حکیم مهر -
حکیم مهر - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حالی تا حدود سه ماه آینده چهره وزیر جدید خود را می‌شناسد که از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون 12 وزیر بر صندلی این وزارتخانه تکیه زده‌اند و اکنون با مشخص شدن تکلیف یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، شمارش معکوس برای انتخاب و معرفی وزرای دولت یازدهم آغاز شده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از وزارتخانه‌هایی است که علاوه بر مدیریت و نظارت بر مراکز بهداشتی درمانی کشور، مدیریت دانشگاه‌های علوم پزشکی را نیز بر عهده دارد. این وزارتخانه از ابتدای انقلاب تا چندی پس از آن وزارت بهداری و بهزیستی نام داشت. در سال 1358 با تشکیل سازمان بهزیستی، عنوان بهزیستی از آن حذف شد و در سال 1364 به دنبال تصویب قانون وزارت بهداری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تغییر کرد و شرح وظایف مفصلی نیز برای آن در نظر گرفته شد.
با تصویب این قانون و تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت بهداری و بهزیستی منحل شد و تمام وظایف، اختیارات، امکانات، کارکنان، دارایی‌ها، اعتبارات و تعهدات وزارت بهداری و بهزیستی و سازمان‌های وابسته به آن و همچنین آن قسمت از وظایف، اختیارات، امکانات، کارکنان، دارایی‌ها، اعتبارات و تعهدات وزارت فرهنگ و آموزش عالی در زمینه بهداشت، درمان، آموزش و پژوهش پزشکی به وزارتخانه جدید یعنی "وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی" منتقل شد.
تدوین و ارائه سیاست‌ها، تعیین خط مشی‌ها و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های مربوط به تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی، پژوهشی خدمات بهداشتی، درمانی، دارویی و ... و همچنین تامین بهداشت عمومی و ارتقای سطح آن از طریق اجرای برنامه‌های بهداشتی و همچنین ایجاد نظم هماهنگ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و گسترش شبکه تلفیقی بهداشت و درمان و ... از جمله وظایف اساسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نظر گرفته شد.
در مجموع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هدف فراهم آوردن موجبات تامین بهداشت و درمان کلیه افراد کشور از طریق گسترش خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی تشکیل شد.
نام و تصویر 12 وزیر از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون بر اتاق جلسات دفتر وزیر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قاب شده است؛ وزرایی با تخصص‌های مختلف که البته هر یک از آنها اقداماتی را در کارنامه فعالیت بیش از سی ساله وزارتخانه مذکور ثبت کرده‌اند.
دکتر کاظم سامی نخستین فردی بود که به وزارت بهداری آن زمان راه یافت و بر صندلی وزارت تکیه زد. وی تخصص روانپزشکی داشت و از بهمن ماه 1357 تا آبان ماه سال بعد مسوولیت وزارت بهداری را بر عهده داشت.
دکتر موسی زرگر، جراح عمومی دومین وزیری بود که به وزارت بهداشت راه یافت. وی پس از پایان دوره دکتر سامی تا تیر ماه 59 در وزارتخانه مربوطه فعالیت داشت.
دکتر هادی منافی جراح عمومی نیز سومین وزیری بود که وزارت بهداری آن زمان بر خود دید. دوران مسوولیت وی دراین وزارتخانه به آذر ماه 1359 تا مرداد ماه 1363 محدود می‌شود.
دکتر سید علیرضا مرندی چهارمین وزیر بهداشت پس از پیروزی انقلاب و تنها وزیری بود که دو دوره سکاندار وزارت بهداشت بود. دور اول وزارت مرندی از مرداد ماه 1363 تا شهریور ماه 1368 بود و دوره دوم وی نیز مربوط می‌شود به مرداد ماه 1372 تا شهریور ماه 1376. مرندی، همان وزیری است که لایحه قانون تنظیم خانواده را با شعار «دو بچه کافی است» تهیه کرد و به تصویب مجلس رساند.
دکتر ایرج فاضل، فوق تخصص جراحی عروق پنجمین و البته نخستین وزیر بهداشت دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی بود که توسط مجلس سوم استیضاح و برکنار شد. وی پس از مرندی به وزارت بهداشت راه یافت و تا مرداد ماه 1372 در وزارت بهداشت ماند.
پس از برکناری فاضل، دکتر رضا ملک‌زاده جایگزین وی شد. وی فوق تخصص گوارش و کبد داشت و از 23 دی ماه 1369 تا مرداد ماه 1372 در وزارت بهداشت فعالیت کرد.
پس از ملک‌زاده، علیرضا مرندی بار دیگر به وزارت بهداشت راه می‌یابد و دومین دوره وزارت وی از مرداد ماه 1372 تا شهریور ماه 1376 بود.
دکتر محمد فرهادی نیز پس از علیرضا مرندی به وزارت بهداشت راه یافت. وی متخصص گوش، حلق و بینی بود و از شهریور ماه 76 تا شهریور ماه 1380 در وزارت بهداشت ماند.
نهمین و تنها وزیری که نام وی نیز با وزارتش سنخیت داشت کسی نبود جز دکتر مسعود پزشکیان. پزشکیان از شهریور ماه 1380 تا شهریور ماه 1384 در وزارت مربوطه فعالیت داشت. وی آخرین وزیر بهداشت در دولت اصلاحات بود و فوق تخصص قلب و عروق است.
همزمان با روی کار آمدن دولت نهم، کامران باقری لنکرانی، فوق تخصص گوارش و کبد به عنوان وزیر پیشنهادی دولت به مجلس معرفی شد و با کسب رای اعتماد نمایندگان، به وزارت بهداشت راه یافت. دوره وزارت وی به شهریور ماه 1384 تا شهریور ماه 1388 مربوط می‌شود. تصمیم رییس دولت دهم برای استفاده از زنان در کابینه مقدمات خداحافظی لنکرانی از وزارت بهداشت را فراهم کرد. البته با داغ شدن بحث انتخابات یازدهم ریاست جمهوری از اواسط سال گذشته، گمانه زنی‌هایی برای حضور لنکرانی در عرصه رقابت انتخابات یازدهم مطرح شد و نهایتا وی با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور و ثبت نام، پا به عرصه رقابت گذاشت؛ رقابتی که چندان دوام نیاورد و نهایتا لنکرانی به نفع سعید جلیلی کنار رفت.
با خداحافظی لنکرانی از وزارت بهداشت، دکتر مرضیه وحید دستجردی به عنوان نخستین وزیر زن کابینه در دولت دهم به مجلس معرفی شد و پس از ارائه برنامه‌های خود در مجلس شورای اسلامی، توانست با رای اعتماد نمایندگان خانه ملت به وزارت بهداشت راه یابد. وی متخصص زنان و زایمان است که البته دومین وزیر بهداشت برکنار شده در طول سال‌های پس از انقلاب نیز به شمار می‌رود. دوران فعالیت دستجردی به شهریور ماه 1388 تا دی ماه 1391 محدود می‌شود، دستجردی را می‌توان وزیر پزشک خانواده نیز نامید ، او در برنامه‌هایش همواره تاکید داشت که چراغ پزشک خانواده را در تمام استان‌ها روشن کند.
به دنبال حواشی ایجاد شده در ماه‌های پایانی دولت دهم در وزارت بهداشت و اختلاف نظر خانم وزیر با رییس دولت که نهایتا به برکناری وی منجر شد، این متخصص زنان سکان وزارت بهداشت را به محمد حسن طریقت منفرد چشم پزشک داد و به این ترتیب بود که طریقت در ماه‌های پایانی فعالیت دولت دهم به مجلس معرفی و به هر ترتیب موفق شد بر مسند وزارت بهداشت تکیه زند. وی از دی ماه سال گذشته تاکنون در وزارت بهداشت فعالیت دارد.
اکنون نیز با مشخص شدن تکلیف انتخابات یازدهم ریاست جمهوری و در شرایطی که تنها کمتر از 3 ماه به عمر فعالیت دولت دهم باقی است، گمانه‌زنی‌ها برای چیدمان کابینه دکتر حسن روحانی، رییس جمهور منتخب ملت آغاز شده است؛ رییس جمهوری که شعارش در حوزه سلامت را «تحقق عدالت در سلامت» و «گسترش بیمه‌های دولتی و غیردولتی» انتخاب کرد. در این میان، ملک‌زاده که در دوران انتخابات به عنوان نماینده روحانی به تبیین برنامه‌های حوزه سلامت می‌پرداخت، می‌تواند یکی از گزینه‌ها برای تصد‌گری وزارت بهداشت باشد.
در عین حال می‌توان از منظر دیگر نیز به این مهم پرداخت که آیا روحانی نیز طبق روال دولت‌های گذشته سکان وزارت بهداشت را به یک «پزشک» می‌سپارد یا آنکه به گزینه‌های دیگری در زیرشاخه‌های علوم پزشکی نیز نیم‌نگاهی خواهد داشت؟
