معاون سازمان دامپزشکی : بحثی در اینکه زیرمجموعه جهاد کشاورزی هستیم نداریم / فقط استقلال می‎خواهیم

حکیم مهر - محمود مصدق در قدس‎آنلاین نوشت : این روزها بحث کاهش رشد زاد و ولد و پیر شدن جمعیت ایرانیان بعضی از مسؤولان را نگران کرده، به طوری که این موضوع سبب شده تا دولت و مجلس شورای اسلامی برای رساندن جمعیت کشور به 250 میلیون به تکاپو بیفتند و برنامه‌ریزی کنند.

شاید در این راستا نخستین پرسشی که مطرح شود، این است که چگونه می‌توان موادغذایی این تعداد جمعیت را که بخشی از آن پروتئین است، تأمین کرد. اینجاست که پای سازمان دامپزشکی کشور در حفظ و افزایش سرمایه‌های دامی از طریق مراقبت، پیشگیری و کنترل بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان به میان می‌آید.

 دکتر «محسن دستور»، رئیس سازمان دامپزشکی درخصوص چالشهای پیش‌روی سازمان متبوعش می‌گوید: کمبود اعتبارات و نیروی انسانی یکی از مشکلات عمده سازمان دامپزشکی است که اگر بخواهیم توسعه عملیات داشته باشیم باید بودجه و امکانات لازم فراهم باشد.
افزون بر این جابه‌جایی دام و مشکلات ارزی از مشکلات دیگر دامپزشکی می‌باشد، چون موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که از سوی بعضی از کشورهای همسایه که از لحاظ بهداشتی، وضعیت مناسبی ندارند، می‌تواند در معرض خطر قرار بگیرد. به همین دلیل به جز همکاری‌های بین بخشی داخلی یکی از اقدامهایی که در این قسمت امسال انجام می‌شود، همکاری‌های منطقه‌ای از لحاظ علمی و مبارزه با بیماری‌ها میان ایران و 9 عضو دیگر اکو است تا مقداری از این چالش کمتر شود.

ضرورت تجهیز در مقابل بیوتروریسم
مهندس عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گسترش بیماری‌ها بخصوص بیماری‌های نوپدید را که در قالب بیوتروریسم مطرح است، یکی از چالشهای عمده سازمان دامپزشکی می‌داند و می‌گوید: از این رو باید ساختار دامپزشکی اصلاح و اعتباراتش زیاد شود تا بتواند مأموریتهای محوله خود را دنبال کند.
وی تولید قابل توجه فرآورده‌های دامی به روشهای سنتی را یکی دیگر از چالشهای این سازمان برمی‌شمرد و می‌گوید: بهداشت و سلامت جامعه اهمیت زیادی دارد. براین اساس دامپزشکی آنقدر باید قدرت داشته باشد تا به عنوان ضابط بهداشت و سلامت در این عرصه وارد شود و جلوی نابسامانی‌ها را در بخش تولیدات دامی بگیرد.
نماینده مردم شهرستان اراک در مجلس شورای اسلامی از زیاد شدن تداخل در وظایف دامپزشکی به عنوان یکی دیگر از چالشهای این سازمان یاد می‌کند و اظهار می‌دارد: به طور مثال جلوگیری و کنترل ورود دام زنده به کشور از وظایف دامپزشکی است، اما این سازمان بعضاً زیرفشار تنظیم بازار اقدامهایی می‌کند که خارج از سیاستهای عمومی کشور است و به نفع کشور نیست. رجایی در پایان در همین راستا می‌افزاید: اگر این سه چالش اصلی با اصولی از میان برود، می‌توان گفت ساماندهی در حوزه دام و طیور در حال افزایش است. با وجود این، چالش‌های موجود و پیش‌روی سازمان دامپزشکی فقط کمبود بودجه، امکانات، سهل‌انگاری در اجرای قوانین و قاچاق دام به کشور نیست.

دامپزشکی استقلال می‌خواهد
دکتر محسن مشکوه، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی به صورت واضح‌تری به عدم استقلال این سازمان اشاره می‌کند و می گوید: ما بحثی درخصوص اینکه بخشی از وزارت جهاد کشاورزی هستیم، نداریم اما سازمان دامپزشکی آن گونه باید استقلال کاری داشته باشد که بتواند به شکل یک سازمان مستقل عمل کند و در اقصی نقاط کشور فعالیت کامل داشته باشد، ندارد؛ یعنی دامپزشکی باید دارای ساختاری باشد که اگر یک بیماری در گوشه‌ای از ایران بروز پیدا کرد، آن را شناسایی و با نیروی واکنش سریع و بسیج امکانات پیش از آنکه فراگیر شود، در نطفه خفه کند.
در این صورت این ساختار یک تشکیلات مستقل به ما می‌دهد.
وی وجود ساختارهای مختلف دامداری و پرورش دام را یکی دیگر از چالش‌های سازمان موردنظرش می‌داند و می گوید: از آنجا که حدود 25 درصد دامهای سبک کوچ رو بوده و برای ییلاق و قشلاق بین استانها در حرکتند، بدیهی است ارایه خدمات دامپزشکی از جمله مایه‌کوبی اگر در زمان مناسب انجام شود، از بروز و شیوع بیماریها در آنها و همچنین سایر دامها جلوگیری می‌شود.
وی می‌گوید: در حال حاضر بیش از 190 بیماری باکتریایی، ویروسی، انگلی و قارچی در انواع دام، طیور و آبزیان کشور گزارش شده است بنابراین این شرایط چالشهای تأمین بهداشت دام و فراورده‌های دامی را دو چندان می‌کند.
همچنین از بعد امنیتی نباید خطرات ناشی از بیوتروریسم که جوامع را مورد تهدید قرار می‌دهند، غافل بود.

جنگ افزارهای بیولوژیکی
معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور درخصوص این چالش می‌گوید: بیش از 30 جنگ افزار بیولوژیکی شناسایی شده است که به جز چند مورد بقیه آنها از عوامل بیماری‌زای قابل انتقال میان انسان و حیوان هستند، از این‌رو باید تقویت توان سازمان دامپزشکی کشور به منظور دارا بودن آمادگی لازم مورد توجه جدی قرار گیرد. از سوی دیگر «ایران» به لحاظ طبیعی کشوری حادثه‌خیز است و هرازگاهی در معرض زلزله، سیل، طوفان، آتش‌سوزی و... قرار می‌گیرد که هر یک از این حوادث نه تنها روی انسان و محیط زیست، بلکه حیوانات آثار ناگواری می‌گذارد و گاهی به ایجاد بحران می‌انجامند.
دکتر مشکوه در این زمینه می‌گوید: برای مقابله با تهدیدهای زیستی در حوزه دام نیازمند برنامه‌ریزی، بسیج مؤثر و سریع منابع و یک سیستم واکنش سریع می‌باشیم.

حمایت لازم است
البته اهمیت چالشهای پیش‌روی دامپزشکی آن‌گاه بیشتر نمود پیدا می‌کند که این سازمان با نیروی 6 هزار نفری و تجهیزات و امکانات ناکافی خود نتواند وظایف محوله خود را به خوبی انجام دهد. در این شرایط است که نه تنها سلامت دام و طیور و آبزیان، بلکه سلامت مردم که روزانه از پروتئین این حیوانات تغذیه می‌کنند، بشدت به خطر می‌افتد. براین اساس لازم است تا دولت و مجلس و سایر مسؤولان مربوطه پیش از مواجه شدن با خطرات و بحرانهای احتمالی، حمایتهای کافی از دامپزشکی را به عمل آورند، پیش از آنکه خیلی دیر شود.