دکتر محمدرضا آی، دانشیار گروه فیزیک پزشکی و مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و طراح دستگاه اسپکت حیوانی با رزولوشن بالا (Hirespect) با بیان این که این دستگاه در تصویربرداری از حیوانات آزمایشگاهی کاربرد دارد، گفت: سیستم تصویربرداری از حیوانات کوچک به عنوان دستاورد محققان مرکز رشد لوازم و تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و شرکت پرتو نگار پرشیا در حالی به مرحله بهره‌برداری رسیده که می‌توان از آنها در تحقیقات بنیادی و رادیو دارویی، استفاده‌های فراوان کرد و در واقع این سیستم‌ها به عنوان محصولی استراتژیک محسوب می‌شود.
وی افزود: با توجه به فناوری بالای مورد استفاده در این سیستم‌ها، تولید آنها به کشورهای خاص محدود می‌شود و ایران نیز برای خرید این سیستم‌ها در تحریم بوده و شرکت‌های تولید کننده این سیستم‌ها از فروش مستقیم به ایران امتناع می‌ورزند و در بسیاری از مواقع از طریق واسطه‌ها و با قیمت های بسیار گزاف بدون خدمات پس از فروش، اقدام به فروش این محصولات به ایران می‌کنند. علاوه بر وجود تحریم‌های اقتصادی، قیمت بالای این سیستم‌ها که حدود 600 هزار دلار است از مشکلات موجود بر سر راه خرید این محصولات به شمار می‌رود.
برگزیده هجدهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی تصریح کرد: طرح‌هایی مانند تولید دارو، قبل از رسیدن به مرحله تولید، باید فاز حیوانی و مراحل کارآزمایی بالینی را بگذرانند که در ایران دستگاه‌های تصویربرداری خاص حیوانات کوچک که بتوان از طریق آن، فاز حیوانی طرح‌های دارویی را طی کرد، وجود نداشته و محققان برای گذراندن این مرحله از دستگاه‌های تصویربرداری انسانی استفاده می‌کنند.
وی افزود: با توجه به این که اندازه یک موش، دو هزار و 500 برابر کوچکتر از انسان است، از این رو دستگاهی که برای تصویربرداری از حیوان کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید دارای قابلیت بسیار بالایی در تفکیک مکانی باشد؛ چرا که اگر از یک موش با دستگاه تصویربرداری انسانی تصویر گرفته شود، کیفیت تصویر آن چنان خوب نخواهد بود که بتوان کار تحقیقاتی را به صورت دقیق مورد آنالیز قرار داد.
این محقق تصریح کرد: وضوح دستگاه‌های اسپکت انسانی در کلنیک‌ها بین 15 تا 20 میلی‌متر است؛ اما وضوح تصویر دستگاه اسپکت حیوانی با تقریبا 1.8 میلی‌متر قابلیت تفکیک، 10 تا 15 برابر بالاتر است.
«آی» افزود: در روش تصویربرداری اسپکت، ابتدا مواد رادیواکتیو با داروی مورد نیاز ترکیب شده و به موش تزریق می‌شود. پس از مدت زمان معینی مواد رادیو اکتیو به وسیله جریان خون در عضو مورد نظر تجمع می‌کند. در مرحله بعد، موش درداخل دستگاه قرار می‌گیرد و آشکارسازهای هسته‌یی موجود در دستگاه، اقدام به ثبت فوتون‌های خروجی از بدن موش می‌کند. پس از جمع‌آوری این اطلاعات با استفاده از روش‌های بازسازی تصویر، نحوه توزیع مواد رادیو اکتیو در بدن حیوان به دست می‌آید. از اطلاعات به دست آمده می‌توان در مورد اثربخشی رادیو داروی مورد استفاده قضاوت کرد.
وی با بیان این که قیمت دستگاه تصویربرداری از حیوانات کوچک ساخت داخل، یک سوم نمونه خارجی است، خاطرنشان کرد: تا کنون پنج نمونه از این دستگاه ساخته شده که در مراحل تست نهایی بر اساس استانداردهای بین‌المللی است.
برگزیده هجدهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی گفت: در ساخت این دستگاه به ویژه در قسمت آشکارساز دستگاه از تکنولوژی‌های جدیدی استفاده شده که منجر به ثبت اختراع بین‌المللی در کشور آمریکا شده است. همچنین در بخش‌های مکانیک و بازسازی تصاویر، دستگاه قابلیت‌های بالایی نسبت به نمونه خارجی دارد که از جمله آنها، بازیافت رزولوشن است؛ یعنی در حین بازسازی تصویر، می‌توان عوامل مخرب تصویر را اصلاح کرد.
در طراحی و ساخت دستگاه اسپکت حیوانی، مهندس عربی، زراعت‌کار، ساجدی، نادری و سیار، مشارکت داشته‌اند و دکتر سرکار و دکتر غفاریان نیز از مشاوران پروژه بوده‌اند. همچنین مدیر تیم فنی این دستگاه نیز مهندس فراهانی می‌باشد.
خبر مرتبط :
