حکیم مهر - وبلاگ یک پزشک نوشت :
همه میدانند که از مدفوع حیوانات به عنوان کود برای حاصلخیز کردن خاک استفاده میشود، اما در این پست میخواهیم به کاربردهایی از مدفوع، سرگین، پشکل یا پهن حیوانات و یا هر چیزی که میخواهید اسمش را بگذارید اشاره کنم که به احتمال فراوان تا به حال نشنیده بودید.
۱- ساختن کاغذ: مدفوع مقداری زیادی فیبر دارد. در تایلند، از مدفوع فیلها برای ساختن کاغذ استفاده میشود، برای این کار باید مراحلی طی شوند (اینجا را ببینید تا مراحل کار را ببینید) جالب است که از عواید این کار برای محافظت از فیلها و ایجاد مناطق حفاظتشده حیات وحش استفاده میشود.
در چین هم از مدغوع پانداها، کاغذ میسازند!
۲- دارو: وقتی آلمانیها در جنگ جهانی دوم، شمال آفریقا را اشغال کردند، بسیاری از سربازان مبتلا به اسهال شدید شدند، اما متوجه شدند که ساکنین محلی مقاوم هستند.
آلمانیها متوجه شدند که ساکنین محلی به مجرد اینکه متوجه علایم اولیه اسهال میشوند، یک شتر را دنبال میکنند و مدفوع تازه او را برمیدارند و میخورند!
نخندید و چهرهتان در هم نشود! راز این امر در باسیلی به نام باسیلوس سابتیلیس نهفته است که در به هضم غذا کمک میکند و عرصه را بر سایر باکتریهای مضر تنگ میکند.
خوشبختانه پزشکان آلمانی با جدا کردن این باکتری، راهی خوشایندتر برای درمان سربازانشان پیدا کردند.
پیش از این هم در یک پزشک در یک پست به صورت مشروح در مورد پیوند مدفوع برایتان نوشته بودم.
۳- استتار: در یک بازه زمانی سربازان ارتش آلمان این اعتقاد خرافی را پیدا کرده بودند که اگر با تانکهایشان از روی تودهها مدفوع حویانات در راهها و صحراها برانند، این کار برایشان خوشیمن است!
جالب است که متفقین متوجه این باور و عادت شدند و مینهایی به شکل مدفوع طراحی کردند، آلمانها متوجه این توطئه شدند و بعد از آن از تودههای مدفوع احتراز میکردند، اما متفقین هم دست به ضد حمله زدند و این بار مینها طراحی کردند که به شکل تودههای مدفوعی بودند که قبلا از روی آنها تانک رد شده.
۴- قهوه: گرانترین قهوه دنیا از مدفوع تهیه میشود!
کوپی لواک(به انگلیسی: Kopi Luwak) نوعی قهوه است که از دانههای قهوه موجود در مدفوع حیوانی از رده راسویان به نام گربه زباد (به انگلیسی: Civet) تهیه میشود. این حیوان پس از خوردن دانههای قهوه، هسته آن را دفع میکند که از آن برای تهیه این نوع قهوه استفاده میشود. این قهوه گرانترین قهوه دنیا است.
لواک حیوانی باهوش و خوش سلیقه است که علاقهی زیادی به میوهی قهوه دارد. این حیوان به طور طبیعی، تنها بهترین، درشتترین و رسیدهترین میوههای قهوه را برای پذیرایی از خود انتخاب میکند. سیستم گوارشی لوواک به گونهای است که بخش گوشتی میوه را هضم کرده و دانههای قهوه را پس از قدری تغییر در ساختار پروتئینی آنها، سالم و دست نخورده به شکل مدفوع دفع میکند. در مناطق زیادی از اندونزی که زیر کشت قهوه قرار دارد، به ویژه در سوماترا، جاوه و بالی، لوواکها چه به صورت وحشی و چه به صورت دستآموز، در کشتزارهای بزرگ قهوه میگردند و بهترین و سالمترین میوهها را برای خوردن انتخاب میکنند. پس از این، نوبت به کارگران مزرعه میرسد که دنبال دانههای دفعشده قهوه بگردند. این دانهها پس از شستشو، با حرارت بالا بو داده میشوند و به گرانترین و یکی از کمیابترین قهوههای دنیا تبدیل میگردند.
۵- باروتسازی: در آمریکا جنوبی در سواحل پرو، جزایری وجود دارند که در آن پرندگان در غیات دشمن و صیادهای خطرناک، آزادانه زندگی میکنند، مدفوع این پرندهها در این جزایر کمباران به مدت هزاران سال جمع شده است و تودههایی به ضخامت ۴۵ متر ایجاد کرده است، این معادن خاص، سرشار از نیترات پتاسیم هستند که برای ساختن باورت مورد استفاده قرار میگیرند، این معادن همچنین غنی از فسفر هستند که برای حاصلخیر کردن خاک استفاده میشوند.
جالب است بدانید که یکی از دلایل جنگ پایسفیک که بین سالها ۱۸۷۹ تا ۱۸۸۳ میلادی بین شیلی، بولیوی و پرو درگرفت بر سر حق بهرهبرداری از معادن سحرای آکتاکاما بود که دارای معادنی اینچنینی از مدفوع پرندگان است!
۶- آب پاک: در بولیوی یکی از آثار مضر معدنکاوی برای استخراج نقره و قلع، آلودگی و اسیدی شدن آب است. این آب باعث مرگ ماهیها و آلگها میشود. یکی از شیوههای مبارزه با آلودگی آب، استفاده از باکتریهایی است که فلز محلول در آب را به ترکیب سولفیدی آنها مثل سولفید آهن، سولفید روی و غیره تبدیل کنند، این سولفیدها در ته آب نشست میکنند و قابل جدا شدن هستند.
این باکتری خاص از مدفوغ «لاما»ها به دست میآید، در انگلیس هم باکتری از مدفوع گاو و اسب جدا میشود.
۷- تولید انرژی: از زمانی که انسانها کاربرد آتش را یاد گرفتند، آموختند که از مدفوع حیوانات میشود برای تولید آتش استفاده کرد، اما کاربرد مدرنتر استفاده از زیستگاز یا بیوگاز است.
بیوگاز مخلوطی از سه ترکیب عمده به نامهای متان، دیاُکسیدکربن و سولفیدِهیدروژن است که حاصل تجزیه بی هوازی و تخمیر زیست توده بوسیلهی باکتریهای متانوژن است. جزء قابل اشتعال بیوگاز، متان است که سهم بیشتر این گاز یعنی ۶۰ تا۷۰درصد آن را شامل می شود. متان، گازی است بیرنگ و بیبو که اگر یک فوت مکعب آن بسوزد، ۲۵۲کیلوکالری( ۱۰۵۲٫۳کیلوژول) انرژی حرارتی تولید می کند که در قیاس با سایر مواد سوختی، رقم قابل توجهی است. دو ترکیب دیگر به ویژه سولفید هیدروژن که سهم آن ناچیز است، جزء ترکیبهای سمی هستند. از مزیت های مهم متان به دیگر سوخت ها این است که، هنگام سوختن، گاز سمی و خطرناک منواکسید کربن تولید نمی کند؛ بنابراین از آن می توان به عنوان سوخت ایمن و سالم در محیط خانه استفاده کرد. همان طور که گفته شد، ۶۰ تا۷۰درصد بیوگاز را گاز متان تشکیل می دهد، این درصد بالای متان، بیوگاز را به عنوان منبع عالی و ممتاز انرژیهای تجدیدپذیر برای جانشینی گاز طبیعی و دیگر سوختهای فسیلی قرار داده است.
باکتریهای متانوژن که واکنشهای تجزیهای و بیهوازی را به منظور تولید بیوگاز انجام میدهند قادر به شکستن و تجزیه مواد آلی پیچیده و ساده هستند که سرانجام به تولید بیوگاز منجر میشود. این باکتریها از دو دسته باکتریهای مزوفیل و گرما دوست هستند و به ترتیب در دمای ۳۷ تا ۴۵ درجه سانتیگراد و ۵۰ تا ۵۲ درجه سانتیگراد میتوانند زندگی کنند. در مورد باکتری گرما دوست این حرارت می تواند تا ۷۰ درجه سانتی گراد افزایش یابد.
اما در پایان بد نیست سری بزنیم به کتاب مخزن الادویه، نوشته عقیلى خراسانى که در آن کاربردهای درمانی برای مدفوع جانوران و پرندگان لحاظ شده که البته ذکر این بخش فقط برای آگاهی شما از اعتقادات درمانی قدما است و بس.
مدفوع اردک، باز و سایر مرغان شکارى به ندرت مورد استفاده قرار مىگیرند چرا که بسیار گرم هستند.
پشکل بز به خصوص بز کوهى براى بند آوردن هر نوع خونریرى مفید است. اگر پشکل بز را بسوزانید حرارتش کاهش یابد و لطیفتر گردد و داروى داءالثعلب است/ داروى پوست انداختن است و علاج سخت شدن مفاصل./ اگر با سرکه یا آرد جو مخلوط کنید سفتى مفاصل را نرم کند./ اگر با مقدارى ادویهجات در علاج یرقان مفید است و خون حیض را روان سازد و نیز سختى سپرز را برطرف کند./ اگر آن را خشک کنند و بسایند و با کندر مخلوط کنند علاج خونریزى زهدان است/.
پختن پشکل بز و بزکوهى با سرکه پادزهر حشرات و علاج مار گزیده است.
مدفوع کبوتر رنگ رخساره را صفا بخشد و داروى درد مفاصل است. و مخلوط آن با عسل و تخم کتان براى دمل و سوختگى مفید است.
مدفوع کبوتر و گنجشک براى سفیدى چشم مفید است. و مدفوع پرستو از همه مؤثرتر است.
مدفوع بزمچه از بین برنده لکههاى سیاه صورت است.
پشکل گوسفند همراه سرکه، داروى برجستگىیهاى روى پوست اعم از زگیل، میخچه و … است.
مخلوط پشکل گوسفند و بز با سرکه و موم و روغن گُل داروى سوختگى است.
سوخته پهن خر بازدارنده خونریزى است. و بو کردن پهن الاغ خون دماغ را بند آورد.
گذاشتن تازه گرماگرم سرگین گاو جهت ورم زخمهاى به وجود آمده از چاقو و امثال آن، قطع خون، برآمدگى زخم، درد مفاصل، رفع درد گزش جانوران گزنده/ مالیدن آن با آرد جو جهت جوشها و با سرکه جهت ورم گرم، گزش زنبور، درد ورم زانو و با بابونه جهت تشنگى و با باقلا جهت ورم پستان/ مالیدن پخته شده آن در روغن زیتون و گذاشتن آن بر بدن تا خشک گردد جهت بیرون آوردن خار و امثال آن/ مالیدن آن به زیر ناف زنان براى خارج کردن جنین مرده و چون مدتى بگذرد باعث قتل جنین زنده مىشود و بر پشت زهار و تهیگاه جهت رفع قولنج/ مالیدن سرگین گاو ماده بر عرقالنساء مفید است.
مدفوع مرغ خانگى داروى قولنج و پادزهر قارچ سمى است.
بخور مدفوع مرغ مردارخوار باعث سقط جنین میشود.
سوزاندن سرگین گاو نر، پشه را فرارى دهد.