وضعیت کدکس غذایی در ایران

حکیم مهر -  وضعیت کدکس غذایی در ایران - شبکه خبری صنایع غذایی ایران

ایران از اعضای قدیمی و پیشتاز در کمیسیون کدکس بوده و بر اساس قوانین موسسه استاندارد به عنوان مرکز تماس وزارتخانه ها و سازمان های ذیربط ایران با کدکس جهانی شناخته می شود.

با توجه به اهداف و سیاستگذاری های کلان کشور در حفظ سلامت جامعه، تعهدات بین المللی ایران و افزایش صادرات محصولات کشاورزی اقدامات عملی در زمینه فعال سازی کدکس بیش از گذشته برای ایران ضرورت دارد. بخش کشاورزی موظف به هدایت، سیاستگذاری و ایجاد هماهنگی بین کمیته های فنی تحت پوشش وزارت جهاد کشاورزی و ارتباط با سایر وزارتخانه ها، سازمان های مرتبط و موسسه تحقیقات استاندارد صنعتی است.
دستور العمل های کدکس غذایی ایران به همت وزارت جهاد کشاورزی و همکاری وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنایع و معادن، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، وزارت بازرگانی، وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری در یکصد و یکمین جلسه شورای عالی استاندارد تهیه و به تصویب رسیده است.
تا کنون ده کمیته فنی مشخص در وزارت جهاد کشاورزی فعالیت دارند، که هر کمیته دارای تعدادی کارگروه در زمینه های کاملا تخصصی است. این کمیته ها عبارتند از کمیته فنی باقی مانده آفت کش ها، کمیته فنی خوراک دام و طیور، کمیته فنی سبزی ها و میوه های تازه، کمیته فنی ماهی و محصولات شیلاتی، کمیته فنی شیر و فرآورده های آن، کمیته فنی غلات و حبوبات، کمیته فنی بیوتکنولوژی، کمیته فنی بهداشت گوشت و فرآورده های آن، کمیته فنی باقی مانده داروهای دامی، کمیته فنی کدکس کشاورزی.
هدف از تدوین کدکس، ایجاد استانداردهایی است که علاوه بر حفاظت از سلامت مصرف کنندگان، اقدامات قانونی در فروش موادغذایی را تضمین کرده و تسهیلات تجاری برای کشورهای تحت پوشش فراهم آورد. اجرای کدکس در کشورهای مختلف به همکاری متخصصان رشته های مختلف علمی که مرتبط با موادغذایی، سندیکای مصرف کنندگان، صنایع تولید و فرآوری، اداره های کنترل کیفیت موادغذایی و تجار باشند، نیاز دارد.
تدوین کدکس در سطوح بین المللی پس از برگزاری کنفرانس مشترکی که در سال 1963 توسط سازمان خوار و بار و کشاورزی و سازمان بهداشت جهانی برگزار شد، در دستور کار کشورهای مختلف جهان قرار گرفت. در پی این اجلاس، ساختار جدیدی تحت عنوان کمیسیون تدوین آئین نامه موادغذایی به منظور اجرای استاندارد مشترک موادغذایی شامل استانداردهایی برای کلیه موادغذایی اعم از تبدیل شده ، نیمه تبدیل شده یا خام تا مرحله مصرف به وجود آمد.
این ساختار مجموعه ای بین دولتی است که مسئول هماهنگ کردن استانداردهای غذایی در سطح بین المللی است (CAC ) را بر عهده دارد و هدف اصلی آن، حفظ سلامت مصرف کننده و اطمینان از عملکرد مناسب و صادقانه در تجارت غذا است.
این کمیسیون استانداردهای بین المللی بسیاری از محصولات غذایی و موارد ویژه ای همچون باقیمانده آفت کش ها، افزودنی های غذایی، باقیمانده داروهای دامی، بهداشت، آلوده کننده های غذایی، نشانه گذاری و غیره را تدوین کرده است. دولت ها برای تعیین و ارتقای سیاست گذاری‏های مرتبط با سیستم کنترل غذایی ملی، پیشنهادات کدکس را مورد استفاده قرار می‏دهند.
اولین اساسنامه کدکس غذایی ایران در سال 1366 تهیه و در سال 1368 طی نامه ای توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی به اطلاع وزارت امور خارجه رسید. در این نامه، درخواست کمک هایی از سوی نهادهای ذیربط به منظور انجام فعالیت در زمینه کدکس شده بود. در آن مقطع، شورای کدکس اقدامات چشمگیری انجام داد؛ به نحوی که به عنوان کمیته ملی کدکس در منطقه آسیا از سوی مدیر اجرایی کدکس مورد تشویق قرار گرفت.
با توجه به بحث پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی و و نیز مسائل ایجاد شده از سوی اتحادیه اروپا برای کشور و نیز به کارگیری معیارها و استانداردهای بین المللی در تبادلات موادغذایی مجددا فکر تشکیل شورای کدکس غذایی ایران ازسوی دیگر سازمان‏ها نظیر وزارت جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت ایجاد شده و سرانجام منجر به تدوین اساس نامه جدید گردید که در یکصد و یکمین شورای عالی استاندارد به تصویب رسید.