فقط نیم درصد کل کانون‌های آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان ایران در سال ۹۶ به OIE اعلام شده بود!/ حتی در مدیریت شامپوی مصرفی کارگران معدوم‌ساز واحدهای آلوده، مشکل وجود داشت!

حکیم مهر: معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد: با تدابیر اتخاذ شده در موج 98 - 99، دیگر بحرانی به نام آنفلوانزای فوق حاد پرندگان برای ایران نخواهیم داشت و فقط دردسری به نام بیماری نیوکاسل وجود دارد که برنامه ملی راهبردی مقابله با آن نهایی شده و در حال عملیاتی شدن است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی سازمان دامپزشکی کشور، «دکتر علی‌صفر ماکنعلی» معاون بهداشتی و پیشگیری این سازمان امروز در سمینار «آنفلوانزای طیور و اهمیت آن در اقتصاد کشور» که در فرهنگستان علوم برگزارگردید، به تشریح برنامه ملی سازمان دامپزشکی و چگونگی تدوینش که در واقع یک تغییر نگرشی در برنامه اجرایی سازمان بود، پرداخت و گفت: در طراحی برنامه‌های راهبردی، سازمان دامپزشکی کشور 5 مورد کامپوننت برنامه را مورد توجه قرار داد که بر اساس این استراتژی، برنامه ای طراحی شود که بر اساس توانمندی‌های سازمان و وضعیت موجود، اینکه چه کسی، چه وظایفی را باید انجام بدهد و تا چه زمان نیز ادامه دهد، ملاحظه شود.

وی با بیان اینکه یکی از ایراد‌های سیستم های ما این است که در قالب یک برنامه کلاسیک و حرفه‌ای و عناصر زمان و هدف مشخص برنامه ریزی نشده است، گفت: اما برنامه ملی کنترل آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سازمان دامپزشکی کشور از جمله برنامه‌هایی بود که بر مبنای پدیده‌ای به نام اسمارت (هوشمند) که وارد جزییات آن نمی‌شوم، طراحی و عملیاتی شد.

این مقام مسئول در سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به یکی از بندهای قرارداد مکتوب ارائه شده در یکی از نشست های تخصصی سازمان ملل، گفت: در این قرارداد تاکید شده بود در کارها باید تمرکز روی راه‌حل ها باشد، نه اما و اگرهایی که موجب تعلل و تلقین غیرممکن‌ها به اذهان می‌شود.

ماکنعلی با بیان اینکه تمرکز مدیران سازمان دامپزشکی کشور طی سال های اخیر نیز بر حل معضلات ملی کشورمان معطوف شده است، تصریح کرد: در واقع برای همین نیز بود که در آبان سال 96 تعداد یکصد و دو نقطه از کشورمان درگیر آنفلوانزای پرندگان بود و اوضاع به قدری وخیم شده بود که حتی در مدیریت شامپوی مصرفی کارگران معدوم ساز واحدهای آلوده، مشکل وجود داشت!

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور با بیان اینکه در آن ایام مدیران سازمان دو نوبت نزد دکتر جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری رفتند تا در گزارشی تاثیر پرداخت نکردن به موقع غرامت ها در گزارش‌دهی تاخیری مرغداران و پنهان‌کاری آنها را یادآور شوند، اظهار کرد: در واقع وضعیت اطلاع‌رسانی کانون های مبتلا بسیار ضعیف بود و شاید به جرات بتوان گفت فقط نیم‌درصد کل کانون های مبتلای ایران در سال 96 به سازمان جهانی بهداشت دام اعلام شده بود!

ماکنعلی با بیان اینکه در نشریه «فوکوس» ایران به عنوان «جیب فعال آنفلوانزا» تعبیر شده بود و در برای برنامه‌ریزی مناسب موانع مختلفی فراروی ایران بود، گفت: با وجود اینکه از سیستم‌های نظارتی تا حتی برخی دوستان در جاهای مختلف مقاومت هایی نیز داشتند، اما برای تدوین برنامه مدون و کلاسیک از تجارب کشورهای مدرن در تجارب استفاده کردیم.

این مقام مسئول در سازمان دامپزشکی کشور با تجارب و برنامه‌های خاص اتحادیه اروپا با 28 کشور عضو نظیر تجربه نخست ورود آنفلوانزای پرندگان در 17 بهمن 1384 خورشیدی  H5N1 به ایران که 473 قطعه قو را در همانجا دفن کردند، افزود: تجربه کشوری مثل ایالت متحده آمریکا با وجود شرایطی که دارد از نکات دیگر قابل تامل و توجه است که در سال های 2015 و 2016 تعداد چهل و هشت میلیون قطعه طیور را معدوم کردند و استراتژی‌شان را تغییر دادند و ما نیز از این تجربه استفاده کردیم؛ یا از تجربه کشور چین که 33 درصد تخم مرغ جهان را تولید می‌کند و در همه زمینه‌ها استثناست؛ کشوری که از سهم 74 میلیون تن تخم‌مرغ دنیا، 26 میلیون تن آن را تولید می‌کند و در این کشور ایمنی غذا همچون کشور ما خیلی‌مهم است؛ ضمن اینکه از تجارب کشورهایی مثل روسیه، قزاقستان، ترکیه، پاکستان و افغانستان هم استفاده کردیم و براساس تجارب این کشورها، با توجه به شرایط خاص همکاری با این کشورها، از آقای حجتی، وزیر جهاد کشاورزی اجازه گرفتم جهت طراحی برنامه ای کاربردی با مجامعی ذیصلاح بین المللی و در واقع شبکه متخصصین مبارزه با آنفلوآنزا ارتباط برقرار کنیم.

ماکنعلی با بیان اینکه در این زمینه ایران کشوری در کل کره زمین کشوری استثنایی است با 19 حوضه آبریز که از جاهای مختلف آبها در منبع مشخصی تجمیع می شوند و این حوضه های آبریز اکوسیستم‌های مختلفی از جمله اکوسیستم زاینده‌رود را به وجود آورده است، با نام بردن از اکوسیستم‌هایی همانند حوضه آبریز «دریای‌خزر»، حوضه آبریز «کشکان» و اکوسیستم «اهر و آذرچای» در استان آذربایجان‌شرقی، گفت: جالب اینکه ما در کره زمین با پدیده  DPPA  مواجه هستیم که متراکم‌ترین جغرافیا در کره زمین در هفت استان ایران است و متاسفانه ما به دلایل مختلف 1800 مرغداری تخمگذار را در 9 استان حوضه‌های آبریز مساعد ویروس آنفلوانزا ساختیم؛ حال برای برنامه ‎ریزی جهت کنترل بیماری اقدام کردیم. امروز به معنای کلاسیک و واقعی آموزش و ترویج واقعی برای بهره برداران نداشتیم.

ماکنعلی افزود: مبنای معیارهای کنترلی سازمان دامپزشکی کشور مصوبه شورایی 200594 اتحادیه اروپاست که مبنای این دستورالعمل هم دستورالعملی است که در سال 1992 برای بیماری نیوکاسل طراحی شده بود. آمریکایی‌ها در واقع بعد از معدوم‌سازی 48 میلیونی، بحث ارائه واکسیناسیون اضطراری را بر اساس تمهیدات «سیستم ماشه» در واحدها اجرا کردند؛ البته این سیستم در کشورمان به دلیل مسائل بودجه، آزمایشگاه، لجستیک و ... قابل اجرا نیست، لذا در سازمان دامپزشکی کشور سیستمی را مبتنی بر جغرافیای ایران و امکانات و مبتنی بر برنامه ای نشأت گرفته از 5 محور شامل رصد و پایش، تشخیص، معیارهای کنترلی، آموزش و ترویج و ارزیابی و مراقبت را اجرایی کردیم، تا جایی که در قالب برنامه آموزش و ترویج 11 هزار مرغدار و مدیر مرغداری را در کشور آموزش دادیم.

وی با بیان اینکه هم اکنون در پایان موج 97 – 98 هستیم و تعداد کانونهای آلوده نسبت به موج 96 – 97 در اکوسیستمهای 19 گانه، 97 درصد کاهش یافته است، گفت: سیستم نظارت و پایش و واکسیناسیون در استان های ایران مبتنی بر تجارب اروپا و روسیه بوده است، تا جایی که کشوری مانند روسیه که تا شعاع 20 کیلومتری رودخانه‌های ورود به حوضه‌های آبخیزداری را به میزان یک‌میلیارد دز واکسن تزریق می‌کند.

ماکنعلی با بیان اینکه تا هفته قبل 51 کشور مختلف جهان از جمله کویت، عربستان و افغانستان درگیر آنفلوانزا هستند، گفت: خوشبختانه برنامه طراحی شده در سال 96 و اجرا در سال 97 - 98 منجر به این شد که روزانه 600 تن مازاد تخم مرغ تولید می‌شود و ارزان‌ترین پروتئین برای مردم همین تخم‌مرغ است؛ ضمن اینکه حال صادرات نیز جز به عراق که سیاست های خودکفایی را دنبال می‌کند، به خوبی در حال انجام است.

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور افزود: با اجرای برنامه واکسیناسیون به روش هدفمند پیشگیرانه در استانهای دارای پدیده DPPA  (مناطق با تراکم بالای مرغداری‌های تخمگذار)، از رخدادهای بحران آفرین آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در بازه زمانی (موج ۹۸- ۹۹) جلوگیری خواهد شد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر سازمان دامپزشکی کشور با معضل بیماری نیوکاسل مواجه است، اعلام کرد: بر اساس مطالعات برنامه ریزی شده و تمهیدات به عمل آمده، برای اولین بار برنامه‌ ملی راهبردی نیوکاسل در کشور عملیاتی خواهد شد.

ماکنعلی افزود: اجرای برنامه، طراحی و عملیاتی دامپزشکی در ۱۹ حوضه آبریز اصلی کشور، اکوسیستمهای دریای خزر، زاینده رود، اهر و آذرچای، ساختار متراکم مزارع مرغ تخمگذار در قالب برنامه ای با ۵ جزء شامل رصد - پایش، تشخیص معیارهای کنترلی، آموزش و ترویج و ارزیابی و مراقبت عملیاتی شد که نتیجه آن کاهش حداقل ۹۷ درصدی کانونها و فراوانی تخم مرغ مصرف خانوار و گوشت مرغ، فراتر از نیاز ملی و عرضه در بازارهای منطقه شده است .