حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: رئیس دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد و دانشیار گروه پاتوبیولوژی این دانشکده معتقد است از آنجاکه وزارت علوم متولی قسمت آموزش دامپزشکی بوده و قسمت اجرا در وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است و از طرفی نظام دامپزشکی هم یک سازمان خارج از سیستم به شمار می‌رود، هماهنگی زیادی در آموزش دامپزشکی وجود ندارد. «دکتر محسن ملکی» از گلایه دارد که یک دانشکده تازه تاسیس با ۱۰ عضو هیات علمی، به یکباره ۸۰ دانشجوی دامپزشکی می‌گیرد. در صورتی که دانشکده‌های قدیمی که ظرفیت هیات علمی و سخت‌افزاری آنها بالاست، خیلی کمتر از این دانشجو می‌گیرند.
حکیم مهر: آقای دکتر، به اذعان بسیاری از منتقدان، تعداد زیاد دانشجوی دامپزشکی یکی از چالش‌های اساسی آموزش دامپزشکی است. نظر شما در این خصوص چیست؟
در کلان فرمایش شما صحیح است. در دانشگاه علوم پزشکی و حوزه وزارت بهداشت، از آنجاکه اجرا، آموزش و تحقیقات در یک حوزه قرار گرفته، بر حسب قواعدی نیاز اجتماعی را نیازسنجی کرده و میزان ظرفیت‌پذیری را با آن متناسب می‌کنند. در حوزه دامپزشکی چون وزارت علوم متولی قسمت آموزش بوده و قسمت اجرا در وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است و از طرفی نظام دامپزشکی هم یک سازمان خارج از سیستم به شمار می‌رود، خیلی هماهنگی وجود ندارد. شاید این اشکال حوزه دامپزشکی باشد.
دامپزشکی یکی از رشته‌های پزشکی است که به خاطر نقش آن در بهداشت عمومی ضرورت دارد که مشابه رشته‌های پزشکی به ظرفیت سنجی و نیاز به نیروی متخصص در این حوزه توجه شود. رشته دامپزشکی در مقایسه با سایر رشته‌های گروه پزشکی گران و هزینه‌ای که برای تربیت افراد حوزه می‌شود، رقم بالایی است. به همین دلیل هم از جنبه تاثیر آن در بهداشت عمومی و اهمیت کارا بودن نیروهای تربیت شده و هم به جهت اینکه هزینه زیادی برای تربیت آنها انجام می‌گیرد، ضرورت دارد که با یک قواعد دقیق این نیازسنجی انجام گیرد و تربیت نیرو بر اساس این قاعده باشد که متاسفانه در حوزه دامپزشکی انجام نمی‌گیرد. به طور خلاصه به نظر من مهمترین چالش پراکندگی حوزه آموزش و اجراست.
حکیم مهر: چه راهکاری به نظر شما می‌رسد؟
یک قانون در مجلس تصویب شده که قرار است براساس آن میزان نیاز به حوزه کشاورزی از جمله دامپزشکی را، نظام دامپزشکی، ادارات کل دامپزشکی و دانشکده‌ها با هماهنگی هم تعیین کنند. متاسفانه این کار در طول سال به دقت انجام نمی‌گیرد.
مشکل دیگری که وجود دارد این است که وقتی مساله مطرح می‌شود، همه را با یک چوب می‌رانند و می‌گویند ظرفیت پذیرش دانشجوی دامپزشکی زیاد شده است؛ در صورتی که اگر این را تجزیه و تحلیل کنید، متوجه می‌شوید که یک تناسب منطقی بین میزان ظرفیت و توانمندی علمی و سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانشکده‌ها با تعداد دانشجویی که می‌گیرند وجود ندارد. مثلا یک دانشکده تازه تاسیس با ۱۰ عضو هیات علمی، به یکباره ۸۰ دانشجوی دامپزشکی می‌گیرد. در صورتی که دانشکده‌های قدیمی که ظرفیت هیات علمی و سخت‌افزاری آنها بالاست، خیلی کمتر از این دانشجو می‌گیرند؛ لذا اگر قرار است مدیریت اعمال شود، باید متناسب با تعداد هیات علمی و توان علمی و سخت افزاری دانشکده‌ها یک ظرفیت‌سنجی شود و یک مرکز اینها را به شکل همگن توزیع کند. به این شکل به میزان نیاز جامعه، نیروی دامپزشک تربیت می‌شود و مشکلاتی که الان به وجود آمده، از بین می‌رود.
حکیم مهر: شما به عنوان رئیس دانشکده چقدر در تغییر ظرفیت پذیرش دانشگاه نقش دارید؟ آیا تعداد ظرفیت از وزارت علوم دیکته می‌شود یا شما پیشنهاد می‌دهید؟
در حال حاضر بر اساس یک روال سنتی که از قبل بوده است، در حدود گروه‌های آموزشی که در دوره کارورزی وارد کلینیک می‌شوند، محدودیت‌هایی ایجاد می‌کنیم و نمی‌توانیم تعداد زیادی کارورز وارد کلینیک کنیم. به همین دلیل تقریبا یک بازخورد منفی وجود دارد بین تعداد دانشجوی ورودی و ظرفیت دانشکده که ما آن را در حد ۶۰ نفر در سال تنظیم می‌کنیم. اما فرمول دقیقی وجود ندارد که وزارت علوم بخواهد به دانشکده‌ها دیکته کند. خود دانشکده‌ها با توجه به ظرفیت خود این رقم را تعیین می‌کنند و به سازمان سنجش می‌رود و آنها هم اعلام می‌کنند که دانشجو می‌گیریم.
حکیم مهر: اگر ظرفیت پذیرش را خود دانشکده‌ها پیشنهاد می‌کنند، پس باید دست آنها باز باشد و به راحتی بتوانند ظرفیت را پایین بیاورند.
اشکال اینجاست که بالاخره یک هزینه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در دانشکده‌ها انجام گرفته است. یک دانشکده مثل تهران، شیراز، مشهد، اهواز و جاهایی که سابقه دارند، هزینه کلان انجام گرفته و ظرفیتی از جهت سخت افزاری و نرم‌افزاری هزینه شده و به اینجا رسیده است. اینها دیگر باید در طول سال به اندازه حداقل‌ها دانشجو بگیرند. وقتی می‌بینند دانشکده‌های تازه تاسیس آزاد یا دولتی، بدون اینکه امکانات سخت افزاری و نرم‌افزاری داشته باشند، تعداد بسیار زیادی دانشجو می‌گیرند، حق خود می‌دانند که به طور منطقی حداقل‌ها را بگیرند. اگر آمار بگیرید، تعداد دانشجویان این دانشکده‌ها در حد متعارف ۵۰ نفر و ۶۰ نفر است که در مقایسه با مابقی رشته‌های وزارت علوم ظرفیت خیلی کمی است. در حالی که دانشکده‌ای که اسم آن را نمی‌برم، ۱۵ نفر و ۱۰ نفر عضو هیات علمی دارد و در حد ۱۰۰ نفر دانشجو می‌گیرد.
به طور کلی در دانشکده‌های بزرگ، برای جذب دانشجو کمتر از این نمی‌توان انتظار داشت. باید یک سیستم خارج از این دانشکده‌ها که در سطح ملی و کلان تصمیم‌گیری می‌کند، با توجه به ظرفیت دانشکده یک تناسب به وجود بیاورد. متاسفانه دانشگاههای غیر دولتی آزاد هستند اما دانشکده‌های دولتی را مدام تحت فشار قرار می‌دهند که چرا دانشجوی زیادی می‌گیرید؟ در حالی که اگر مقایسه‌ای نگاه کنیم، دانشگاههای دولتی و قدیمی در حد متعارف دانشجو می‌گیرند. بار اضافی برای دانشگاههای تازه تاسیس و دانشگاههای غیر دولتی است.
حکیم مهر: وزارت بهداشت تعداد ورودی‌های دانشکده‌های آزاد پزشکی دانشگاه آزاد را به خوبی کنترل کرده، اما وزارت علوم موفق نبوده است. به نظر شما اگر آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت منتقل شود، به نفع ما خواهد بود یا ضرر ما؟
این مسأله دو جنبه دارد؛ به جهتی به دلیل ماهیت آموزشی و پژوهشی ما که مشابهت زیادی با حوزه پزشکی داریم، این تلفیق و همکاری، می‌تواند هم‌افزایی ایجاد کند. از این نظر مثبت است. اما اگر به وزارت بهداشت برویم و قسمت اجرای دامپزشکی در وزارت جهاد کشاورزی بماند، همین اشکالی که الان وجود دارد، باز هم وجود خواهد داشت.
از جهت کلی انتقال برای آموزش و پژوهش دامپزشکی حتماً به نفع حرفه دامپزشکی خواهد بود. این مشابهت باعث می‌شود که دید بهتر یا شناخت بهتر از رشته به وجود بیاید و ظرفیت‌های دامپزشکی با گروه پزشکی هم‌افزایی ایجاد کند. اما از جهت کنترل ظرفیت دانشجو فکر می‌کنم همان مشکل وجود دارد چون قسمت اجرایی آن وزارت کشاورزی. در مجموعه پزشکی، اجرا، آموزش و پژوهش همه در یک مجموعه وزارتخانه قرار گرفته و شاید به همین دلیل بوده که آنها در کنترل میزان دانشجو موفق‌تر بوده‌اند.
حکیم مهر: پس به نظر شما اگر سازمان دامپزشکی هم به وزارت بهداشت منتقل شود، به نفع دامپزشکی خواهد بود.
این هم یک فرض است. ما مقایسه‌ای که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم در آنجا که همه در یک مجموعه بوده، موفق‌تر بوده است. ممکن است این اتفاق بیفتد و ممکن است نیفتد. اگر در اجرا سازوکارهای دقیقی پیش‌بینی شود، احتمال زیاد این اتفاق خواهد افتاد، اما نه الزاماً. چون گاهی اوقات این صحبت‌ها را می‌کنیم و بعد از اینکه طرح اجرا می‌شود، به خاطر مشکلاتی که در اجرا به وجود می‌آید به آن هدف نمی‌رسیم و بعد ما متهم می‌شویم که این مسائل را گفتیم. در واقع این طور نیست؛ اگر درست اجرا شود و آموزش، پژوهش و اجرا در یک جا قرار بگیرد، همان اتفافی که در وزارت بهداشت افتاده، در مدیریت کلان ملی حتما تاثیر مثبت خواهد داشت. اینکه در اجرا چه اتفاقی می‌افتد، احتمالا مانند وزارت بهداشت مثبت خواهد بود.
حکیم مهر: دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران طرحی را اجرا می‌کند که مطابق آن دانشجویان دامپزشکی در ۲ سال آخر می‌توانند تعدادی واحد انتخابی داشته باشند. ارزیابی شما از این طرح چیست؟ آیا این طرح را در مشهد اجرا نمی‌کنید؟
ما هم این طرح را از طریق یک گروه برنامه‌ریزی درسی در حال بررسی هستیم که دانشکده این طرح یا مشابه آن را به احتمال زیاد تصویب خواهد کرد. کلیت آن مثبت است و ما هم به آن اعتقاد داریم اما به دلیل اینکه تعداد دانشجویان در بخش‌های مختلف توزیع می‌شوند، به دلیل مقررات آموزشی یا اقتصاد آموزشی که وجود دارد، شاید اجرای آن مقداری مشکل باشد. در هر صورت عملاً از زمان برنامه قبلی گذشته و حتما باید یک برنامه جدید جایگزین آن شود.
حکیم مهر: به مصوبه مجلس در خصوص تعیین ظرفیت پذیرش دامپزشکی با مشارکت سازمان‌های درگیر اشاره کردید. دقیق‌تر بفرمایید که سرنوشت این مصوبه چه شد؟
براساس این مصوبه، ظرفیت رشته‌های کشاورزی از جمله دامپزشکی که جزء کشاورزی حساب شده، باید با مدیریت نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی و مشارکت دانشکده‌های دامپزشکی و ادارات کل دامپزشکی استان مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. در واقع یک نوع مدیریت تعیین ظرفیت در سطح استان‌ها و در سطح کلان انجام بگیرد. اما متاسفانه تا به حال این کار انجام نگرفته است.
این طرح در صورتی مفید است که در سطح ملی انجام بگیرد. یعنی دانشکده‌ها را را با توجه به قدمت، توان علمی و ظرفیت استانی بررسی کنند و بعد اجازه جذب دانشجو دهند. اما اگر قرار باشد به دانشگاههای دولتی چون تحت مدیریت دولت هستند فشار بیاورند که ظرفیت را کاهش دهند و نیازهای استانی و ملی و توان را در نظر نگیرند، اما دانشگاههای غیر دولتی آزاد باشند، طرح جواب نخواهد داد و باعث می‌شود در یک رقابت ناسالم، دانشکده‌ها افزایش ظرفیت دهند. چون به هرحال برای مقررات مالی محدودیت دارند و موظف هستند که تعدادی دانشجو داشته باشند. اگر بخواهیم نتیجه بگیریم، این طرح باید در سطح ملی انجام گیرد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
آفرین بر دکتر ملکی عزیز.این استاد دوست داشتنی که همچون پدری مهربان و دلسوز در جهت رفع مشکلات دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد است.و در اکثر اوقات آخرین هیات علمی است که محل کار خود را ترک می کند و در اتاق ریاست به روی همه اساتید،دانشجویان و حتی کارمندان همیشه باز،باز است.استاد عزیزم به خاطر تمام مهربانی هایت تو را سپاس می گویم.التماس دعا .یاعلی یازهراس با سلام بر استاد فرهیخته، پیشکسوت و پاکدست دانشگاه فردوسی و پاتولوژیست برجسته جناب آقای دکتر محسن ملکی که همچون ریاست محترم دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران جناب ِآقای دکتر مهدی وجگانی به وظیفه ملی خود به عنوان یک ایرانی با اعلان موافقت با انتقال دامپزشکی به وزارت بهداشت عمل کردند. سلام ودرود بردکتر محسن ملکی همین استدلال توجیه مالی را دانشگاه های دور افتاده و غیر دولتی دارند مثل شما بزرگواران. احسنت و مرحبا به چنین اساتید برجسته و خوش نیت که دوستدار آینده دانشجویان دامپزشکی هستند باسلام و عرض ارادت خدمت استاد فرهیخته جناب دکتر ملکی، بنده این افتخار را داشتم که در دانشکده دامپزشکی شیراز در خدمت آقای دکتر به عنوان استاد راهنمای تحصیلی اینجانب باشم. آرزوی تندرستی برای ایشان دارم. 
بنده به عنوان دامپزشک دولتی و شاگرد سابق ایشان باید بگم که ایشون به یکپارچگی مدیریت بر دامپزشکی و ارگانهای متولی سلامت جامعه اشاره دارند چیزی که دروزارت بهداشت اتفاق افتاد و نتایج مطلوب ان درابعاد گوناگون ملموس است .امیداست که نخبگان دامپزشکی با ارتباط با مسیولان حکومتی بتوانند در راستای تحقق خواسته دامپزشکان قدمی بردارند 
