حکیم مهر - تخم مرغ یکی از مواد غذایی با هضم آسان و دسترسی فراوان در برنامه غذایی افراد است. این ماده غذایی منبع خوبی از پروتئین با قیمت پایین و کیفیت بالا، ویتامین‌ها و املاح ضروری است. به طور متوسط یک عدد تخم مرغ حدود 70 کیلوکالری انرژی و حدود 7 گرم پروتئین دارد که از نظر پروتئینی می‌تواند جایگزین 30 گرم گوشت و یا دو سوم لیوان شیر شود.
بیش از نیمی از پروتئین تخم مرغ (55 درصد) در سفیده آن قرار دارد و می‌تواند برای همه گروه‌های سنی مورد مصرف قرار گیرد.
بنابر اعلام انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، تخم مرغ منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B (مانند B6 ، B12 و اسید فولیک) و ویتامین‌های K,E,D,A است که موجب حفظ سلامتی دستگاه عصبی، کمک به خونسازی، حفظ سلامت و استحکام دندان‌ها و استخوان‌ها می‌شود.
تخم مرغ حاوی املاح لازم برای تامین سلامتی فرد است؛ بویژه آنکه منبع کلسیم، فسفر، روی، پتاسیم، منیزیم و سلنیوم است و برای رشد و سلامت اعصاب، استخوان‌ها و دندان‌ها، سلامت پوست، سیستم ایمنی و عضلات لازم است.
حدود نیمی از پروتئین و تقریبا تمامی چربی‌های تخم مرغ در قسمت زرده آن قرار دارد و بیشتر این مقدار چربی (دو سوم) نیز از نوع غیراشباع است که برای فعالیت‌های طبیعی مغز و اعصاب ضروری است. همچنین هر عدد تخم مرغ حاوی 240 میلی گرم کلسترول است. مقدار مصرف تخم مرغ برای افراد دیابتی یک عدد در هفته، برای افرادی که کلسترول بالا و بیماری قلبی عروقی دارند 2 تا 3 عدد در هفته (با نظر متخصص تغذیه) و برای افراد سالم چنانچه دریافت گوشت مصرفی را محدود کنند، روزی 1 عدد است.
چگونه تخم‌مرغ سالم را تشخیص دهیم؟
با قرار دادن تخم مرغ خام در یک ظرف حاوی محلول آب و نمک، تخم مرغ تازه و سالم در ته ظرف به صورت عمودی می‌ایستد، اما تخم مرغ سالم ولی کمی کهنه در قسمت‌های میانی آب معلق می‌ماند و تخم مرغ‌های فاسد در سطح آب به صورت افقی قرار می‌گیرند. همچنین رنگ پوسته تخم مرغ و وجود یا عدم نطفه هیچگونه تاثیری در ارزش غذایی آن ندارد و ارزش غذایی تخم مرغ‌های محلی و صنعتی یکسان است.
هنگام شکستن تخم مرغ، اگر سفیده آن در ظرف پخش شود، تخم مرغ کهنه و اگر سفیده حالت ژلاتینه محکم داشته باشد تخم مرغ تازه است.
توصیه‌های مربوط به خرید و نگهداری تخم مرغ:
- حتی الامکان تخم مرغ‌های سالم را خریداری کنید و از خرید تخم مرغ‌های شکسته و یا ترک خورده خودداری کنید.
- در صورت وجود تاریخ مصرف، هنگام خرید به آن توجه کنید.
- تخم مرغ را در یخچال نگهداری کنید.
- تخم مرغ را برای نگهداری در یخچال نشویید و فقط آلودگی‌های سطحی آن را پاک کنید و قبل از مصرف پوسته بیرونی آن را بشویید.
- از مصرف تخم مرغ خام به دلیل احتمال وجود آلودگی میکروبی سالمونلا و اختلال در جذب ویتامین‌ها خودداری کنید.
- از دادن سفیده تخم مرغ به کودکان زیر یکسال خودداری کنید.
- هنگام مصرف تخم مرغ، آنها را یکی یکی در ظرف جداگانه شکسته و در صورت داشتن لکه و بوی نامطبوع از مصرف آن خودداری کنید.
- تخم مرغ را درست قبل از طبخ، از یخچال خارج کنید.
- برای آب پز کردن تخم مرغ، مقدار کمی نمک و یا سرکه به آن اضافه کنید که حتی اگر پوست تخم مرغ هم شکسته شد، سفیده آن بیرون نریزد.
- از نگهداری مایع تخم مرغ اضافی که برای طبخ غذا به کار برده شده خودداری کنید.
- در سنین رشد زرده و سفیده تخم مرغ را با هم مصرف کنید.
- برای حفظ ارزش غذایی تخم مرغ هنگام تهیه نیمرو، در ماهیتابه را ببندید.
