماریهای طیور از طریق روشهای آزمایشگاهی سرولوژیکی در استان که این امر در جهت ارتقاء سطح پیشگیری و مهار سریعتر بیماریهای مختلف می باشد، کاهش مصرف داروهای دامپزشکی علی الخصوص مصرف آنتی بیوتیک و پایش مستمر باقیمانده های دارویی و مواد شیمیایی در تولیدات دامی، افزایش نظارتهای لازم بر روند فعالیتهای زیر مجموعه ، تقویت و تشدید اقدامات امنیت زیستی و ضوابط قرنطینه ای، آموزشهای تخصصی و عمومی وسیع و فعالیت موثر تیم های واکنش سریع، تشکیل اکیپهای قرنطینه، معدوم و ضدعفونی و بررسی بیماری و حضور اکیپهای دامپزشکی در کانون بیماری ، بررسی روند اپیدمیولوژیک بیماری جهت تشخیص علل و عوامل ایجاد و گسترش دهنده بیماری و اجرای طرحهای ضربتی واکسیناسیون بر علیه برخی از بیماریهای استراتژیک دام و طیور در استان از جمله آنهاست.
اداره کل دامپزشکی استان در جهت رفع مشکلات فعالان بخش دام و طیور استان چه اقداماتی انجام داده است؟
حوزه فعالیت دامپزشکی بسیار وسیع و گسترده است و هرگونه قصور و کوتاهی در ارائه خدمات بهداشتی قدر مسلم با فاجعه غیرقابل جبران مساوی خواهد بود و سرمایه عظیم دامی با تهدیدات جدّی از نظر بهداشتی و بیماریهای دامی روبرو خواهد شد. بنابراین اگر دامپزشکی نتواند نقش خود را به خوبی ایفاد نماید بسیاری از بیماریها علاوه بر ابتلاء دام و طیور باعث عدم ثبات سلامت جوامع انسانی می گردد بنابراین رسالت اصلی دامپزشکی و پیشگیری و کنترل بیماریهای مختلف دام و طیور در راستای حمایت از تولید و ایجاد توسعه پایدار است و از آنجائیکه دغدغه اصلی فعالان این بخش تولید سالم و اقتصادی و جلوگیری از ضرر و زیان مادی است.
لذا دامپزشکی با ایجاد تمهیدات لازم در راستای برگزاری دورههای آموزش و ترویج برای دامداران وارتقاء سطح آگاهی دامداران ، دامپروران و روستائیان ، واکسیناسیون رایگان دام و طیور ، همکاری با بسیج سازندگی و اجرای طرحهای مختلف سمپاشی و طرحهای کنترل بیماریهای انگلی که هیچ هزینه ای برای دامداران در بر ندارد و کاملاً رایگان است تلاش می نماید.
اداره کل دامپزشکی استان هزینة سنگینی را برای جلوگیری از بروز و شیوع این بیماریها مصرف می کند تا هیچ مشکلی برای دامداران ، دامپروران و روستائیان در راستای تولید و پرورش سالم و بهداشتی ایجاد نشود.
از دیگر اقدامات این اداره کل در راستای رفع مشکلات فعالان بخش دام و طیور مشارکت در کارگروههای سلامت، مدیریت بحران، تنظیم بازار و دیگر جلسات مرتبط در استان است که مصوبات این جلسات به جدیت پیگیری می شود.
برنامه های اداره کل دامپزشکی استان اردبیل در راستای کنترل بیماریهای دام و طیور در منطقه چیست؟
در راستای کنترل و پیشگیری از بیماریهای دام و طیور و با بالابردن امنیت تولید بایستی دامداران و مرغداران بصورت مداوم آموزش ببینند اداره کل دامپزشکی استان این کارها را بطور مستمر انجام میدهد. این آموزش ها اصول اولیه امنیت تولید هستند. شناخت انواع بیماریهای دام و طیور، اصول اولیه کاربرد واکسن ها و اهمیت مایه کوبی، مواد ضدعفونی و شیوه های ضدعفونی به دامداریها و مرغداریها، قرنطینه و محدودسازی ورود و خروج دام و طیور در فارمهای آلوده، اعلام خطر تلفات احتمالی به نزدیکترین مرکز دامپزشکی، همکاری با اکیپهای مایه کوبی از مهمترین موضوعاتی است که در قالب دوره های بازآموزی به فعالان حرفه دامپروری استان آموزش داده می شود در این زمینه یکسری از اطلاعات در قالب بروشور، پوستر، پمفلت و اطلاعیه منتشر و آموزش داده می شود منتشر می شود و با توجه به اهمیت و حساسیت و مرتبط بودن موضوع با بهداشت و سلامت انسان، از رسانه ملی و رسانه های نوشتاری، دیداری و شنیداری انتظار می رود بیشتر با دامپزشکی همکاری نمایند.
در سالهای اخیر با تعامل و همکاری خوبی که بین دامپزشکی و صدا و سیمای مرکز استان وجود داشته بستر خوبی در راستای اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی جامعه از فعالیتهای دامپزشکی فراهم گردیده است ولی تا سرمنزل مقصود راه طولانی در پیش است.
بعنوان سخن پایانی در سال (دولت و ملت ، همدلی و همزبانی) برنامه ریزی کلان اداره کل دامپزشکی در حمایت از بخش دام و طیور به چه شکلی بایستی انجام گیرد.
در نظام مقدس جمهوری اسلامی دولت و ملت در خط ولایت فقیه همواره پشتیبان هم بوده و هم دل و هم زبان هستند در سالی که به فرموده مقام معظم رهبری به این نام نامگذاری شده است بدون تردید با همکاری و مشارکت هم جانبه بخش های مختلف دولتی، تشکل ها، سازندگان، تولیدکنندگان و فعالان بخش غیر دولتی و خصوصی انشاء... شاهد افزایش تولید سالم و بهداشتی محصولات دامی و به تبع آن ارتقاء بهداشت و سلامت عمومی جامعه و تأمین امنیت غذایی پایدار در میهن عزیز اسلامیمان خواهیم بود.
