بایدها و نبایدهای اتلاف سگ‌های ولگرد در اهواز

دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد، که بهمن ماه 87 در ستاد مرکزی کنترل جمعیت حیوانات ناقل بیماری به انسان در سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور به تصویب رسید، جهت اجرا از سوی شهرداری‌ها و دهیاری‌های سراسر کشور‌ به استانداری‌ها ابلاغ شده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا با نگاهی به این دستورالعمل که هدف از تدوین آن کنترل بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان از طریق شناسایی کانون تجمع سگ‌های ولگرد و کنترل جمعیت آنها با انتخاب روش مناسب و ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی در خصوص رعایت اصول بهداشتی در مواجهه با حیوانات مزاحم (با الویت سگ‌های ولگرد) است، می‌بینیم که تنها اندکی از این دستورالعمل‌ها در اتلاف سگ‌های ولگرد شهر اهواز رعایت می‌شوند.

سگ‌های ولگرد به عنوان یکی از عوامل اصلی حمله و گزش به انسان مطرح هستند و در بسیاری موارد، گزش انسان توسط سگ(بدون انتقال بیماری) به ویژه در اطفال منجر به مرگ می‌شود؛ وجود این سگ‌ها موجب سلب آسایش عمومی در شهرها و روستاها شده و یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده پارک‌ها و تفرجگاه‌ها به شمار می‌روند.

طبق این دستورالعمل، واحد زنده‌گیری که بخشی از مرکز کنترل جمعیت حیوانات مزاحم شهرداری است، با حضور افراد آموزش‌دیده شامل کاردان دام‌پزشکی، نیروی کارگر کارآزموده، مامور تیرانداز با سلاح بیهوشی و دام‌پزشک به عنوان مسئول فنی طرح(مستقر در مرکز کنترل) در جهت کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد تشکیل می‌شود؛ تعداد واحدهای زنده‌گیری بر اساس گستردگی منطقه مورد عمل، برآورد تعداد سگ‌های ولگرد و اولویت‌های زمانی اجرای طرح تعیین خواهد شد.

به منظور ایجاد شرایط مناسب قبل از عملیات زنده‌گیری و کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد و بی‌صاحب باید فعالیت‌هایی مانند اطلاع‌رسانی توسط شهرداری و دهیاری مربوطه، مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی و اقدامات پیشگیری شامل واکسیناسیون کزاز و هاری و آموزش اصول بهداشت انجام شود.

پس از جمع‌آوری سگ‌های ولگرد از سطح شهر و روستا و انتقال آنها به قفس نگهداری موقت در مرکز نگهداری، عملیات معاینه، تشخیص و تفکیک سگ‌های اصیل و سگ‌های آلوده زیر نظر دامپزشک انجام می‌شود و سگ‌های ولگرد آلوده و غیرمفید از سگ‌های اصیل مفید تفکیک و سگ‌های مفید توسط دام‌پزشک واکسیناسیون و قرنطینه شده و پس از طی دوره قرنطینه و نصب قلاده و شناسنامه‌دار کردن، سگ به مراکز یا افراد متقاضی تحویل می‌شود که متقاضیان پس از اخذ تعهد از آنها درخصوص نگهداری مناسب حیوان و عدم رهاسازی، انجام دوره‌ای معاینات و مراقبت‌های بهداشتی لازم، سگ را تحویل خواهند گرفت. همچنین سگ‌هایی که به عنوان سگ گله به افراد واگذار می‌شود قبل از واگذاری توسط دام‌پزشک عقیم‌سازی خواهند شد.

با این وجود، معاون اجرایی سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز گفت: فعلا اتلاف سگ‌های ولگرد در اهواز تنها با تیر خلاص انجام می‌شود و همه سگ‌ها به این روش معدوم می‌شوند.

کمال مردانی اظهار کرد: همه سگ‌های ولگرد موجود در اهواز‌ هار هستند و با این پیش‌زمینه، همه سگ‌ها به روش تیر خلاص توسط چهار اکیپ، اتلاف و معدوم می شوند.

وی با بیان این‌که روزانه 40 تا 50 سگ ولگرد اتلاف می‌شوند، گفت: لاشه این سگ‌ها پس از اتلاف با نظارت مراکز بهداشت غرب و شرق اهواز با تراشه آهک دفن می‌شود.

مردانی افزود: در زمینه عقیم کردن سگ‌های ولگرد با توجه به این‌که زنده‌گیری سگ‌ها لازم است و تهیه داروی عقیم‌سازی هزینه بالایی دارد و همچنین این دارو در کشور کم‌یاب و نایاب است، هنوز اجرای این روش در اهواز امکان‌پذیر نیست؛ برای عقیم‌سازی هر سگ ولگرد باید 80 هزار تومان صرف شود که این هزینه برای شهرداری مقرون به صرفه نیست.

مهمترین معضلات و مشکلات ناشی از افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد، شیوع بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان، افزایش آن در جمعیت دامی و انسان و انتقال بسیاری از بیماری‌ها از سگ به انسان است و از جمله مهمترین آنها می‌توان به بیماری‌هایی نظیر هاری، کیست هیداتیک، سالک، کالاآزار، لاروهای مهاجر احشایی بروسلوز و لپتوسپیروز اشاره کرد که بر ضرورت اجرای دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد در اهواز بیش ازپیش تاکید می‌کند.