نکاتی که باید پیش از نگهداری یک پرنده بدانید - مهران طهماسبی

حکیم مهر - نکاتی که باید پیش از نگهداری یک پرنده بدانید - مهران طهماسبی / دانشجوی دکترای عمومی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل

خرید پرنده
مواردی که قبل از هر چیز باید مورد بررسی و توجه قرار گیرند :
انواع بسیار متفاوتی از پرندگان وجود دارند که می‏توان آنها را از پرورش‏دهندگان، دلالان و مغازه‏های فروش حیوانات خانگی خریداری کرد. اغلب هر پرنده زیباتر و جذاب‏تر از پرنده‏های دیگر می‏باشد و همین مسئله سبب می‏شود که انتخاب بهترین پرنده از بین چندین نوع متفاوت، برای خریدار دشوار و سخت می‏شود. هر پرنده بسته به نوع خود، به غذا و مراقبت خاص و ویژه‏ای نیاز دارد. بعضی از پرندگان هستند که نیاز به مراقبت چندانی ندارند، اما اکثر آنها مراقبت خاصی می‏خواهند. قبل از خرید یک پرنده به علت زیبا بودن ظاهر، رفتار و آواز آن اول از همه باید متوجه شوید که نگهداری و تغذیه پرندگان شامل چه مواردی می‏باشد. بعضی از پرندگان، به عنوان مثال طوطی‏ها، به توجه زیادی نیاز دارند. پرندگان دیگر تقریباً پر سر و ‏صدا می‏باشند. سر و صدایی که امکان دارد مشکلاتی را برای همسایگان شما به وجود آورده یا نیاز به غذا و مکان خاصی را دارا می‏باشند. بعضی از پرندگان خاص وجود دارند که گروه حیوانات خانگی را کامل می‏کنند. در حالیکه پرندگان دیگر در بین انواع خود در محلی که دارای گیاه هستند از نوع بهتری برخوردار می‏باشند. هر نوع پرنده، کیفیت خاص خود را دارد. به منظور جلوگیری از ناامیدی بهتر است که به مطالعه‏ی این کیفیت‏ها به صورت پیشرفته بپردازیم.
در بین انواع بسیار پرندگان، تعداد زیادی وجود دارند که می‏توانند به عنوان حیوان خانگی نگهداری شوند. انواع خاصی که به عنوان حیوانات خانگی نگهداری می‏شوند ، طوطی‏ها و کوکاتوها، مرغ مینا، مرغ عشق، قناری و تعداد زیادی طوطی‏های دم‏دراز می‏باشند. تصمیم خرید نوع خاص پرنده، تصمیمی بسیار شخصی است. بعضی از افراد سرشت عجول مرغ عشق را دوست دارند، در حالیکه پرندگان دیگر با چه‏چه زدن و رنگ‏های زیبا مجذوب کننده می‏شوند. توانایی طوطی جهت تقلید‏کردن، به نظر می‏رسد که یکی از جذاب‏ترین کیفیت‏های آن باشد. اگر ترجیح می‏دهید پرنده‏ای داشته باشید که در طبیعت بسیار گروه‏زی باشد، نباید فراموش کنید که این پرندگان به توجه زیاد صاحبانشان نیاز دارند.
توجهی که طوطی‏ها و کاکاتوها از سمت صاحبانشان نیاز دارند را می‏توان با نوع توجهی که سگ خانگی از سمت صاحبش نیاز دارد مقایسه کرد. اگر این نیاز مهم نادیده گرفته شود دامنه‏ی وسیعی از مشکلات رفتاری را در‏پیش خواهیم داشت، از قبیل ضربه‏زدن به خود و جیغ و داد‏کردن. آن دسته از افرادی‏که تمام روز سر کار هستند نیز باید از نگهداری پرندگان گروه‏زی به عنوان حیوانات خانگی خودداری نمایند. اگر که شما جذب رفتار و نگاه‏های طوطی‏ها و پرندگان گروه‏زی شده اید ، اما زمان کافی را ندارید که تمام توجه مورد نیاز را به پرنده داشته باشید ، پس می‏توانید به خرید یک جفت از این پرندگان توجه کنید. این پرندگان ، معمولاً خیلی دست‏آموز نبوده و نمی‏توان به آنها آموزش داد که کلام و سخن را مانند پرنده‏ی تکی تقلید کنند. علاوه بر انواع مشخص و معتبر طوطی‏ها و مرغ عشق‏ها تعدادی از پرنده‏های سار وجود دارند که به عنوان حیوانات خانگی نگهداری شده و در واقع بسیار مناسب برای این هدف می باشند. احتمالاً مرغ مینا، مشخص و معروف‏ترین پرنده‏ی سار است. آموزش این پرندگان بسیار آسان بوده و خیلی خوب خود را به زندگی در قفس وفق می‏دهند. گرچه بسیاری از مردم می‏توانند مرغ مینا را تشخیص دهند ، تعداد کمی از آنها می‏دانند که بیشتر مرغ مینا‏ها نسبت به اکثر طوطی‏ها ، توانایی تقلید بهتر صدای انسان را دارند. یکی از مشکلات مرغ‏های مینا در مقایسه با طوطی‏ها این است که آنها اغلب مقدار زیادی فضله تولید می‏کنند که خیلی آبکی هستند. این نوع فضله  نتیجه‏ی غذای انها است که از حشرات و میوه‏ها تشکیل شده است. در صورت نرم بودن فضله‏ی حیوانات ، تمیز کردن قفس و اطراف آن به صورت هر روز ، ضروری می‏باشد و این امر چیزی است که شما باید آن را در ذهن سپرده و به ان توجه داشته باشید. قبل از اینکه به پرنده‏تان اجازه‏ی پرواز اطراف اطاقتان را بدهید. این پرندگان زیبا و جذاب نسبت به طوطی‏ها و مرغ عشق‏ها خیلی محبوب نمی باشند و دلیل آن نیز فضله‏ی نرمی است که تولید می کنند.     
نکاتی که هنگام خرید یک پرنده ی خانگی باید به آن توجه خاصی کرد :
اگر قصد خرید پرنده‏ی خانگی را دارید ، لطفاً مطمئن شوید که آن پرنده، پرنده‏ی جوانی است. پرندگان پیرتر نیز هر از گاهی به عنوان پرنده‏ی خانگی برای فروش پیشنهاد می‏شوند، در صورتی‎که جهت زندگی در خانواده، مورد استفاده قرار نگیرند، اما خطر جدی وجود دارد که آنها هرگز آن پرنده ی دست‏آموزی نخواهند شد که در جست‏و‏جوی آن بودید. در صورت زیاد‏بودن طوطی‏ها و مرغ‏عشق‏ها، اگر که پرنده از نظر سنی جوان باشد امکان تشخیص سن پرنده توسط نوک آن وجود دارد که تقریباً سیاه رنگ می‏باشد. در اکثر این انواع پرندگان ، حقیقتی که پرندگان چشم‏های سیاه رنگ دارند ، داشتن رنگ سیاه یک‏دست صحیح است. یعنی عنبیه‏ی سفید یا نارنجی سوخته نداشته باشند. این شرط، به پرندگان جوان نیز اغلب اشاره دارد. البته ، این شرط و قانون همیشه حفظ نشده و صدق نمی‏کند. اگر که در مورد پرندگان اطلاعات چندانی ندارید ، کسی را همراهتان داشته باشید که بتواند شما را در این امر نصیحت کرده یا اینکه بتواند پرنده‏ی شما را از شخص قابل اعتمادی خریداری نماید، مثلاً پرورش دهنده‏ی حیوانی که به خاطر دانشش، معروف و شناخته شده می‏باشد. تعداد زیادی از طوطی‏ها و طوطیهای کالکی، توسط پرورش‏دهندگان حیوان نگهداری شده و به فروش می‏رسند. یکی از فواید بزرگ این امر این است که از پرندگان در سن کم توسط انسان‏ها نگهداری شده و آنها را به عنوان یکی از صاحبان خود می پذیرند. در نتیجه  این نوع پرندگان از انسان نمی‏ترسند و خیلی سریع دست‏آموز می‏شوند. البته این حقیقت که پرندگان دستی می‏باشند ، مشکلات زیادی نیز در پی دارد. به عبارت دیگر، مانع پرورش و تولید‏مثل طبیعی پرنده می‏شود. خطر تقریباً بزرگی وجود دارد که پرنده‏ی دست‏آموز مشکلاتی را خواهد داشت که مربوط به پرورش و بزرگ‏کردن بچه‏ی آن می‏شود. یعنی ، اگر که این پرنده ، پرنده‏ی نوع مشابه را به عنوان شریک خود بپذیرد. اگر می خواهید از طوطی یا طوطی دم‏دراز با اهداف تولید مثل استفاده نمایید، از رفاه بیشتری برخوردار خواهید بود اگر که پرنده‏ای را بخرید که والدینش آن را بزرگ کرده باشند.
مشخص است که پرندگان جوانی که تربیت و پرورش شده‏اند، دست‏آموز خواهند بود، در حالی‏که پرندگان دیگر به زمان بیشتری برای دست‏آموز شدن، نیاز خواهند داشت. اینکه دست‏آموز شدن یک پرنده، چقدر زمان خواهد برد به محیط و پیش‏زمینه‏ی پرنده بستگی دارد. آن دسته از پرندگانی که توسط پرورش‏دهندگان تربیت شده‏اند نسبت به پرندگان وحشی شکار‏‏شده، به صورتی آسان‏تر دست‏آموز می‏شوند. پرنده‏ی دمی امکان دارد که از انسانها و زندگی‏های آنها ترس و هراس داشته باشد ، چونکه آنها تجارب بسیار وحشتناکی در اوایل زندگی‏شان داشته اند.
به منظور اهلی و دست‏اموز کردن یک پرنده ، شما مجبور خواهید بود که به آرامی نزدیک حیوان شوید. قفس را در سطحی برابر با حیوان و جلوی چشم خود قرار داده تا مجبور نشوید که برای حرف زدن با پرنده بر روی قفس خم شوید. بسیاری از پرندگان این امر را خیلی وحشتناک، تجربه می کنند. با پرنده زمانی صحبت کنید که به آن چیزی می‏دهید که بخورد یا بیاشامد یا هنگامی‏که می‏خواهید به آن مقداری غذای سبک بدهید. به هنگام انجام این کار سعی کنید تا حد امکان از واژگان مشابهی استفاده نمایید ، تا اینکه پرندگان شروع به شناختن و فهمیدن این واژگان در طی آن مدت زمان کنند. غذا‏ها و لقمه‏های خوشمزه می‏توانند بسیار کارساز بوده و معجزه کنند درست زمانی‏که شروع به اهلی‏کردن پرنده می‏کنید. به پرنده آن غذایی را بدهید که دوست دارد ، به مدت چند روز در چند ساعت این کار را تکرار کنید و در حال انجام این کار نیز به حالتی دوستانه و مشوقانه با آن صحبت کنید. لقمه را با فشار و زور به پرنده ندهید بلکه فقط آن را به او تعارف کرده و نزدیک دهانش قرار دهید. خیلی مهم است که آرام بوده و با پرنده به‏حالتی دوستانه حرف بزنید. بعد از یک مدت، پرنده دیگر بیش از این قادر به مقاومت نبوده و لقمه ی کوچک را از دست شما می‏گیرد. یکبار که پرنده غذا را از دست شما بگیرد، از آن به بعد می‏تواند به صورت چندین روز و ماه این کار را تکرار کرده و شما می‏توانید با دقت سعی کنید که سر یا سینه ی آن را نوازش کنید. همیشه مراقب بوده و هیچ حرکت ناگهانی یا سریعی انجام ندهید. اگر خیلی سریع دستتان را بکشید، به علت ترس از گاز زده‏شدن ، امکان دارد که پرنده وحشت‏زده شده و شما نیز به پشت برگردید به این منظور که خود را با آن وقف دهید. شما نیز می توانید پرنده را قانع کنید که بیاید و بر روی دست شما بنشیند البته از این طریق که غذای مورد علاقه‏اش را به او بدهید. به منظور انجام این کار ، یک دست را بر روی پای پرنده یا یک کم بالاتر از آن قرار دهید ، در حالی‏که با دست دیگرتان غذا را کمی دورتر از آن نگه می‏دارید تا اینکه پرنده مجبور شود از دست نزدیک‏تر به عنوان نوعی گام استفاده کند. به محض اینکه پرنده به شما اجازه داد بدانید که او به شما اطمینان دارد. از طریق آرامش و احتمالاً رفتار مشتاقانه ، شما می‏توانید هر از گاهی به پرنده اجازه دهید که از قفسش خارج شود. مطمئن شوید که تمام پنجره‏ها و در‏ها ، بسته شده و از پرده‏ها نیز غافل نشوید. تمام گیاهان سمی را از مکان مورد نظر خارج کنید و همچنین مطمئن شوید که حیوانات اهلی دیگر نمی‏توانند پرنده را اولین بار بعد از ترک قفسش، دنبال کنند. وقتی که برای یک پرنده زمان آن می‏رسد که به قفسش برگردد در آن وقت شما می‏توانید آن را به دام انداخته البته با غذا. اگر این کار کار‏ساز نبود ، سپس شما مجبور خواهید بود که پرنده را بگیرید، اما بهتر است که از انجام این کار خودداری کنید زیرا این کار ، پرنده را می ترساند. بهترین راه گرفتن یک پرنده، با حوله‏ی آشپزخانه است بعد از اینکه ابتدا اطاق را تاریک کردید. اگر به اندازه ی کافی سریع هستید، پرنده زمان این را ندارد که با تاریکی خود را وقف دهد و مستقیماً شما را به گرفتن ربط نمی‏دهد.
یادگیری حرف زدن :
یک پرنده، مجبور نیست که کاملاً دست‏آموز شود به این منظور که حرف‏زدن را یاد بگیرد ، اما پرندگان دست‏آموز نسبت به پرندگانی که احساس راحتی نمی‏کنند ، سریع‏تر یاد گرفته و به صورت شفاف‏تر صحبت می‏کنند. آموزش تقلید واژگان به پرنده خیلی سخت نیست. اگر هر زمان که به پرنده غذا می‏دهید ، بگویید «غذای خوب» یا «لقمه ی کم و خوب» سپس این پرنده با توجه به آن مدت زمان، شروع به تقلید این کلمات می‏کند. بعضی پرندگان نیز یاد می‏گیرند که چیزها را به یکدیگر نسبت دهند به عنوان مثال ، آنها «باران خوب» را به پاشیده شدن با آب از فواره نسبت داده و این واژگان را هنگامی می‏گویند که احساس دوش‏گرفتن می‏کنند. بعضی پرندگان یاد می‏گیرند که صدا‏های دیگر را نیز تقلید کنند، مانند پارس سگ ، زنگ در ، سرفه و تمام انواع صدا‏های دیگری که اغلب می‏شنوند. مقلد بهتر حتی می‏تواند یاد بگیرد که (بعضی) شعرها را تقلید کنند. اگر واقعاً می‏خواهید که به پرنده‏تان، حرف‏زدن یاد دهید می‏توانید یک نوار کاست را گرفته و بر روی آن چیزی را ضبط کنید که پیوسته شعر یا واژگانی که می‏خواهید پرنده ی شما بگوید را تکرار می‏کند. بسیاری از پرندگان سریع یاد می‏گیرند که در نتیجه خیلی سریع صحبت می‏کنند. اما همه‏ی پرندگان در واقع قادر به تقلید این کار نمی‏باشند. طوطی‏هایی وجود دارند که بعد از سالها تلاش از سمت صاحبانش نمی توانند بیشتر از چند تا واژگان قابل فهم را بگویند
بنابراین، همیشه این مطلب را در نظر داشته باشید که هر پرنده‏ای که می خرید به یک مقلد خوب تبدیل نخواهد شد. علاوه بر زمان و صبر زیاد ، این امر نیز یکی از قابلیت‏های پرنده‏ی شخصی می‏باشد.