حکیم مهر - بعضی زنبورها گلهای جدید را پیدا میکنند و بعضی دیگر به طرف منابع مصنوعی که انسانها برایشان تدارک دیدهاند پرواز میکنند.گروهی از محققان به منظور بررسی رفتارهای غریزی و اکتسابی زنبورها، مطالعاتی را روی آنها انجام دادند؛ آنها داخل یک کندو منبع تغذیهای از آب و شکر گذاشته و روی بدن هر زنبوری که به منبع تغذیه نزدیک شده و از آن تغذیه میکرد، نشانهای گذاشتند.چند روز بعد آنها منبع تغذیه جدیدی را به نزدیکی کندو منتقل کرده و این بار زنبورهایی که این منبع تغذیه را یافتند، نشاندار کردند سپس به منظور بررسی دقیقتر رفتار زنبورها، منبع تغذیه دوم را به مکان جدیدی منتقل کرده و زنبورهایی که توانستند این منبع تغذیه را پس از جابهجایی پیدا کنند، شناسایی کردند.زنبورهایی که میتوانند منبع تغذیه را در هر مکانی پیدا کنند، زنبورهایی هستند که مسئولیت یافتن غذا را بر عهده دارند و اصطلاحاً به آنها پیشاهنگ گفته میشود.احتمال اینکه زنبورهای پیشاهنگ در آینده مسئولیت جستجوی شهد برای کندوی زنبورها را عهدهدار شوند ۳ برابر بیشتر است.
این گروه از محققان به منظور بررسی تفاوتهای میان زنبورهای پیشاهنگ و غیرپیشاهنگ، مغز آنها را مورد مطالعه قرار دادند تا ژنهای فعال در مغز این دو گروه زنبورها را شناسایی کنند و در این میان به یافتههای جالب توجهی دست یافتند.در میان بیش از هزاران واحد ژنتیکی، تفاوتهای بسیار زیادی بین این دو گروه وجود دارد؛ بعضی از ژنهای مغز این زنبورها شبیه به ژنهایی است که در رفتارهای انسانی نقش مهمی ایفا میکند.این ژنها همان ژنهایی است که ترشح دوپامین را در مغز کنترل میکند؛ دوپامین یک ماده انتقالدهنده عصبی است که موجب میشود انسانها احساس لذت و خوشحالی را تجربه کنند؛ در زنبورها دوپامین برعکس عمل میکند.در حقیقت در زنبورها افزایش سطح دوپامین در مغز موجب احساس نفرت و بیزاری میشود؛ ژنهایی که تعداد گیرندههای دوپامین را در مغز زنبورها افزایش میدهد از جمله ویژگیهای اختصاصی زنبورهایی است که غیرپیشاهنگ هستند.در مقابل زنبورهایی که در مغزشان تعداد گیرندههای دوپامین کمتر است همان زنبورهایی هستند که در آینده به عنوان زنبورهای پیشاهنگ مسئولیت جستجوی منبع تغذیه برای زنبورهای کندو را عهدهدار میشوند.