حکیم مهر - درحالیکه فعالان و کارشناسان محیط زیست از حراج پرندگان مهاجر در بازارها و جاده های فریدون کنار با کمترین قیمت برای نگهداری در باغ های خصوصی خبر می‌دهند که مدیرکل محیط زیست استان مازندران حضور فلامینگو در فریدون کنار را به دلیل آب شیرین تکذیب می کند.
بازار فریدونکنار یکی از معروف ترین بازارهای فروش پرندگان در استان های شمالی است که دل هر بیننده ای را به درد می آورد. اینجا محل فروش پرندگانی است که یا سر از بدن شان جدا شده یا هدف اصابت گلوله های ساچمه ای شکارچیان قرار گرفته اند تا لقمه ای باشند برای سفره های ساکنان شهرهای شمالی ایران.
حالا اما جاده های فریدونکنار هم رنگ و بوی این بازار را به خود گرفته و برخی روز ها به خصوص این روز های زمستانی که پرندگان مهاجر از اقصی نقاط جهان میهمان دامگاهها ی فریدون کنار هستند تعداد دست فروشان کنار جاده ها از فروشندگان داخل بازار بیشتر است و چه بی پروا گونه های با ارزش و کمیابی مانند فلامینگو را به قیمت ناچیز به کسانی می فروشند که شاید اولین باری است نام این پرنده زیبا را شنیده اند و چیزی در مورد شرایط زندگی آن نمی دانند.
فلامینگوها ازمهمترین پرندگان ارزشمند مهاجر در تالابها و دریاهای کشور به شمار می روند که امروز می توان رد پای آنها در باغهای خصوصی و حتی بازار سیاه خرید فروش پرندگان پیدا کرد تا گواهی باشد بر شکسته شدن رسم میهمان نوازی ایرانینان و دلیلی برای کاهش مهاجرت پرندگان به تالابها و دریاچه های کشور.
نگهداری فلامینگو در استخر های خصوصی عامل انواع بیماریها
دکتر اسماعیل کهرم پدر محیط زیست ایران در این باره می گوید: هفته گذشته با چشمان خودم دیدم که در جاده های فریدونکنار دست فروشان این پرنده زیبا را بدون کوچکترین هراسی از برخورد مسئولان به قیت 5 هزار تومان می فروختند.
یکی از خریداران می گفت: می خواهد یک جفت فلامینگو در استخر منزلش بیاندازد تا با حرکات و صدای زیبایشان استخر خانه اش حال وهوای طبیعی داشته باشد.
کهرم در ادامه می گوید: به نظر من در این ماجرا نه فروشنده ای که بدون کوچکترین زحمتی می تواند این پرندگان را جمع آوری کند و به قیمتی ارزانتر از یک بسته آدامس بفروشد و حتی نمی داند که کارش جرم است مقصر است و نه خریداری که خبر ندارد انداختن چنین پرنده ای در استخری که خود او هم می خواهد درآن شنا کند چقدر می تواند بیماری زا باشد و میزان آلودگی یک جفت فلامینگو در یک استخر در حدی است که باید هر روز آب آن استخر عوض شود.
محیط زیست حتی حاضر به اجرای مانور نمادین در بازار پرندگان نیست
به اعتقاد کهرم، مسئولان محیط زیست استان مقصرند که هیچ نظارتی بر چنین بازاری ندارند و حتی حاضر نیستند کارهای نمادینی که گاهی در تهران انجام می شود مانند مانور های ضربتی یگان حفاظت را گاهی در این بازار انجام دهند تا دست کم اینگونه آزادانه و بی پروا پرندگان مهاجری که بسیاری از کشور های دنیا ارزوی دیدن آنها را دارند حراج نشوند.
این استاد دانشگاه اضافه می کند : البته رسانه ها و تشکل های مردم نهاد هم دراین باره بی تقصیر نیستند زیرا باید به مردم آموزش دهند که این پرنده مرغ خانگی نیست بلکه گونه بسیار حساس و شکننده ای است که ممکن است حتی در مسیر بردن تا خانه در صندوق عقب ماشین پاهایش شکسته شود و چند روز بعد بمیرد و به همین دلیل است که درقسمت بار فرود گاهها ی بین المللی برای نشان دادن اینکه کالایی شکستنی حمل می شود روی بسته بندی آن عکس فلامینگو می زنند.
کهرم همچنین نوع تغذیه فلامینگوها که بسیار خاص است را یکی دیگر از دلایل از بین رفتن این گونه در منازل خصوصی بر می شمرد: مردم عادی نمی توانند نیاز های غذایی این پرنده را تأمین کنند به همین دلیل اغلب پس از چند هفته نگهداری اگر در بین راه نمیرند از بین خواهند رفت اگرچه خریدارانی که تنها 5 هزار تومان بابت خرید این پرنده هزینه کرده اند شاید با خود بگویند ارزشش را دارد!
چالشهای قانونی و بازدارنده برای مقابله با خرید فروش پرندگان کمیاب
سید جاوید آل داود رییس انجمن حمایت از حقوق حیوانات هم با تأیید این ماجرا می گوید: هرساله در بخش شمالی ایران به ویژه در تالاب انزلی و میانکاله و دامگاههای فریدونکنار شاهد حضور پرندگان مهاجر و بومی هستیم که نبودن غذای کافی موجب می شود تا پرندگان گرسنه به سوی مناطق روستایی و شهری پرواز کنند.
به گفته او، این حرکت نان داغی را در سفره شکارچیان سودجو گذاشته به نحوی که جشنها و مسابقه های شاد و بی قید و بند شیوخ عرب موجب شده تا خریداران پرندگان کمیاب نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته باشد. در این میان قاچاقچیان به طور غیرقانونی پرندگان کمیاب مهاجر و غیرمهاجر را به وسیله لنج مخفیانه و به دور از چشم مرزبانان جاسازی کرده و به کشورهای حاشیه خلیج فارس می فروشند. و این اقدام آرام آرام موجب انقراض تدریجی پرندگان مهاجر و کمیاب می شود که البته باید گفت شکارچیان و قاچاقچیان با این کار وظیفه محیط زیست را آسان تر کرده تا دیگر دغدغه حفاظت نداشته باشند.
آل داوود از چالشهای قانونی و بازدارنده برای مقابله با خرید فروش پرندگان کمیاب گلایه می کند: : 10 سال پیش آیین نامه ویژه شکار توسط وزارت امور خارجه و سازمان محیط زیست کشور به تصویب هیات دولت رسید که در آن پیش بینی شده بود که اگر مسئولان خارجی اقدام به شکار حیوان یا پرنده کردند آن ها از قوانین موجود کشور در زمینه برخورد با حیوانات و پرندگان مستثنا شوند و سازمان محیط زیست ظرف مدت دو هفته باید منطقه ای را برای شکار معرفی کند در غیر اینصورت وزارت امور خارجه اقدام به این کار خواهد کرد. این مصوبه موجب اعتراض فعالان عرصه دفاع از حیوانات و پرندگان شد تنظیم و اعلام شد ولی نتیجه ای نداشت.
گفته می شود؛ در سال گذشته دست کم 500 فلامینگو از شرق مازندران به فریدونکنار منتقل و در بازار پرندگان این منطقه به فروش رسیده اند. هر فلامینگو بین 20 تا 50 هزار تومان به فروش می‌رسد در حالی که این پرنده، سردسیری است و طاقت ماندن در گرما را ندارد و به دلیل نامساعد بودن آب و هوا در اسارت و شرایط نامناسب غذا احتمال کاهش طول عمر،مرگ و حتی انقراض آنها می رود.
کسی نمی توتند مسیر مهاجرت پرندگان را تعیین کند
دکتر کهرم در بخشی دیگر از صحبت های خود در خصوص اینکه شرایط پرندگان مهاجر در ایران به حدی وخیم است که در کشورهایی مانند فنلاند با روش‌هایی تلاش می کنند پرندگان به سمت ایران کوچ نکنند می گوید: چنین چیزی امکان ندارد و انسان با هیچ تکنولوژی تا کنون نتوانسته مسیر مهاجرت پرندگان را تغییر دهد اینگونه اظهار نظرها غیر علمی است اما مطمئناً پرندگان زمانی که احساس کنند مکانی که به آن مهاجرت می کنند امنیت قبل را ندارد دیگر آنجا را برای مهاجرت انتخاب نمی کنند.
خرید و فروش فلامینگو در فریدونکنار دروغ و شایعه محض است
از سوی دیگر هرمز محمودی راد مدیرکل محیط زیست مازندران هرگونه خرید و فروش فلامیگو در فریدون کنار را تکذیب می کند.
او تأکید می کند: در روز های اخیر از فرمانداری، نیروی انتظامی و پاسگاههای محیط بانی سراسر منطقه در مورد خرید و فروش فلامینگو استعلام شد که حتی 1 مورد هم گزارش نشده است.
فلامینگو در آب شیرین نمی تواند زندگی کند
محمودی راد از کسانی که چنین شایعه سازی هایی می کنند انتقاد می کند: اصولاً فلامینگو گونه ای است که در آبهای شور می تواند زندگی کند در حالیکه آب تالابها و دامگاههای فریدونکنار شیرین است بنابراین تمام ماجرا دروغ و شایعه ای بیش نیست.
کهرم در واکنش به گفته های مدیر کل محیط زیست استان مازندران می گوید: ایشان همواره برای توجیه کم کاری های محیط زیست مازندران صورت مسئله را پاک می کنند و در گذشته نیز زمانی که فعالان محیط زیست نسبت به برگزاری مسابقه تالاب نوردی با مشارکت محیط زیست استان اعتراض کردند کل ماجرا را تکذیب کرد و همه را متهم به شایعه پراکنی کرد.
اکثر زیستگاههای فلامینگو ها آب شیرین دارد
او صحبت های خود را با پرسشی از مدیرکل محیط زیست مازندران پایان می دهد: اگر فلامینگو تنها در آبهای شور می تواند زندگی کند پس این همه فلامینگو که در فصول مختلف سال در طشک و بختگان و میانکاله و پریشان زندگی می کنند حتماً با خود نمکدان می برند چون آب تمام این تالابها هم شیرین است.
مسئولان محیط زیست بارها اعلام کرده اند اگر موردی از قاچاق پرندگان پیدا شد گزارش دهید! ولی به راستی آیا تاکنون پرونده های قاچاقچیان پرنده از سوی محیط زیست اعلام شده است؟ آیا تا کنون گزارش های مردمی از سوی مسئلان محیط زیست رسیدگی شده ؟ چرا با وجود گزارش ها و اخبار متعدد در مورد قاچاق و خرید و فروش پرندگان در بازاری مانند فریدون کنار حتی یکبار هم شاهد واکنشی از سوی مسئولان محیط زیست نبوده ایم و هزارن سوال دیگر...
با وجود اینکه قاچاق و حراج پرندگان مهاجر برا ی مسئولان محیط زیست چندان اهمیتی ندارد اما هنوز کسانی هستند که هر هفته به این بازار و جاده های مسیر می آیند و با خریدن تعدادی از این پرندگان جانی دوباره برای آنها می خرند تا شاید بتوانند بار دیگر از دستان این سوداگران سود جو رها شده آزادی خود را باز یابند.
از اين پرنده و ديگر موجودات زنده ، اگر هنوز وژدانها بيدار بود و انصاف حاكم، هر وزارت خانه، سازمان يا موسسه در كشور، موازين حفاظت از موجودات زنده را رعايت مي كرديم. 
