طب سنتی درباره ماهی چه می‌گوید؟

حکیم مهر - دکتر مهرداد کریمی متخصص طب سنتی درباره ماهی می گوید :

از نظر طب سنتی، ماهی مزاج سرد و تری دارد. ماهی‌هایی که در اقیانوس و آب‌های شور زندگی می‌کنند، سردی و تری کمتری دارند اما ماهی ایده‌آل، ماهی‌ای است که در آب‌های روان و شیرین زندگی کند. این نوع ماهی، ماهی معتدل از نظر مزاج است.
در طب سنتی توصیه می‌شود همراه ماهی برخی مواد غذایی مصرف شود تا از مضرات آن بکاهد. از سوی دیگر، همزمانی خوردن ماهی با بعضی غذاها و چاشنی‌ها مناسب نیست؛ مثلا خوردن همزمان ماهی با تخم‌مرغ، شیر و هر چه مزه‌ ترشی دارد مثل آبلیمو یا ترشی و سیرترشی توصیه نمی‌شود. توصیه عمومی به افرادی که مزاج خود را نمی‌دانند، خوردن موادغذایی گرم همراه ماهی است. افرادی که فشارخون دارند هم بهتر است از خوردن موادغذایی ترش‌مزه با ماهی خودداری کنند.

بهترین طعم‌دهنده برای ماهی که می‌توان با آن مصرف کرد، آب نارنج است. نارنج تنها طعم‌دهنده ترشی است که مزاج گرمی دارد. مصرف ماهی شکم پر از قدیم در کشور مرسوم بوده و به دلیل استفاده از موادغذایی شیرین مانند کشمش از مضرات ماهی می‌کاهد و مصرفش بسیار مناسب است. در مازندران و گیلان، ماهی را با کمک ادویه‌های گرم به اعتدال می‌رسانند. در گیلان از گیاهانی مثل چوچاق و خالواش استفاده می‌کنند. خالواش گیاهی هم‌خانواده نعناع است. چوچاق نیز گیاهی شبیه به گشنیز است که از عوارض سردی ماهی می‌کاهد. مرزه، ترخون و گلپر نیز از جمله سبزی‌های مفید برای طعم دادن به ماهی هستند. در اکثر نقاط ایران قبل از پختن ماهی آن را به مدت 2 تا 6 ساعت به شکل شکم‌پر یا در مجاورت این سبزی‌های معطر قرار می‌دهند. استفاده از زنجبیل و فلفل‌سیاه نیز به عنوان طعم‌دهنده برای ماهی و میگو مناسب است.

به طور کلی، توصیه می‌شود به دنبال مصرف ماهی آب ننوشید. بهتر است ماهی در وعده ناهار مصرف شود و اگر فردی مزاج گرمی دارد از خوردن ماهی در وعده شام خودداری کند. نباید ماهی را سرخ کرد بلکه بهتر است ماهی در آب خود پخته شود، بعد از پخته‌شدن نیز می‌توان از روغن زیتون، کنجد و هسته‌انگور به میزان کم‌ استفاده کرد.